Είναι τόσα πολλά που παραμένουν στη σφαίρα του ανεξήγητου σε
αυτόν τον τόπο. Οπως, για παράδειγμα, γιατί η επίσημη Πολιτεία αγνοεί
τον εορτασμό της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, όταν πραγματοποιήθηκε η
Επανάσταση εναντίον της βαυαροκρατίας και του Οθωνα από τους καπετάνιους
του 1821, με πρωτεργάτη τον Μακρυγιάννη, πολιτικούς, με τη συμμετοχή
του ρωσικού και του αγγλικού κόμματος αντιστοίχως και της φρουράς των
Αθηνών, υπό την ηγεσία του Κρητικού συνταγματάρχη Δημήτρη Καλλέργη.
Η Επανάσταση της 3ης Σεπτέμβρη αποτελεί κομβική στιγμή για το νέο ελληνικό κράτος. Στέλνει το μήνυμα στο τότε διεθνές σύστημα ότι η ελληνική κοινωνία επιθυμεί να βιώσει συνθήκες πολιτειακής κανονικότητας, εξερχόμενη με τις δικές της δυνάμεις από το τέλμα της συσκοτισμένης μοναρχίας που είχε επιβάλει η βαυαροκρατία στην Ελλάδα. Καταδεικνύει τη δίκαιη αγανάκτηση των Ελλήνων οπλαρχηγών του 1821, που είχαν παραμεριστεί από τη βαυαρική αυλή, και τους «ακάπνιστους», που έσπευσαν να πάρουν θέσεις και οφίτσια δίχως να έχουν αγωνιστεί για την ελευθερία της πατρίδας. Το «Μεγάλο μας Τσίρκο» των Καμπανέλλη και Ξαρχάκου έχει μια εξαιρετική πράξη σχετική με το απαξιωτικό πνεύμα της εποχής απέναντι στους ήρωες του '21, ενώ σηματοδοτεί και τη δημιουργία μιας μαχητικής μεσοαστικής τάξης, στα πρότυπα των αντίστοιχων δυτικοευρωπαϊκών, που επιθυμεί τη συμμετοχή της στα κοινά μέσω της συνταγματικής πρόνοιας.
Η 3η Σεπτέμβρη θα όφειλε να είναι η γιορτή της Δημοκρατίας για την πατρίδα μας και κατά τη διάρκεια αυτής να τιμώνται και οι αγωνιστές εναντίον της χούντας των συνταγματαρχών και θεμελιωτές της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας. Ασφαλώς και εορτές που δεν προσφέρουν στη συλλογική αυτογνωσία τού σήμερα καταντούν γραφικές και αναχρονιστικές. Κάτι που δεν ακουμπά την 3η Σεπτέμβρη. Η ανάγκη για ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών μας δίχως άστοχες παραλληλίες και επιμέρους αναγκαιότητες μέσω της απαρέγκλιτης λειτουργίας του Συντάγματος σήμερα καθίσταται διαχρονική και επωφελής υπέρ του κοινού καλού. Σήμερα, που η εθνικοσοσιαλιστική δυστοπία διογκώνεται και το αβγό του φιδιού επωάζεται στις παρυφές του αστικού φιλελεύθερου δημοκρατικού μας γίγνεσθαι. Σήμερα, που το σκοτάδι του ρατσισμού, της ομοφοβίας, του σοβινισμού, της ημιμάθειας και του λαϊκισμού απειλεί ευθέως το δημοκρατικό μας οικοδόμημα, σήμερα η αξία της συνταγματικής σταθερότητας δείχνει ξανά πόσο επίκαιρος είναι ο εορτασμός της 3ης Σεπτέμβρη.
Η 3η Σεπτέμβρη αποτελεί δείγμα της ανάγκης του ανθρώπου να ζει υπό συνθήκες ευνομίας και ισονομίας που μόνο η αστική δημοκρατία μπορεί να προσφέρει δίχως εξαιρέσεις. Αποτελεί όμως ταυτόχρονα και απόδειξη του πόσο βαθιά συνυφασμένη είναι η πορεία αυτού του τόπου και αυτού του λαού με τη δημοκρατία και την ελευθερία, θεμέλιους λίθους του Συντάγματός μας, που προστατεύει την εθνική κυριαρχία κατοχυρώνοντάς τη ως πολύτιμο φυλαχτό για κάθε Ελληνα και κάθε Ελληνίδα. Σε μια σχέση ισοπολιτειακής συλλογικότητας που απαρτίζεται από ελεύθερους πολίτες και όχι υποταγμένα υποκείμενα στην εθνικοσοσιαλιστική φενάκη μιας κοινωνικοδαρβινικά αδιέξοδης παραμυθίας.
Μέσα από τα νάματα της 3ης Σεπτέμβρη πετιέται η ηρωική μορφή του καπετάν Μακρυγιάννη· που έπραξε το καθήκον του και άκουσε τα κελεύσματα της πατρίδας να ελευθερωθεί από τον οθωμανικό ζυγό και που στη συνέχεια δεν κάθισε να «ξεκουραστεί» στις δάφνες του 1821, αλλά οικοδόμησε ο ίδιος το πλαίσιο της σύνδεσης των αρχών της Φιλικής Εταιρείας με τη συνταγματική τάξη της ελεύθερης πλέον Ελλάδας. 3η Σεπτέμβρη. Μια εορτή που καταδεικνύει ότι η ελευθερία και η δημοκρατία αποτελούν το δισυπόστατο αποτύπωμα ενός ευνομούμενου κράτους και, κατά προέκταση, μιας ευνομούμενης κοινωνίας, που αναζητά δικαίως την ευδαιμονία σε συνδυασμό με την ηθική από την εποχή του Κήπου του Επίκουρου έως και σήμερα. Κι αυτό είναι το διαχρονικό μήνυμα της 3ης Σεπτέμβρη για έναν λαό που περπατά μέσα από τους αιώνες έχοντας μπροστά την ελευθερία και τη δημοκρατία ως αέναες παραστάτριες και οδηγούς.
Σπύρος Ν. Λίτσας
Η Επανάσταση της 3ης Σεπτέμβρη αποτελεί κομβική στιγμή για το νέο ελληνικό κράτος. Στέλνει το μήνυμα στο τότε διεθνές σύστημα ότι η ελληνική κοινωνία επιθυμεί να βιώσει συνθήκες πολιτειακής κανονικότητας, εξερχόμενη με τις δικές της δυνάμεις από το τέλμα της συσκοτισμένης μοναρχίας που είχε επιβάλει η βαυαροκρατία στην Ελλάδα. Καταδεικνύει τη δίκαιη αγανάκτηση των Ελλήνων οπλαρχηγών του 1821, που είχαν παραμεριστεί από τη βαυαρική αυλή, και τους «ακάπνιστους», που έσπευσαν να πάρουν θέσεις και οφίτσια δίχως να έχουν αγωνιστεί για την ελευθερία της πατρίδας. Το «Μεγάλο μας Τσίρκο» των Καμπανέλλη και Ξαρχάκου έχει μια εξαιρετική πράξη σχετική με το απαξιωτικό πνεύμα της εποχής απέναντι στους ήρωες του '21, ενώ σηματοδοτεί και τη δημιουργία μιας μαχητικής μεσοαστικής τάξης, στα πρότυπα των αντίστοιχων δυτικοευρωπαϊκών, που επιθυμεί τη συμμετοχή της στα κοινά μέσω της συνταγματικής πρόνοιας.
Η 3η Σεπτέμβρη θα όφειλε να είναι η γιορτή της Δημοκρατίας για την πατρίδα μας και κατά τη διάρκεια αυτής να τιμώνται και οι αγωνιστές εναντίον της χούντας των συνταγματαρχών και θεμελιωτές της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας. Ασφαλώς και εορτές που δεν προσφέρουν στη συλλογική αυτογνωσία τού σήμερα καταντούν γραφικές και αναχρονιστικές. Κάτι που δεν ακουμπά την 3η Σεπτέμβρη. Η ανάγκη για ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών μας δίχως άστοχες παραλληλίες και επιμέρους αναγκαιότητες μέσω της απαρέγκλιτης λειτουργίας του Συντάγματος σήμερα καθίσταται διαχρονική και επωφελής υπέρ του κοινού καλού. Σήμερα, που η εθνικοσοσιαλιστική δυστοπία διογκώνεται και το αβγό του φιδιού επωάζεται στις παρυφές του αστικού φιλελεύθερου δημοκρατικού μας γίγνεσθαι. Σήμερα, που το σκοτάδι του ρατσισμού, της ομοφοβίας, του σοβινισμού, της ημιμάθειας και του λαϊκισμού απειλεί ευθέως το δημοκρατικό μας οικοδόμημα, σήμερα η αξία της συνταγματικής σταθερότητας δείχνει ξανά πόσο επίκαιρος είναι ο εορτασμός της 3ης Σεπτέμβρη.
Η 3η Σεπτέμβρη αποτελεί δείγμα της ανάγκης του ανθρώπου να ζει υπό συνθήκες ευνομίας και ισονομίας που μόνο η αστική δημοκρατία μπορεί να προσφέρει δίχως εξαιρέσεις. Αποτελεί όμως ταυτόχρονα και απόδειξη του πόσο βαθιά συνυφασμένη είναι η πορεία αυτού του τόπου και αυτού του λαού με τη δημοκρατία και την ελευθερία, θεμέλιους λίθους του Συντάγματός μας, που προστατεύει την εθνική κυριαρχία κατοχυρώνοντάς τη ως πολύτιμο φυλαχτό για κάθε Ελληνα και κάθε Ελληνίδα. Σε μια σχέση ισοπολιτειακής συλλογικότητας που απαρτίζεται από ελεύθερους πολίτες και όχι υποταγμένα υποκείμενα στην εθνικοσοσιαλιστική φενάκη μιας κοινωνικοδαρβινικά αδιέξοδης παραμυθίας.
Μέσα από τα νάματα της 3ης Σεπτέμβρη πετιέται η ηρωική μορφή του καπετάν Μακρυγιάννη· που έπραξε το καθήκον του και άκουσε τα κελεύσματα της πατρίδας να ελευθερωθεί από τον οθωμανικό ζυγό και που στη συνέχεια δεν κάθισε να «ξεκουραστεί» στις δάφνες του 1821, αλλά οικοδόμησε ο ίδιος το πλαίσιο της σύνδεσης των αρχών της Φιλικής Εταιρείας με τη συνταγματική τάξη της ελεύθερης πλέον Ελλάδας. 3η Σεπτέμβρη. Μια εορτή που καταδεικνύει ότι η ελευθερία και η δημοκρατία αποτελούν το δισυπόστατο αποτύπωμα ενός ευνομούμενου κράτους και, κατά προέκταση, μιας ευνομούμενης κοινωνίας, που αναζητά δικαίως την ευδαιμονία σε συνδυασμό με την ηθική από την εποχή του Κήπου του Επίκουρου έως και σήμερα. Κι αυτό είναι το διαχρονικό μήνυμα της 3ης Σεπτέμβρη για έναν λαό που περπατά μέσα από τους αιώνες έχοντας μπροστά την ελευθερία και τη δημοκρατία ως αέναες παραστάτριες και οδηγούς.
Σπύρος Ν. Λίτσας