10 Μαΐου 2013

Στροφή των ΗΠΑ στη Μ. Ανατολή

https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSVqeUnV756oto-mVzz4451mh11PeCGU76Ybmzmek-5jRWZaXz2Ουδείς σήμερα, δέκα χρόνια μετά την αμερικανική εισβολή, αμφιβάλλει ότι το Ιράκ είναι μία de facto τριχοτομημένη χώρα, με ένα de facto ανεξάρτητο κουρδικό κράτος στον Βορρά, μια χαώδη και ακυβέρνητη σουνιτική περιοχή στο κέντρο και μια σιιτική εξουσία στη Βαγδάτη και στον Νότο.Αν στη Δαμασκό επικρατήσουν οι ακραίοι Σουνίτες, τότε είναι βέβαιο ότι θα έχουμε μια de facto διάσπαση της Συρίας με χειραφέτηση των Αλαουιτών, Δρούζων, Χριστιανών και Κούρδων σε γεωγραφική βάση και ακόμη παραβίαση διεθνών συνόρων με τον έλεγχο της Βορειοανατολικής Συρίας, που λειτουργεί ήδη ως δεύτερο Κουρδιστάν από την κυβέρνηση Μπαρζανί του Βορείου Ιράκ.

Τα παραπάνω σημαίνουν και το τέλος του Λιβάνου ως ενιαίου κράτους αλλά και την πιθανή προσπάθεια των Σουνιτών του Ιράκ για πλήρη χειραφέτηση και προσέγγιση με τους ομόδοξούς τους, που θα ελέγχουν την εξουσία στο μεγαλύτερο μέρος της Συρίας.

Με δυο λόγια, ασύντακτη πτώση του καθεστώτος Ασαντ μπορεί να οδηγήσει στην κατάρρευση όλων των διακρατικών αλλά και εσωτερικών ισορροπιών που χαράχθηκαν στην περιοχή μετά το 1918, σε όφελος ενός ανεξέλεγκτου περιφερειακού χάους.

Η ενδεχόμενη πολυδιάσπαση της Συρίας θα έχει πιθανότατα και διεθνείς προεκτάσεις με εξωτερικές δυνάμεις, όπως η Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα, το Ισραήλ, το Ιράν, η Τουρκία και η Ρωσία να προσφέρουν ασφάλεια και προστασία στη μια ή την άλλη κοινοτική-θρησκευτική ομάδα.

Στη Δαμασκό σήμερα, όπως και στη Βαγδάτη πριν από δέκα χρόνια, εμφανίζεται το άλυτο πρόβλημα- πρόκληση της μετάβασης από τον κοσμικό αυταρχισμό σε μια πιο ανοικτή μορφή διακυβέρνησης, καθώς σε αντίθεση με την Αίγυπτο, την Τυνησία και σε κάποιο βαθμό τη Λιβύη, η κυρίαρχη αντίθεση είναι η αποτίναξη της κυριαρχίας θρησκευτικών-κοινοτικών μειονοτικών ομάδων, των Σουνιτών στο Ιράκ το 2003 και των Αλαουιτών στη Συρία σήμερα.

Οταν γύρω στα τέλη του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου το 1918, τόσο η δέσμευση Μπάλφουρ για Εβραϊκή Εστία στην Παλαιστίνη όσο και οι συμφωνίες Βρετανίας-Γαλλίας για διανομή της Μέσης Ανατολής ακύρωσαν την υπόσχεση του Λόρενς για Ενιαίο Αραβικό Βασίλειο. Τότε τόσο το Λονδίνο όσο και το Παρίσι προσπάθησαν να ελέγξουν το Ιράκ και τη Συρία-Λίβανο, έσω των μειονοτήτων και των μειοψηφιών, μια επιλογή που ήταν ο μοναδικός τρόπος να νομιμοποιήσουν σύνορα και κράτη χωρίς καμιά ιστορική θεμελίωση.

Ολοι οι παραπάνω κίνδυνοι αθροιστικά κάνουν την Ουάσιγκτον του Ομπάμα πολύ πιο προσεκτική, με το ερώτημα βέβαια αν πλέον είναι πολύ αργά, αν δηλαδή ύστερα από μια παρατεταμένη δίχρονη αιματηρή σύγκρουση δεν υπάρχει επόμενη μέρα για Ενιαία Συρία, αλλά στην καλύτερη των περιπτώσεων μόνον δυνατότητα προσχηματικής διάσωσης της κρατικής ενότητας όπως στο Ιράκ.

Άλλωστε η δίχρονη αντοχή του καθεστώτος Ασαντ μαρτυρά μειοψηφικά μεν αλλά πολιτικά βαρύνοντα θρησκευτικά-κοινοτικά ερείσματα, μαρτυρά την επίγνωση όλων των μειονοτικών ομάδων ότι πλήρης επικράτηση των Σουνιτών σημαίνει εθνοκάθαρση χωρίς προηγούμενο στην περιοχή.

Πριν από δέκα χρόνια, όταν κυριαρχούσε η αλαζονεία των Νεοσυντηρητικών και του Μπους, πολλοί στην Ουάσιγκτον «φλέρταραν» με την ιδέα μιας ελεγχόμενης από τις ΗΠΑ επαναχάραξης του Χάρτη της Μέσης Ανατολής. Σήμερα, λίγο μετά την αποχώρηση από το Ιράκ και λίγο πριν από την απεμπλοκή από το Αφγανιστάν, οι ΗΠΑ είναι εκ των πραγμάτων δύναμη συντήρησης του στάτους κβο.

Αλυτο πρόβλημα
Στη Δαμασκό σήμερα, όπως και στη Βαγδάτη πριν από δέκα χρόνια, εμφανίζεται το άλυτο πρόβλημα-πρόκληση της μετάβασης από τον κοσμικό αυταρχισμό σε μια πιο ανοικτή μορφή διακυβέρνησης, καθώς σε αντίθεση με την Αίγυπτο,την Τυνησία και σε κάποιο βαθμό τη Λιβύη, η κυρίαρχη αντίθεση είναι η αποτίναξη της κυριαρχίας θρησκευτικών-κοινοτικών μειονοτικών ομάδων, των Σουνιτών στο Ιράκ το 2003 και των Αλαουιτών στη Συρία σήμερα.
Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ