Η υπογραφή, εντός του Ιουλίου, μιας σημαντικής τριμερούς
συμφωνίας Αθήνας - Λευκωσίας - Τελ Αβίβ και η σύγκληση, στις αρχές του
φθινοπώρου, της Διακυβερνητικής Διάσκεψης Ελλάδας - Ισραήλ αποτελούν,
χειροπιαστά και μετρήσιμα πλέον, βήματα προς την οικοδόμηση νέων
ισορροπιών στη ΝΑ Μεσόγειο.
Πολύ σωστά οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Ισραήλ δηλώνουν ότι η συνεργασία δεν στρέφεται κατά τρίτων, δηλαδή εναντίον της Τουρκίας ή (ειδικά στην περίπτωση της Αθήνας) και κατά οποιουδήποτε αραβικού κράτους. Οπως και, πολύ ρεαλιστικά, αμφότερες συνεχίζουν τις επαφές με την Αγκυρα. Οσο τουλάχιστον είναι εφικτό, όταν στις απέναντι ακτές βρίσκεται ο «κρυπτο-Μόρσι» πρωθυπουργός Τ. Ερντογάν που, βασιζόμενος στη σκληρότητα έναντι των διαδηλωτών και των κομματικών συνεταίρων του (Γκιουλ, Αρίντς, Τσελίκ), έχει ανατρέψει τις προβλέψεις της αμερικανικής και της βρετανικής διπλωματίας (και εν μέρει της γαλλικής και της γερμανικής).
Οπως, στην περίπτωση του σάχη, η Δύση είχε επαναπαυτεί ότι το Ιράν θα αποτελούσε σταθερό σύμμαχο για δεκαετίες, με τον ίδιο τρόπο είχε επικρατήσει η βεβαιότητα ότι ο κ. Ερντογάν προωθούσε ένα σύγχρονο, μετριοπαθές μουσουλμανικό καθεστώς. Οι ταραχές κλόνισαν τις (κατεστημένες επί μια δεκαετία) βεβαιότητες της Δύσης για τον Τούρκο πρωθυπουργό. Το ισοζύγιο πάντως παραμένει υπέρ του, καθώς το State Department και το Foreign Office κρίνουν ότι, όσα λάθη κι αν κάνει ο κ. Ερντογάν, πρέπει να του αναγνωριστεί το ελαφρυντικό ότι κυβερνά μια χώρα που διανύει ιστορική, μεταβατική περίοδο.
Πιθανόν, λοιπόν, η Τουρκία να μην καταρρεύσει γρήγορα για τα συμφέροντα της Δύσης, αλλά ένα τέτοιο παιχνίδι πιθανοτήτων, που μπορεί να γίνεται αποδεκτό στην Ουάσινγκτον, δεν υπάρχει η πολυτέλεια να παίζεται στην Αθήνα ή στο Τελ Αβίβ. Η σκιά του ακραίου Ισλάμ κοντά στα ελληνικά σύνορα ίσως, επιτέλους, ταρακουνήσει και μερικούς πολιτικούς, οι οποίοι είναι ξεχασμένοι στον μονόφθαλμο φιλοαραβισμό της εποχής του Ανδρέα Παπανδρέου, που τελικά δεν ωφέλησε κανέναν.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών Ευ. Βενιζέλος, ο οποίος τον Μάιο του 2012 εξέφραζε θαυμασμό για το «κοινωνικό έργο» της Χεζμπολάχ! Η δίκη προθέσεων δεν επιτρέπεται, αλλά -επιτρέψτε την πρόβλεψη- ο κ. Βενιζέλος σύντομα θα ξεπεράσει εαυτόν σε διθυράμβους προς το Ισραήλ. Και ως φυσική διπλωματική συνέπεια, δεν θα διαθέτει αξιοπιστία έναντι καμίας από τις αντιμαχόμενες πλευρές στη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, η αξιοπιστία της κυβέρνησης αποτελεί ένα από τα ελάχιστα πλεονεκτήματα της χώρας στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό στερέωμα, όπως αποδεικνύεται στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα και όπως μπορεί να αποδειχτεί και στις σχέσεις με το Τελ Αβίβ και την Ουάσινγκτον. Στέλεχος του Πενταγώνου που επισκέφθηκε πρόσφατα την Αθήνα παραδέχτηκε, συνομιλώντας με κορυφαίο κυβερνητικό παράγοντα, τη χρησιμότητα της νέας σχέσης Ελλάδας - Ισραήλ, προσθέτοντας ότι η κατάσταση στη Μέση Ανατολή (Συρία, Αίγυπτος, Βόρεια Αφρική) είναι κορυφαίας σημασίας και επιβάλλει «συνεχή διάλογο» με τους συμμάχους της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ.
Η διατύπωση του Αμερικανού επισκέπτη ίσως αναβιώνει σκληρές μνήμες Ψυχρού Πολέμου, αλλά είναι θετική για τα ελληνικά συμφέροντα.
Αλέξανδρος Τάρκας
Πολύ σωστά οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Ισραήλ δηλώνουν ότι η συνεργασία δεν στρέφεται κατά τρίτων, δηλαδή εναντίον της Τουρκίας ή (ειδικά στην περίπτωση της Αθήνας) και κατά οποιουδήποτε αραβικού κράτους. Οπως και, πολύ ρεαλιστικά, αμφότερες συνεχίζουν τις επαφές με την Αγκυρα. Οσο τουλάχιστον είναι εφικτό, όταν στις απέναντι ακτές βρίσκεται ο «κρυπτο-Μόρσι» πρωθυπουργός Τ. Ερντογάν που, βασιζόμενος στη σκληρότητα έναντι των διαδηλωτών και των κομματικών συνεταίρων του (Γκιουλ, Αρίντς, Τσελίκ), έχει ανατρέψει τις προβλέψεις της αμερικανικής και της βρετανικής διπλωματίας (και εν μέρει της γαλλικής και της γερμανικής).
Οπως, στην περίπτωση του σάχη, η Δύση είχε επαναπαυτεί ότι το Ιράν θα αποτελούσε σταθερό σύμμαχο για δεκαετίες, με τον ίδιο τρόπο είχε επικρατήσει η βεβαιότητα ότι ο κ. Ερντογάν προωθούσε ένα σύγχρονο, μετριοπαθές μουσουλμανικό καθεστώς. Οι ταραχές κλόνισαν τις (κατεστημένες επί μια δεκαετία) βεβαιότητες της Δύσης για τον Τούρκο πρωθυπουργό. Το ισοζύγιο πάντως παραμένει υπέρ του, καθώς το State Department και το Foreign Office κρίνουν ότι, όσα λάθη κι αν κάνει ο κ. Ερντογάν, πρέπει να του αναγνωριστεί το ελαφρυντικό ότι κυβερνά μια χώρα που διανύει ιστορική, μεταβατική περίοδο.
Πιθανόν, λοιπόν, η Τουρκία να μην καταρρεύσει γρήγορα για τα συμφέροντα της Δύσης, αλλά ένα τέτοιο παιχνίδι πιθανοτήτων, που μπορεί να γίνεται αποδεκτό στην Ουάσινγκτον, δεν υπάρχει η πολυτέλεια να παίζεται στην Αθήνα ή στο Τελ Αβίβ. Η σκιά του ακραίου Ισλάμ κοντά στα ελληνικά σύνορα ίσως, επιτέλους, ταρακουνήσει και μερικούς πολιτικούς, οι οποίοι είναι ξεχασμένοι στον μονόφθαλμο φιλοαραβισμό της εποχής του Ανδρέα Παπανδρέου, που τελικά δεν ωφέλησε κανέναν.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών Ευ. Βενιζέλος, ο οποίος τον Μάιο του 2012 εξέφραζε θαυμασμό για το «κοινωνικό έργο» της Χεζμπολάχ! Η δίκη προθέσεων δεν επιτρέπεται, αλλά -επιτρέψτε την πρόβλεψη- ο κ. Βενιζέλος σύντομα θα ξεπεράσει εαυτόν σε διθυράμβους προς το Ισραήλ. Και ως φυσική διπλωματική συνέπεια, δεν θα διαθέτει αξιοπιστία έναντι καμίας από τις αντιμαχόμενες πλευρές στη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, η αξιοπιστία της κυβέρνησης αποτελεί ένα από τα ελάχιστα πλεονεκτήματα της χώρας στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό στερέωμα, όπως αποδεικνύεται στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα και όπως μπορεί να αποδειχτεί και στις σχέσεις με το Τελ Αβίβ και την Ουάσινγκτον. Στέλεχος του Πενταγώνου που επισκέφθηκε πρόσφατα την Αθήνα παραδέχτηκε, συνομιλώντας με κορυφαίο κυβερνητικό παράγοντα, τη χρησιμότητα της νέας σχέσης Ελλάδας - Ισραήλ, προσθέτοντας ότι η κατάσταση στη Μέση Ανατολή (Συρία, Αίγυπτος, Βόρεια Αφρική) είναι κορυφαίας σημασίας και επιβάλλει «συνεχή διάλογο» με τους συμμάχους της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ.
Η διατύπωση του Αμερικανού επισκέπτη ίσως αναβιώνει σκληρές μνήμες Ψυχρού Πολέμου, αλλά είναι θετική για τα ελληνικά συμφέροντα.
Αλέξανδρος Τάρκας
