02 Ιουνίου 2013

Αλβανία: Απ' τα "καλάζνικοφ" στον... Τόνι Μπλερ!

http://www.avgi.gr/documents/10179/391299/46G.jpg/9d872bd2-2d1f-4d91-a0e3-5b8cb83f7091?t=1370079179252&imageThumbnail=3Κυριακίδης Ν. Ίσως ακούγεται σουρεαλιστικός ο παραπάνω συσχετισμός, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι ότι το σύγχρονο πολιτικό μάρκετινγκ -με "πλασιέ" την TV, το YouTube και την ηλεκτρονική κοινωνική δικτύωση (Facebook, Twitter κ.λπ.)- προσφέρει άπειρους συνδυασμούς επικοινωνιακής στρατηγικής και τακτικών διαχείρισης. Πρωταγωνιστές της πολιτικής σκηνής (ή και του παρασκηνίου) διαθέτουν πλέον ευρεία γκάμα επιλογών προς εκπλήρωση της εθνικής αποστολή τους.
Ένας πρώην μπασκετμπολίστας π.χ. μπορεί να θέτει σήμερα σοβαρή υποψηφιότητα για την πρωθυπουργία μιας μικρής, υπό ανάπτυξη βαλκανικής χώρας, στοχεύοντας στη βελτιστοποίηση του πολιτικού προγράμματός του ή στην ευόδωση των στόχων της εξωτερικής πολιτικής του, στηριζόμενος στην καθοδήγηση ενός πολιτικού μάνατζερ υψηλού προφίλ, στην προκειμένη περίπτωση ενός πρώην πρωθυπουργού μεγάλης ευρωπαϊκής δύναμης. Τώρα, αν κάποιοι θέτουν σοβαρές ενστάσεις για την ποιότητα και τον χαρακτήρα του "μάνατζερ", αυτό είναι άλλο θέμα. Προέχει η αποστολή...

Βαλκανιζατέρ

Ο μπασκετμπολίστας που έγινε ζωγράφος, που έγινε δήμαρχος, που θα γίνει πρωθυπουργός... Κάπως έτσι θα μπορούσε να γραφτεί εν συντομία το life story του αρχηγού του Σοσιαλιστικού Κόμματος της γειτονικής Αλβανίας, Έντι Ράμα, που σε όλες τις δημοσκοπήσεις φέρεται να κατατροπώνει τον "γερασμένο" Μπερίσα στις εκλογές της 23ης Ιουνίου. "Αναγέννηση" και "2013, χρονιά αλλαγής" είναι τα συνθήματα που κυριαρχούν στην προεκλογική εκστρατεία του Ράμα, μεγάλο βάρος της οποίας έχουν αναλάβει το Facebook και το Twitter. Γεννημένος το 1964 στο Δυρράχιο, γιος ενός γλύπτη και μιας γιατρού, ο Ράμα έχει ήδη στο ενεργητικό του πετυχημένη πολιτική καριέρα 15 χρόνων. Επί κυβερνήσεων Φάτος Νάνο θήτευσε στο υπουργείο Πολιτισμού, Νεολαίας και Αθλητισμού, όμως το πολιτικό "άστρο" του έλαμψε κατά την 11χρονη δημαρχιακή θητεία του στα Τίρανα. Με το επιβλητικό ανάστημά του (πρώην μπασκετμπολίστας γαρ της Δυναμό Τιράνων και της Εθνικής Αλβανίας), αλλά και με το καλλιτεχνικό ταμπεραμέντο του ως ζωγράφος με πολλές προσωπικές εκθέσεις στην Ευρώπη και την Αμερική (!), ο Ράμα άφησε ιστορία στη δημαρχία των Τιράνων με την εκστρατεία του κατά των αυθαίρετων και το πρόγραμμα αναμόρφωσης του ιστορικού κέντρου της πόλης. Το 2004 ανακηρύχθηκε μάλιστα "παγκόσμιος δήμαρχος" στην ετήσια διαδικτυακή διεθνή ψηφοφορία που οργανώνει η μη κερδοσκοπική οργάνωση CityMayors με έδρα το Λονδίνο! Τον επόμενο χρόνο, το περιοδικό Time τον συμπεριέλαβε στη λίστα των 37 διεθνών προσωπικοτήτων που αλλάζουν τον κόσμο προς το καλύτερο...

Εκπαιδεύοντας τον Έντι

Μέσω Twitter ο Έντι Ράμα ανακοίνωσε πριν λίγες ημέρες πως ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ θα αναλάβει καθήκοντα συμβούλου του, αμέσως μετά την εκλογή του στην πρωθυπουργία της Αλβανίας. Η συμφωνία κλείστηκε στο γραφείο του Μπλερ στο Λονδίνο, σε μια συνάντηση τετ-α-τετ. Η Αλβανία επιδιώκει διακαώς την ένταξή της στην Ε.Ε. και οι συμβουλές του Βρετανού πρώην πρωθυπουργού για το πώς η βαλκανική χώρα θα εφαρμόσει οικονομικές κι άλλες μεταρρυθμίσεις τύπου "Νέων Εργατικών" θεωρούνται ιδιαίτερης αξίας. "Ήταν μια εξαιρετική συνάντηση με τον Τόνι Μπλερ. Συμφωνήσαμε πως μετά την 23η Ιουνίου αυτός και η ομάδα του θα εργαστούν για εμάς για μια καλή διακυβέρνηση. Φανταστικά!", έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter ο Ράμα. Στο site του αλβανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος ανέβηκε και το σχετικό βίντεο από τη συνάντηση, όπου ο Μπλερ εμφανίζεται να δηλώνει λακωνικά: "Χαίρομαι που θα σας βοηθήσω, μ' ενδιαφέρει πολύ η χώρα σας"... Σε κομματική ανακοίνωση που εκδόθηκε με αφορμή το ντιλ αναφέρεται: "Με τον Τόνι Μπλερ και την ομάδα του στο πλευρό μας, θα έχουμε τη στήριξη ενός πολύ σημαντικού εταίρου με μοναδική εμπειρία και την κατάλληλη γνώση για να οικοδομήσουμε μια πετυχημένη κυβέρνηση και να κάνουμε πραγματικότητα το πρόγραμμά μας για την αλβανική αναγέννηση". Εκπρόσωπος των Αλβανών Σοσιαλιστών αρνήθηκε να αποκαλύψει το ποσό της αμοιβής του Μπλερ, εικάζεται ωστόσο ότι θα είναι πολλά εκατομμύρια ευρώ...

Ανάπτυξη με φάλτσα

Το πολιτικό κλίμα στην Αλβανία παραμένει διαχρονικά τεταμένο. Παρά την οικονομική "πρόοδο", η χώρα έχει μείνει πολιτικά στάσιμη. Το κοινοβουλευτικό σύστημά της έχει εγκλωβιστεί σ' έναν διχαστικό, πολωτικό δικομματισμό, με κυρίαρχη δύναμη τη σκληροπυρηνική, ρεβανσιστική Δεξιά του Σάλι Μπερίσα. Είναι, πάνω-κάτω, ιδεολογικά η ίδια αρχέτυπη Δεξιά που αναδύθηκε συγκυριακά απ' τις στάχτες του καθεστώτος Χότζα στις αρχές της δεκαετίας του '90, με την επωνυμία Δημοκρατικό Κόμμα. Επέστρεψε στην εξουσία το 2005, μετά την κοινωνική και οικονομική κατάρρευση που προκάλεσε το σκάνδαλο των "επενδυτικών πυραμίδων" το 1997, και ανανέωσε τη θητεία της στις εκλογές του 2009. Έκτοτε ο Μπερίσα θεωρείται από πολλούς (ανάμεσά τους και ο Στιβ Φορμπς...) ο "αρχιτέκτονας του αλβανικού οικονομικού θαύματος".

Παρά την ευρωπαϊκή και διεθνή οικονομική κρίση, η Αλβανία κατάφερε να διατηρήσει την οικονομία της σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, σχεδόν στο 4%, διατηρώντας παράλληλα σταθερό το δημόσιο έλλειμμά της στο 3,1% και αυξάνοντας το κατά κεφαλή ΑΕΠ στα 2.700 ευρώ - από μόλις 154 (!) που ήταν το 1992. Η Αλβανία είναι πράγματι ένας καπιταλιστικός παράδεισος. Η χώρα έχει ένα απλό φορολογικό σύστημα με ενιαίο συντελεστή φορολόγησης μόλις 10%, ενώ ο δημόσιος τομέας είναι ο μικρότερος που συναντά κανείς σε ευρωπαϊκή χώρα. Το 84% του αλβανικού ΑΕΠ παράγεται από την "ιδιωτική πρωτοβουλία". Ωστόσο το λαϊκό έπος "απ' τη φτώχεια στην ευημερία", που παιανίζει από καιρού εις καιρόν ο Μπερίσα και οι υποστηρικτές του εντός και εκτός Αλβανίας, έχει πολλά φάλτσα...

Χωρίς κανόνες

Με την εθνικιστική ρητορική του, τα αλυτρωτικά κηρύγματά του για τη "μεγάλη Αλβανία" και τον απύθμενο φιλοαμερικανισμό του, ο Αλβανός πρωθυπουργός οδήγησε τη χώρα του σε μια νέου τύπου βαλκανική απομόνωση, την ώρα που οι χώρες της περιοχής -ακόμα και το μέχρι πρότινος μαύρο πρόβατό της, η Σερβία- δείχνουν να έχουν κάνει πολύ περισσότερα για να εκπληρώσουν τον "ασίγαστο πόθο" της ένταξής τους στην Ε.Ε. Μπορεί μεν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χορήγησε τον περασμένο Οκτώβριο στην Αλβανία καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας, ωστόσο αυτό δεν έγινε άνευ όρων: η απαίτηση να διαμορφωθούν ευρύτερες πολιτικές συναινέσεις και να εφαρμοστούν πλήρως οι απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις στο πολιτικό σύστημα και στη δικαιοσύνη τέθηκε με σαφήνεια στην κυβέρνηση του Μπερίσα. Για άλλη μια φορά όμως τα πράγματα οδηγήθηκαν στην κόψη του ξυραφιού, με ευθύνη, ως επί το πλείστον, του ίδιου του Μπερίσα.

 Στις αρχές Απριλίου, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί τον προειδοποίησαν να μην "πειράξει" την επταμελή κεντρική εφορευτική επιτροπή γιατί κάτι τέτοιο θα έθετε αυτόματα ζήτημα διαβλητότητας των εκλογών και θα έβαζε και πάλι την Αλβανία στη μαύρη λίστα των ευρωπαϊκών χωρών που δεν σέβονται τους δημοκρατικούς κανόνες. Όταν ο βασικός εταίρος της κυβέρνησής του, το Σοσιαλιστικό Κίνημα για την Ενσωμάτωση (LSI), που κρατούσε μέχρι πρότινος υπουργεία - κλειδιά όπως αυτά της Υγείας, της Οικονομίας και της Ενέργειας, τον εγκατέλειψε με "προορισμό" εκλογική συνεργασία με τους Σοσιαλιστές, ο Μπερίσα θέλησε να πάρει τον έλεγχο της εφορευτικής επιτροπής στα χέρια του ενόψει των εκλογών: αποφάσισε να "ξεφορτωθεί" τον εκπρόσωπό του LSI.

Συστάσεις και παραινέσεις

Η ψηφοφορία που έγινε στην αλβανική Βουλή στις 15 Απριλίου ήταν επεισοδιακή. Ο Μπερίσα στηρίχθηκε στην ψήφο τριών ανταρτών βουλευτών του Σοσιαλιστικού Κόμματος για να εκπαραθυρώσει τον εκπρόσωπο του LSI προκαλώντας την οργή και τη σκληρή αντίδραση του Έντι Ράμα, που απέσυρε αμέσως τους δικούς του δύο εκπροσώπους από την επιτροπή, με αποτέλεσμα η επιτήρηση της προεκλογικής και εκλογικής διαδικασίας να βρεθεί στον αέρα. Η κρίση ήταν τέτοια που θορύβησε τους Αμερικανούς. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έστειλε στα Τίρανα τον παλαίμαχο ειδικό απεσταλμένο του στην ανατολική Ευρώπη Τζόναθαν Μουρ σε μια αποστολή πυρόσβεσης που περιελάμβανε συνομιλίες τόσο με τον Μπερίσα και τον Ράμα όσο και με άλλους πολιτικούς ηγέτες, σε μια προσπάθεια να ηρεμήσουν τα πνεύματα και να επαναλειτουργήσει η κεντρική εφορευτική επιτροπή. Παρέμβαση υπήρξε και από την Ε.Ε, με την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Άστον να καλεί τους Αλβανούς πολιτικούς ηγέτες "να εργαστούν από κοινού για να αποδείξουν ότι έχουν ξεπεράσει τα προβλήματα του παρελθόντος". Εμμέσως πλην σαφώς ζητήθηκε παράλληλα απ' τον Μπερίσα να σταματήσει το εθνικιστικό παραλήρημά του, με την υπενθύμιση ότι η Αλβανία είναι πλέον μέλος της μεγάλης οικογένειας του ΝΑΤΟ κι όχι ο "βαλκανιονίκης" του Κοσόβου...