02 Απριλίου 2013

Gazprom: Ρωσικό "colpo grosso" σε αέριο και ηλεκτρισμό

Του Χάρη Φλουδόπουλου
«Colpo grosso» σε  αέριο και ηλεκτρισμό που οδηγεί σε κυριαρχία της Gazprom στην ελληνική ενεργειακή αγορά επιχειρείται με αιχμή του δόρατος την προσφορά για την απόκτηση της ΔΕΠΑ. Όπως φάνηκε στις πρόσφατες επαφές που είχε ο ισχυρός άνδρας της Gazprom Αλεξέι Μίλερ, η απόκτηση της εταιρείας αερίου συνδέεται –ανεπίσημα– με μια σειρά από επενδύσεις τόσο στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής όσο και στον τομέα των αγωγών. Οι επενδύσεις αυτές, εφόσον βεβαίως προχωρήσουν, αναμένεται να φέρουν σε θέση ισχύος τη Gazprom και να ανατρέψουν τις ισορροπίες στην εγχώρια ενεργειακή αγορά.

Πιο συγκεκριμένα το τελευταίο διάστημα η Gazprom επαναφέρει στο τραπέζι ένα παλαιότερο project για την κατασκευή τριών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής που θα χρησιμοποιούν ως καύσιμο το φυσικό αέριο (CCGT – Combined Circle Gas Turbine). Το project προβλέπει ότι οι μονάδες αυτές θα εκμεταλλεύονται το πλεονέκτημα του χαμηλού κόστους του καυσίμου, ούτως ώστε να εξάγεται ενέργεια χαμηλού κόστους στην αγορά της Ιταλίας, όπου υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση αλλά υψηλότερες τιμές. Βεβαίως για να γίνει πράξη ένα τέτοιο σχέδιο θα χρειαστεί η αναβάθμιση της υποβρύχιας διασύνδεσης Ελλάδας - Ιταλίας, της οποίας η μέγιστη ισχύς σήμερα φτάνει τα 500MW (κατασκευάστηκε το 2002 με κόστος 300 εκατ. ευρώ περίπου). Πληροφορίες θέλουν η ρωσική πρόταση να περιλαμβάνει και τη συγκεκριμένη παράμετρο δηλαδή της επένδυσης για την κατασκευή της διασύνδεσης. Το συνολικό κόστος για την κατασκευή και αξιοποίηση των νέων μονάδων εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.

Επένδυση
Βεβαίως η κατασκευή νέων μονάδων εκτός από το υψηλό κόστος αποτελεί μια χρονοβόρα διαδικασία που μπορεί να αντιμετωπίσει διάφορα γραφειοκρατικά και άλλα απρόοπτα προβλήματα. Εναλλακτικά λοιπόν η Gazprom εκτιμάται ότι θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού μέσω επιθετικών εξαγορών.

Δηλαδή όπως επισημαίνουν πηγές της αγοράς, η ρωσική εταιρεία θα μπορούσε να κινηθεί για την εξαγορά υφιστάμενων μονάδων που λειτουργούν σήμερα από ανεξάρτητους ηλεκτροπαραγωγούς. Μια τέτοια κίνηση θεωρείται πιο λογική με δεδομένο ότι η εγχώρια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας εμφανίζει σημαντική υποχώρηση με αποτέλεσμα να υπάρχει περίσσευμα προσφοράς, το οποίο έχει οδηγήσει τις τιμές στην χονδρεμπορική αγορά σε κατάρρευση. Το πρόβλημα αναμένεται να ενταθεί στο άμεσο μέλλον καθώς θα ενταχθούν δύο ακόμη μονάδες της ΔΕΗ, το Αλιβέρι με ισχύ 400MW εντός του τριμήνου και η Μεγαλόπολη με ισχύ 800MWτο 2015.

Στρεβλώσεις
Σε αυτή την κατεύθυνση, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης η πιθανή εξαγορά της ΔΕΠΑ από τη Gazprom. Θυμίζουμε ότι την περίοδο αυτή εξαιτίας των στρεβλώσεων στην αγορά ηλεκτρισμού, οι ανεξάρτητοι παραγωγοί αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, ακόμη και για την επιβίωση των ιδιωτικών μονάδων ηλεκτρισμού.

Μάλιστα οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί έχουν προσφύγει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού σε βάρος της ΔΕΗ με κατηγορίες για μονοπωλιακές πρακτικές, καθώς –όπως υποστηρίζουν οι ιδιώτες– η ΔΕΚΟ εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι είναι ταυτόχρονα προμηθευτής (με μερίδιο 90%) και παραγωγός (με μερίδιο 70%). Έτσι προχωρά σε συμψηφισμό των ποσών που της οφείλει ο ΛΑΓΗΕ με τα ποσά που η ίδια χρωστά στο λειτουργό της αγοράς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα –σύμφωνα με την καταγγελία στην ΕΠΑΝΤ– να μετακυλίεται όλο το έλλειμμα της αγοράς (από τους απλήρωτους λογαριασμούς αλλά και τα φέσια των Energa και Hellas Power) στους ανεξάρτητους ηλεκτροπαραγωγούς. Πρακτικά λοιπόν οι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί εμφανίζονται να χρωστούν στη ΔΕΠΑ σωρευτικά ποσά που ξεπερνούν τα 600 εκατ. ευρώ, όταν στην πραγματικότητα πρόκειται για οφειλές του Δημοσίου (ΔΕΗ, ΛΑΓΗΕ, ΑΔΜΗΕ) προς αυτούς. Βεβαίως σε περίπτωση που η ΔΕΠΑ καταλήξει στη Gazprom θα καταστεί πιο εύκολη πιθανή εξαγορά των μονάδων σε distressed τίμημα.

South Stream
Σε άμεση συνάρτηση με τις εξελίξεις στο μέτωπο της ΔΕΠΑ βρίσκεται και η υπόθεση του ελληνικού κλάδου του αγωγού φυσικού αερίου South Stream, ο οποίος έχει προς το παρόν «παγώσει» σύμφωνα και με τις επίσημες ανακοινώσεις που έγιναν στη Μόσχα τον περασμένο Νοέμβριο. Ο Αλεξέι Μίλερ επανέφερε στο τραπέζι των συζητήσεων την κατασκευή του ελληνικού κλάδου, ο οποίος όμως δεν θα είναι αγωγός transit με προορισμό την Ιταλία, όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί, αλλά θα έχει τελικό προορισμό την Ελληνική αγορά, μεταφέροντας ρωσικό αέριο, χωρίς ιδιαίτερη γεωπολιτική αξία. Η αλλαγή των σχεδίων της ρωσικής εταιρείας, οφείλεται στην επιμονή της Κομισιόν κάθε νέο project ρωσικού αγωγού να συμμορφώνεται στους κανονισμούς της Ε.Ε. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο South Stream προς την Ιταλία θα έπρεπε αφενός να έχει διπλή ροή (δηλαδή να μεταφέρει αέριο και από την Ιταλία προς την Ελλάδα), αφετέρου να παραχωρήσει μέρος της χωρητικότητάς του σε τρίτους ανεξάρτητους προμηθευτές. Δηλαδή μια επέκταση του South Stream προς την Ιταλία, εν δυνάμει θα μπορούσε να φέρει νέο ανταγωνισμό για την Gazprom στην ελληνική, ίσως και στη Βουλγαρική αγορά αερίου (πχ αέριο από τη Β. Αφρική). Κατά συνέπεια χωρίς την επέκταση προς την Ιταλία, δεν υφίσταται νότιος κλάδος του South Stream αφού θα πρόκειται για μία επέκταση του αγωγού στη Βουλγαρία μέχρι τα ελληνικά σύνορα όπου και θα συνδέεται με το ελληνικό δίκτυο προκειμένου να καλυφθούν αποκλειστικά οι εγχώριες ανάγκες σε αέριο ιδιαίτερα εάν ευοδωθούν τα σχέδια της Gazprom στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής.

* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Κεφάλαιο της 30ης Μαρτίου

Πηγή:www.capital.gr