02 Απριλίου 2013

Απρίλιος 2013, Σεπτέμβριος 1943

Το σκηνικό στην Ιταλία είναι εξόχως δραματικό, με τον επικεφαλής της ΕΚΤ Ντράγκι να τηλεφωνεί την Κυριακή του Πάσχα στον πρόεδρο Ναπολιτάνο για να τον αποτρέψει από παραίτηση που θα οδηγούσε σε πρόωρες εκλογές, ενώ όλοι αναμένουν τη Moody's να υποβαθμίσει τα ομόλογα της χώρας σε «σκουπίδια» (junk). Η Ιταλία και μαζί της η Ευρωζώνη κρημνοβατούν.Οι εκλογές στις 24 Φεβρουαρίου στην Ιταλία, ήταν η επιστροφή στον Ιούλιο του 1943: Αμέσως μετά την απόβαση ΗΠΑ-Βρετανίας στη Σικελία καθαιρέθηκε ο Μουσολίνι και τη θέση του πήρε ο Μπαντόλιο.

Αν, όπως όλα δείχνουν, η χώρα οδηγηθεί σε νέες εκλογές τον Μάιο ή τον Ιούνιο, τότε θα βρεθούμε στον Σεπτέμβριο του 1943, όταν ο Μπαντόλιο ζήτησε ανακωχή από τους Συμμάχους.Η πραγματικότητα είναι σκληρή και δεν επιδέχεται παρερμηνείες: Μόνον η συνεργασία Μπερσάνι - Μπερλουσκόνι μπορεί να δώσει κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή με υψηλό κόστος για την Κεντροαριστερά, και στη βάση μιας σημαντικής χαλάρωσης της σκληρής λιτότητας του Μόντι.

 Αν διεξαχθούν νέες εκλογές ο μεγάλος κερδισμένος θα είναι ο Μπέπε Γκρίλο και κατά δεύτερο λόγο ο Μπερλουσκόνι. Τότε, όποια κυβέρνηση προκύψει θα έχει για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες εντολή ανατροπής της λιτότητας, με τη Γερμανία να βρίσκεται σε ένα εφιαλτικό δίλημμα:
Να μη στηρίξει την Ιταλία και να την αφήσει να καταρρεύσει ατάκτως ή ακόμη χειρότερο να την υποβάλει σε εκβιαστικά τελεσίγραφα τύπου Κύπρου και να προκαλέσει εκτός ελέγχου εξελίξεις συνολικά στην Ευρωζώνη, με πρώτα θύματα την Ισπανία και τη Γαλλία.

Να στηρίξει τη νέα κυβέρνηση στη Ρώμη την ώρα που θα ξηλώνεται η πολιτική Μόντι, να ομολογήσει δηλαδή το Βερολίνο δημόσια ότι το όριο της επιβολής της ηγεμονικής του κυριαρχίας είναι μικρά μεγέθη, όπως οι Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Κύπρος.

Τα παραπάνω τα γνωρίζουν όλοι, από τους Σόιμπλε και Ντάιζελμπλουμ, μέχρι τους Ολάντ και Ραχόι. Απλά κάνουν ότι τους αρκούν οι διαβεβαιώσεις του απερχόμενου προέδρου της Ιταλίας Ναπολιτάνο ότι θα βρεθεί λύση, που θα σέβεται το μήνυμα των ψηφοφόρων και ταυτόχρονα δεν θα αποκλίνει από τη συνταγή του Βερολίνου.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται κουραστικά: Μόλις κάθησε στην καρέκλα του Μουσολίνι, ο στρατάρχης Μπαντόλιο κάλεσε τον Γερμανό πρέσβη στη Ρώμη στρατάρχη Φον Μακένσεν και του έδωσε τον λόγο της στρατιωτικής του τιμής ότι η Ιταλία δεν πρόκειται ποτέ να προδώσει τη σύμμαχο Γερμανία.
Από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1943 το Βερολίνο είχε μουδιάσει, καθώς δεν μπορούσε να κάνει τίποτε σε επίπεδο προληπτικής ενέργειας για να ματαιώσει τη συνθηκολόγηση που ήλθε στις 9 Σεπτεμβρίου. Τότε ενεργοποίησε το σχέδιο Β', τη στρατιωτική κατάληψη του μεγαλύτερου μέρους της Ιταλίας.

Μια ιταλική κυβέρνηση που σχίζει τη συνταγή μονομερούς λιτότητας, μια γερμανική κυβέρνηση που δεν θέλει και δεν μπορεί να αρνηθεί τον εαυτό της στηρίζοντας μια πολιτική που θεωρεί ως «αμαρτωλή» και κανένα σχέδιο Β': Αυτό θα είναι το σκηνικό τέλη Μαΐου ή τέλη Ιουνίου στην Ευρωζώνη, αν ο Ναπολιτάνο ή ο διάδοχός του προκηρύξουν νέες εκλογές.

Οταν η συμπεριφορά κυβερνήσεων και θεσμικών οργάνων, που συνήθως είναι αμείλικτα ορθολογική, θυμίζει άτομο υπό πίεση που απωθεί το πρόβλημα που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει, τότε η κατάσταση είναι σίγουρα κάτι παραπάνω από ανησυχητική.
 
Δεύτερη εντολή
Αν διεξαχθούν νέες εκλογές ο μεγάλος κερδισμένος θα είναι ο Μπέπε Γκρίλο και το κόμμα των Πέντε Αστέρων και κατά δεύτερο λόγο ο Μπερλουσκόνι. Τότε, όποια κυβέρνηση προκύψει θα έχει για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες εντολή ανατροπής της λιτότητας, με τη Γερμανία να βρίσκεται σε ένα εφιαλτικό δίλημμα εν μέσω της κορύφωσης της προεκλογικής μάχης για τις κάλπες του Σεπτεμβρίου.
Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ