Ο κ. Τσοχατζόπουλος, ο οποίος ανήκε στον κύκλο όσων πλανώνται ότι δεν υπάρχουν (κρατικοί και ιδιωτικοί) μηχανισμοί ανακάλυψης και της πιο απομακρυσμένης offshore, ζητεί την κλήση, ως μαρτύρων, των μελών του ΚΥΣΕΑ που αποφάσισαν την προμήθεια των υποβρυχίων U- 214. Η (σιωπηρή) νομική και πολιτική απάντησή τους, ότι το ζήτημα δεν είναι η απόφαση αλλά το μαύρο χρήμα, είναι μόνον φαινομενικά ορθή. Γιατί, ασφαλώς, το ΚΥΣΕΑ δεν μπορεί να προβλέψει ένα μεταγενέστερο (;) δίκτυο διακίνησης μιζών, αλλά το πραγματικό ζητούμενο είναι να εξουδετερώνονται οι συνθήκες που διευκολύνουν τον χρηματισμό και να ελέγχεται η υλοποίηση των προμηθειών δισεκατομμυρίων.
Σε αυτό το πλαίσιο υπάρχουν τρία κρίσιμα στοιχεία που διευκόλυναν τον κ. Τσοχατζόπουλο:
Πρώτον, πριν και μετά το ΚΥΣΕΑ της 13ης Νοεμβρίου 1996 η κυβέρνηση και το Πολεμικό Ναυτικό εξέταζαν την αγορά τεσσάρων ετοιμοπαράδοτων βρετανικών υποβρυχίων Upholder. Η σχετική διακρατική σύμβαση θα πρόσφερε μεταβατική περίοδο μέχρι η γερμανική HDW να τελειοποιήσει το σύστημα AIP («αναερόβια πρόωση») που θα αποτελούσε, πραγματικά, τεράστιο τεχνολογικό πλεονέκτημα για τα ελληνικά υποβρύχια. Ξαφνικά, η μεταβατική λύση «ξεχάστηκε», με αποτέλεσμα το ΠΝ -ως επειγόμενος πελάτης- να εγκλωβιστεί στον μονόδρομο πληρωμής τεράστιων ποσών για το πολύτιμο AIP.
Δεύτερον, στα ΚΥΣΕΑ 24ης Ιουλίου και 9ης Οκτωβρίου 1998 εγκρίνεται η ναυπήγηση νέων υποβρυχίων με απευθείας προσφορά από τον Σκαραμαγκά και τη HDW. Οι συζητήσεις Σκαραμαγκά - HDW (θεμέλιο του σκανδάλου) είχαν αρχίσει σε ανύποπτο χρόνο, πριν ακόμα από το ΚΥΣΕΑ του Νοεμβρίου 1996, ενώ η κρατική ΕΤΒΑ (που έλεγχε τον Σκαραμαγκά) μεθόδευε χρηματοδότηση από τη γερμανική τράπεζα βιομηχανικής ανάπτυξης KFW.
Τρίτον, ο Ευάγγελος Βενιζέλος συνυπογράφει μετά το ΚΥΣΕΑ της 26ης Ιουλίου 1999, ως υπουργός Ανάπτυξης, τη ναυπήγηση από την κοινοπραξία HDW - Ferrostaal και τον Σκαραμαγκά. Η απόφαση εξουσιοδοτεί τον κ. Τσοχατζόπουλο «να ολοκληρώσει τις διαδικασίες και να αναθέσει το πρόγραμμα το ταχύτερο δυνατόν». Είχαν προηγηθεί πολλές ενδοκυβερνητικές συζητήσεις, καθώς το ΚΥΣΕΑ συνεδρίασε μεν στις 26 Ιουλίου, αλλά η «καθαρογραφή» της απόφασης και οι υπογραφές Σημίτη και υπουργών ολοκληρώθηκαν, διά περιφοράς, στις 20 Σεπτεμβρίου 1999. Τι ισορροπίες υπήρχαν και τι συζητήσεις έγιναν επί δύο μήνες;
Πολύ αργότερα δε, στις 18 Μαρτίου 2010, ο κ. Βενιζέλος ως υπουργός Εθνικής Αμυνας επιβραβεύει τις συμβάσεις υποβρυχίων «Ποσειδών» και «Αρχιμήδης» (των Ακη Τσοχατζόπουλου και Γιάννου Παπαντωνίου αντίστοιχα) «με τροποποίηση εν όψει και του ευρύτερου διακανονισμού για το μέλλον» του Σκαραμαγκά.
