Η Τουρκία εκπαιδεύεται να συμβιώνει με τους μέχρι πρότινος χειρότερους
φόβους της. Μετά την αυτόνομη κουρδική κυβέρνηση του Βορείου Ιράκ, που
έχει εξελιχθεί σε αξιόπιστο εμπορικό και πολιτικό εταίρο της Άγκυρας, η
αντίστοιχη υπό διαμόρφωση οντότητα της Βόρειας Συρίας μετατράπηκε μέσα
σε μία εβδομάδα από αποδέκτη απειλών σε συνομιλητή.
Μόλις στις 25 Ιουλίου ο Τούρκος πρωθυπουργός Tayyip Erdogan
προειδοποιούσε το Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας (PYD), αδελφή οργάνωση του
ΡΚΚ μεταξύ των Κούρδων της Συρίας, ότι έχει πάρει ”λανθασμένο και
επικίνδυνο δρόμο”, ενώ διαμήνυε, προφέροντας ακόμη και τη λέξη
“επέμβαση”, ότι η χώρα του δεν είναι δυνατόν να ανεχθεί μια
“τρομοκρατική δομή” στα νότια σύνορά της.Το μήνυμα αφορούσε τον ηγέτη του PYD, Salih Muslim, απόφοιτο του Πολυτεχνείου της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος επρόκειτο να επισκεφθεί την Τουρκία, στο φόντο της ανακοίνωσης των Κούρδων της Συρίας στις 19 Ιουλίου ότι πρόκειται να δημιουργήσουν μια πολιτική διοίκηση στα εδάφη που ελέγχουν από πέρσι, αφότου ο Σύρος πρόεδρος Bashar al Assad απέσυρε τις δυνάμεις του προς τα ενδότερα της Συρίας.
Εκ των υστέρων έγινε γνωστό ότι το κλίμα της συνάντησης του Muslim με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Ahmet Davutoglu ήταν “εποικοδομητικό” και βοήθησε στο να ξεπερασθούν οι “παρεξηγήσεις”. Αποκαλύφθηκε μάλιστα ότι τoν ξένο επισκέπτη είχαν προσκαλέσει όχι οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, αλλά το υπουργείου Εξωτερικών, γεγονός που σαφώς αναβάθμισε το status του ως συνομιλητή.
Ο εξοικειωμένος με την τουρκική πραγματικότητα Muslim (τον οποίο άλλα κουρδικά κόμματα της Συρίας κατηγορούν ότι έσπευσε στην Τουρκία με την ίδια άνεση που κατήγγειλε μέχρι πρότινος όσους πρότειναν αντίστοιχες κινήσεις) δήλωσε ότι η σχεδιαζόμενη πολιτική διοίκηση θα είναι “μεταβατική”, θα περιλαμβάνει όλες τις εθνότητες της περιοχής (Κούρδους, Άραβες, Τουρκομάνους, Αρμένιους, Ασσύριους) και θα έχει ως στόχο την αντιμετώπιση των αναγκών του πληθυσμού που έμειναν ακάλυπτες μετά την αποχώρηση της κεντρικής διοίκησης.
Ο Davutoglu από την πλευρά του φέρεται να τόνισε ότι δεν μπορούν να γίνουν ανεκτές μονομερείς κινήσεις μόνιμου χαρακτήρα πριν από τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών στη Συρία (η “μεταβατική πολιτική διοίκηση” των Κούρδων προβλέπεται να περιβάλλεται από 150μελές κοινοβούλιο).
Στην πραγματικότητα, ήταν οι Τούρκοι συνομιλητές του Muslim οι οποίοι χρειάσθηκε να δώσουν εξηγήσεις, αποκρούοντας την κατηγορία ότι στηρίζουν τις τζιχαντιστικές οργανώσεις al-Nosra και “Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Ανατολής” με τις οποίες οι δυνάμεις του PYD βρίσκονται σε μάχη μέχρι θανάτου.
Πριν από δύο εβδομάδες, μετά από σκληρή μάχη (που είχε ως αποτέλεσμα και τον θάνατο από αδέσποτες σφαίρες δύο Τούρκων εφήβων από την άλλη πλευρά των συνόρων) οι μαχητές του PYD απέσπασαν από τους τζιχαντιστές την μεθοριακή πόλη Ρας αλ-Άιν και ύψωσαν τη σημαία τους στη θέση αυτής του Συριακού Εθνικού Συνασπισμού της αντιπολίτευσης. Κατόπιν, η δολοφονία την Τρίτη στην πόλη Καμισλί της βορειοανατολικής Συρίας του ηγετικού στελέχους του PYD Issa Hisso (άλλοτε κρατούμενου στις φυλακές του Assad) οδήγησε την κουρδική οργάνωση στην κήρυξη “γενικής επιστράτευσης” ενάντια στους “σκοταδιστές”. Η Ένωση Κουρδικών Κοινοτήτων (πολιτικό μέτωπο του ΡΚΚ εντός της Τουρκίας) εξέφρασε την υποστήριξή της, ενώ οι τζιχαντιστές απάντησαν επιτιθέμενοι σε δύο κουρδικά χωριά της επαρχίας του Χαλεπίου, συλλαμβάνοντας 200 χωρικούς ως ομήρους.
Της προσοχής των ενδιαφερομένων δεν διαφεύγει το γεγονός ότι τα ακραία ισλαμιστικά στοιχεία έχουν στρέψει τα πυρά τους από τις κυβερνητικές δυνάμεις τους Assad στις μειονοτικές δυνάμεις του συριακού πληθυσμού, την ίδια ώρα που οι εκλεκτοί της Άγκυρας “μετριοπαθείς” του Εθνικού Συριακού Στρατού τηρούν ύποπτη ουδετερότητα.
Όμως, η επικράτηση επί του εδάφους των μαχητών του PYD καθιστά εντονότερο το δίλημμα της Άγκυρας: είναι μεγαλύτερος κίνδυνος οι Κούρδοι αυτονομιστές ή οι ανεξέλεγκτοι τζιχαντιστές από τους οποίους η Δύση ζητά την τήρηση σαφών αποστάσεων;
Αρκεί κανείς να σημειώσει ότι το PYD προβάλλει ως η δύναμη που μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των διάτρητων συνόρων, όπου πρόσφατα ο τουρκικός στρατός χρειάσθηκε να κάνει χρήση δακρυγόνων για να απωθήσει κονβόι 2.000 λαθρεμπόρων...
Αλλά και το “μέτωπο” του Ιράκ δεν εμπνέει μικρότερη ανησυχία στην Άγκυρα, όπως απέδειξε η επίσκεψη που πραγματοποίησε στη γείτονα ο πρωθυπουργός της αυτόνομης κυβέρνησης του ιρακινού Κουρδιστάν Nechirvan Barzani, την Τρίτη και την Τετάρτη, όπου συζητήθηκαν περιφερειακά θέματα καθώς και η διμερής οικονομικής συνεργασία. Στην πραγματικότητα ο Davutoglu βρέθηκε για άλλη μία φορά να δηλώνει ότι η χώρα του δεν έχει καμία σχέση με τη δράση των τζιχαντιστών στη Συρία αλλά και να τονίζει στον Barzani το “αμετάβλητο” των συνόρων στην περιοχή – καθώς η προσδοκία που καλλιεργούσε τη Τουρκία το προηγούμενο διάστημα ότι η οντότητα του βορείου Ιράκ θα μπορούσε να ποδηγετήσει τους Κούρδους της Συρίας και να σταθεί φραγμός στο ΡΚΚ, “επαληθεύεται” με τον χειρότερο για τους Τούρκους ιθύνοντες τρόπο. Το παλαιό όνειρο του Massud Barzani (προέδρου της αυτόνομης κουρδικής οντότητας του βορείου Ιράκ και θείου του πρωθυπουργού) για την σύγκληση μιας Κουρδικής Εθνοσυνέλευσης οδεύει προς την υλοποίησή του το φθινόπωρο, μετά την προπαρασκευαστική συνάντηση που είχαν στο Αρμπίλ την περασμένη εβδομάδα οι εκπρόσωποι 39 διαφορετικών κουρδικών οργανώσεων από την Τουρκία, την Συρία, το Ιράκ και το Ιράν. Πρόκειται για μία κίνηση ενίσχυσης της διακριτότητας και του συντονισμού του κουρδικού στοιχείου σε μια εποχή δραματικών ανακατατάξεων στην περιοχή.
Και σαν να μην έφθαναν όσες εξελίξεις εκτός των συνόρων ήδη κρατούν την Άγκυρα “όμηρο”, η εντός των συνόρων εξελισσόμενη διαδικασία επίλυσης του Κουρδικού, που συμφωνήθηκε μεταξύ του Abdullah Ocalan και της κυβέρνησης Erdogan, γίνεται όλο και πιο περίπλοκη μετά την προειδοποίηση του νεοεκλεγέντος υπαρχηγού του ΡΚΚ Cemil Bayik ότι η Άγκυρα οφείλει να δρομολογήσει μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις που ζητά η κουρδική πλευρά (π.χ. κατάργηση αντιτρομοκρατικού νόμου, απελευθέρωση κρατουμένων, διευκόλυνση της χρήσης της Κουρδικής, μείωση του ορίου κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης του 10%). Ειδάλλως, πρόσθεσε, θα έχει αποκαλυφθεί ότι οι Τούρκοι ιθύνοντες δεν εννοούν να εγκαταλείψουν την πολιτική της εθνοκάθαρσης, οπότε και το ΡΚΚ θα πρέπει να αμυνθεί “με τον τρόπο που το έπραττε τα προηγούμενα χρόνια...".
