Τάσο Παππά «Θα ήταν, ίσως η επόμενη μέρα ή η δεύτερη μετά την καταψήφιση του Νόβα, όταν έτρωγα με τη γυναίκα μου στο σπίτι μας το μεσημέρι και χτύπησε το τηλέφωνο. Ηταν ο Τσιριμώκος: ‘‘Ακουσε’’, μου λέει,‘‘ ο τσόγλανος μου έδωσε την εντολή’’. Τσόγλανο αποκαλούσε μονίμως τον Κωνσταντίνο».Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο του Μ. Παπακωνσταντίνου («Η ταραγμένη εξαετία 1961-1967» εκδόσεις «Προσκήνιο»), ιστορικού στελέχους της προδικτατορικής Ενωσης Κέντρου, από τους πολιτικούς που έμειναν πιστοί στον Γεώργιο Παπανδρέου τον Ιούλιο του 1965. Την περίοδο των Ιουλιανών, όταν οργανώθηκε το κοινοβουλευτικό πραξικόπημα με την καθοδήγηση των Αμερικανών και του Παλατιού, ο Μ. Παπακωνσταντίνου ήταν υφυπουργός Αμυνας.Ο συνομιλητής του στο τηλέφωνο ήταν ο Ηλίας Τσιριμώκος, στον οποίο ο βασιλιάς Κωνσταντίνος (ο τσόγλανος, δηλαδή, κατά τον Τσιριμώκο) είχε αναθέσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Το πλήθος που διαδήλωνε καθημερινώς στους δρόμους της Αθήνας κατά των Ανακτόρων και των αποστατών, μόλις πληροφορήθηκε την είδηση τον στόλισε με το σύνθημα «Τσιριμώκο μασκαρά». Ανάλογη «υποδοχή» είχε και ο Κ. Μητσοτάκης, κάθε φορά που διέσχιζε εποχούμενος τους δρόμους της πρωτεύουσας.
Ο Ηλίας Τσιριμώκος και ο Κ. Μητσοτάκης ήταν από τους αρνητικούς πρωταγωνιστές εκείνης της ανώμαλης περιόδου. Τίποτε όμως στη μέχρι τότε πορεία τους προμήνυε τη στάση που θα υιοθετούσαν. Γι αυτό άλλωστε δέχθηκαν και το μεγαλύτερο κύμα οργής από του οπαδούς, και όχι μόνο, της Ενωσης Κέντρου. Ο Τσιριμώκος είχε θητεία στο ΕΑΜ, στην Κυβέρνηση του Βουνού, στον απελευθερωτικό αγώνα, στην ίδρυση του κόμματος ΕΛΔ-ΣΚΕ με τον Σβώλο. Ο Μητσοτάκης, βενιζελικός από ρίζα, προβεβλημένος παράγοντας του Κέντρου, αντιβασιλικός, από τους πρωτομάστορες του Ανένδοτου Αγώνα μετά τις εκλογές βίας και νοθείας του 1961 και πιστός στον Γεώργιο Παπανδρέου. Γιατί αυτοί οι υπεράνω, μέχρι εκείνη τη στιγμή, υποψίας πολιτικοί υπέκυψαν στις πιέσεις των Ανακτόρων ή, σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, συμμετείχαν με δραστήριο τρόπο στη συνωμοσία για την ανατροπή της εκλεγμένης κυβέρνησης;
Ο Μ. Παπακωνσταντίνου πολλά χρόνια μετά, στο συγκεκριμένο βιβλίο που εκδόθηκε το 1998 επιχείρησε να δώσει μια απάντηση: «Πίστευαν στ’ αλήθεια πώς κινδύνευε εκείνη τη στιγμή το πολίτευμα μας και πώς ο κίνδυνος μιας επερχόμενης δικτατορίας ήταν ορατός […] ή κινήθηκαν από προσωπικά ελατήρια; Ή συνυπάρχουν και οι δύο αιτίες; Τι ώθησε τον Μητσοτάκη και τον Τσιριμώκο να πάνε με το μέρος του βασιλιά; […] Και οι δύο θα έπρεπε κανονικά να μην είναι προσωπικά δυσαρεστημένοι από τη συμπεριφορά του Γέρου απέναντί τους. […] Ανησυχούσαν πράγματι και οι δύο από τη διστακτικότητα του πρωθυπουργού ή οι κινήσεις τους αυτές εντάσσονται στο παιχνίδια της διαδοχής που είχε ήδη αρχίσει να παίζεται; [...] Ηταν η εμφάνιση του Ανδρέα που τους ενόχλησε; Ή κάτι άλλο, βαθύτερο και πιο ουσιαστικό; Δεν έχω απάντηση αυτή τη στιγμή».
Το ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν το «κόκκινο πανί» για το Παλάτι, τους Αμερικανούς, τον Στρατό, τη Δεξιά και το παρακράτος έχει προκύψει από τις μαρτυρίες όλων των εμπλεκόμενων πλευρών. Ισως αυτό που είχε ενοχλήσει το κατεστημένο, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα του Ανδρέα, ήταν η απόπειρά του να βρει συνομιλητές στον χώρο της Αριστεράς. Το σύμπλεγμα εξουσίας είχε θορυβηθεί με τον εκλογικό θρίαμβο της ΕΔΑ το 1958 (η «τάξη» αποκαταστάθηκε τρία χρόνια μετά με τις εκλογές βίας και νοθείας) και προφανώς δεν θα ήθελε να δει την Αριστερά να επανέρχεται στο προσκήνιο διά αντιπροσώπου.
Ο ίδιος ο Α. Παπανδρέου στο βιβλίο του «Η Δημοκρατία στο απόσπασμα» (Εκδόσεις Λιβάνη), αναφέρει ότι «όλοι οι αποστάτες είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: ήταν αντίθετοι σε οποιαδήποτε αναμέτρηση με το ελληνικό κατεστημένο. […] Εβλεπαν τον εαυτό τους ως εναλλακτική λύση που προσφερόταν στο κατεστημένο. […] Στην πραγματικότητα αποτελούσαν έναν Δούρειο Ιππο, έτοιμο να παίξει τον προδοτικό του ρόλο μόλις του δινόταν το σύνθημα… Το πολιτικό πρόγραμμα της ΕΔΑ, ύστερα από λεπτομερειακή επεξεργασία, ήταν στην ουσία του σχεδόν απαράλλαχτο με το δικό μας. [...] Η απροθυμία μας να αποτελέσουμε μαζί της λαϊκό μέτωπο οφειλόταν στο γεγονός ότι κάτι τέτοιο θα εξασθένιζε το κόμμα μας και θα έδινε στο κατεστημένο το πρόσχημα που χρειαζόταν για να καταφύγει σε πραξικόπημα».
Το λαϊκό μέτωπο δεν έγινε το 1965 για να μην προκληθεί το κατεστημένο, ντόπιο και ξένο, ωστόσο το πραξικόπημα ήρθε δύο χρόνια αργότερα και το πρόσχημα ήταν φυσικά ο κίνδυνος της Αριστεράς, η οποία υποτίθεται ότι ετοιμαζόταν για τη ρεβάνς του Εμφυλίου.
