Από το 1821 μέχρι σήμερα ο Ελληνισμός βιώνει διαδοχικές κρίσεις ταυτότητας, τόσο στο κοινωνικό όσο και στο πολιτισμικό επίπεδο. Ή – καλύτερα – διέρχεται συνεχείς φάσεις αναπροσαρμογής της εθνικής ταυτότητας καθώς η Ελλάδα αυτο- και ετερο- προσδιορίζεται κάθε φορά που κινδυνεύει ως αυτοτελής οντότητα.Άτυχη, δύσμοιρη πατρίδα
Εκείνη που τη λησμόνησαν τα παιδιά της.
Αντ. Μακρυδημήτρης, Το πυρ της ποίησης
Αυτό το συνεχές μετέωρο βήμα έχει διαμορφώσει μια ιδιόμορφη ελληνική ψυχοσύνθεση. Από τη μια ο κάθε Έλληνας θέλει να εγγραφεί στους πολίτες του κόσμου ως διιστορικός Έλλην (διατηρώντας, όμως, την ζορμπάδικη αντίληψη της ζωής) και από την άλλη θέλει να μη «χρωστάει» σε κανέναν. Θέλει να αγαπάει την Πατρίδα αλλά να αμφισβητεί το Κράτος.
Ως γνωστόν η Πατρίδα ως έννοια και ως όρος δεν ταυτίζεται με το Κράτος. Ούτε με το Έθνος. Η Πατρίδα συνιστά την συναισθηματική, βιωμένη πλευρά της ιστορικής πορείας των λαών. Οι όποιες εκτροπές (σε πολιτικό, κοινωνικό, πολιτισμικό επίπεδο) δεν αλλοιώνουν τη στενή και μόνιμη σύνδεση του ανθρώπου πολίτη με τα πρόσωπα και τα πράγματα που συγκροτούν την ταυτότητά του. Αυτή τη (νέα) ταυτότητα αναζητούμε και σήμερα, ως συνέπεια και όχι ως άρνηση του χθες. Δεν υπάρχει Πατρίδα ως άγραφο, λευκό χαρτί. Όλα και όλοι είναι εγγεγραμμένοι στο τεφτέρι της ιστορίας. Ακόμα και οι απόντες.
Η Πατρίδα έχει χρέος να προστατεύει τα παιδιά της (και, κυρίως, να μην τα «τρώει») και οι Έλληνες έχουν χρέος να θυσιάζουν τα ιδιωτικά τους συμφέροντα και αγαθά για χάρη της σωτηρίας της Πατρίδας. Και δεν χρειάζεται να έχουμε έκτακτα γεγονότα (πόλεμοι, εθνικές καταστροφές, οικονομική κρίση) για να αποδεικνύουμε αυτή την αμοιβαία υποχρέωση. Στην καθημερινότητα δίνονται οι αγώνες, εθνικοί, πατριωτικοί, κοινωνικοί. Στην καθημερινότητα και στην ενότητα. Μπορούμε;
Υ.Γ.: Όλοι οι ευρωπαϊκοί λαοί διατηρούν ζωντανούς τους Μύθους τους. Εμείς έξαφνα αποφασίσαμε να κάνουμε τους πεφωτισμένους διαφωτιστές με δυόμιση αιώνες καθυστέρηση;
*Ο καθηγητής Εγκληματολογίας Γιάννης Πανούσης είναι βουλευτής της ΔΗΜΑΡ
