The Guardian
Σε ιστορικό ναδίρ φέρεται να βρίσκεται η εμπιστοσύνη των πολιτών στην
Ευρωπαϊκή Ενωση τρία χρόνια μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης,
γεγονός που αναπόφευκτα εγείρει θεμελιώδη ερωτήματα αναφορικά με τη
δημοκρατική της νομιμοποίηση. Μετά την οικονομική, νομισματική και
πιστωτική κρίση, τη συρρίκνωση των προϋπολογισμών και τις περικοπές στις
δημόσιες δαπάνες, τα πακέτα διάσωσης και την παραχώρηση κυριαρχικών
δικαιωμάτων σε διεθνείς τεχνοκράτες, ο ευρωσκεπτικισμός καλπάζει,
τροφοδοτώντας της λαϊκιστικές αντιευρωπαϊκές πολιτικές και
δυσχεραίνοντας τις προσπάθειες των Ευρωπαίων ηγετών να περιορίσουν την
καθίζηση της υποστήριξης των πολιτών στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Τα στοιχεία έρευνας του Ευρωβαρόμετρου στις έξι μεγαλύτερες χώρες της
Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, δεδομένου μάλιστα ότι σε
τρία παραδοσιακά φιλοευρωπαϊκά κράτη, την Ισπανία, τη Γερμανία και την
Ιταλία, η απώλεια της εμπιστοσύνης που καταγράφεται είναι πρωτοφανής. Τα
υπόλοιπα κράτη στα οποία πραγματοποιήθηκε η έρευνα είναι η Βρετανία, η
Γαλλία και η Πολωνία. Σημειώνεται ότι το άθροισμα των πληθυσμών των έξι
αυτών κρατών είναι 350 εκατομμύρια, τη στιγμή που ο συνολικός πληθυσμός
της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπολογίζεται σε 500 εκατομμύρια.
«Η ζημία είναι τόσο μεγάλη που δεν έχει σημασία εάν προέρχεσαι από μια
χώρα δανειστών ή μια χώρα δανειζομένων, από μελλοντικό κράτος-μέλος της
Ευρωπαϊκής Ενωσης ή το Ηνωμένο Βασίλειο», λέει ο επικεφαλής του
Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (ECFR) στη Μαδρίτη, Ιγνάτιο
Τορεμπλάνκα. «Οι πολίτες τώρα θεωρούν ότι η εθνική τους δημοκρατία
καταλύεται από τον τρόπο με τον οποίον κάποιοι διαχειρίζονται την
κρίση», πρόσθεσε ο ίδιος. Υπογραμμίζεται ότι το ECFR ανέλαβε να αναλύσει
τα στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες γνωρίζουν μεν το πρόβλημα, αλλά δεν συμφωνούν ως
προς τους τρόπους διευθέτησής του και μέχρι στιγμής δεν έχουν
παρουσιάσει μια συγκεκριμένη πρόταση πολιτικής για την αντιμετώπιση της
ανισορροπίας μεταξύ της αφαίρεσης οικονομικών εξουσιών από κράτη-μέλη
και της δημοκρατικής εξουσιοδότησης που απαιτείται για τέτοιες
ριζοσπαστικές πολιτικές.
Η πιο δραματική απώλεια πίστης προς το ευρωπαϊκό οικοδόμημα καταγράφεται
στην Ισπανία, όπου το 72% των συμμετεχόντων στην έρευνα του
Ευρωβαρόμετρου δηλώνει ότι «τείνει να μην εμπιστεύεται την Ευρωπαϊκή
Ενωση», ενώ μόλις το 20% δηλώνει πως «τείνει να εμπιστεύεται την
Ευρωπαϊκή Ενωση».
Είναι αξιοσημείωτο πως την τελευταία εξαετία η καχυποψία προς την
Ευρωπαϊκή Ενωση στη χώρα αυξήθηκε από το 23% στο 72%. Παρόμοιες,
αντίστροφες τάσεις καταγράφονται στη Γερμανία, στη Γαλλία και στην
Πολωνία, ενώ στη Βρετανία η τάση ήταν αρνητική και προ εξαετίας. Πριν
από έξι χρόνια το 56% των Γερμανών έτεινε να εμπιστεύεται την Ευρωπαϊκή
Ενωση, ενώ σήμερα το 59% τείνει να μην την εμπιστεύεται. Στη Γαλλία, η
καχυποψία των πολιτών προς την Ευρωπαϊκή Ενωση αυξήθηκε από 41% σε 56%,
ενώ στην Ιταλία από 28% σε 53%. Ακόμα και στην Πολωνία, η οποία
εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση πιο πρόσφατα και έχει επωφεληθεί
σημαντικά από τις επιδοτήσεις, η υποστήριξη προς το ευρωπαϊκό οικοδόμημα
μειώθηκε από 68% προ εξαετίας στο 48%. Στη δε Βρετανία, το ποσοστό των
πολιτών που δεν εμπιστεύονται την Ευρωπαϊκή Ενωση εκτινάχθηκε από 49% το
2007 σε 69% φέτος.
