Περιπλέκεται όλο και περισσότερο το
σκηνικό στην ανατολική Μεσόγειο εις βάρος των ελληνικών συμφερόντων. Η
Τουρκία επιδιώκει την ανάμειξη του Αζερμπαϊτζάν στις έρευνες για τον
εντοπισμό πιθανών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στην
ευρύτερη περιοχή μας, την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία
αποκρατικοποιήσεων στην Ελλάδα και το Μπακού επιδεικνύει ενδιαφέρον για
τον ΔΕΣΦΑ.
Παράλλλα, εκκρεμεί η επιλογή του αγωγού (μετά του ελληνικού ενδιαφέροντος ΤΑΡ και του ανταγωνιστικού Nabucco West) που θα συστήσει τον περίφημο «Νότιο Διάδρομο» για τη μεταφορά του αζέρικου φυσικού αερίου στην Ευρώπη.Ανοιχτή πρόσκληση απηύθυνε ο υπουργός Ενέργειας της γείτονος, Τανέρ Γιλντίζ, στον επικεφαλής της κρατικής επιχείρησης υδρογονανθράκων του Αζερμπαϊτζάν, Ρόβναγκ Αμπντουλάγεφ, προκειμένου η SOCAR να αναλάβει από κοινού με την Αγκυρα υποθαλάσσιες έρευνες ανοιχτά των ακτών της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο (επαρχίες Αλεξανδρέττας, Μερσίνης και Αττάλειας) και στη Μαύρη Θάλασσα.Η αζερική κυβέρνηση, αν και δεν έχει ακόμη αποσαφηνίσει τις προθέσεις της, δεσμεύτηκε πως θα απαντήσει πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους.
«Το Αζερμπαϊτζάν μπορεί να διεξάγει έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στα ύδατά μας», δήλωσε ο Τανέρ Γιλντίζ. Ωστόσο η μη οριοθετημένη ελληνική υφαλοκρηπίδα και η προκλητική αμφισβήτηση εκ μέρους της Τουρκίας του δικαιώματος του Καστελορίζου σε υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη δεν διασφαλίζουν ότι θα γίνουν σεβαστοί οι κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και ότι η Τουρκία θα περιοριστεί, όταν ξεκινήσει τις έρευνες στην περιοχή, στις περιοχές εντός της τουρκικής δικαιοδοσίας.
Ο νικητής αγωγός
Στο μεταξύ, τον Ιούνιο αναμένεται να γίνει γνωστός ο «νικητής» αγωγός που θα τροφοδοτήσει τις ευρωπαϊκές αγορές με το φυσικό αέριο από το κοίτασμα Shah Deniz του Αζερμπαϊτζάν, και όπως είναι φυσικό οι ζυμώσεις για τη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος και οι διαβουλεύσεις προκειμένου η κάθε πλευρά -ΤΑΡ και Nabucco West- να καταστεί η πιο ανταγωνιστική είναι πυρετώδεις.
Η κοινοπραξία που εκπροσωπεί τον ΤΑΡ, ο οποίος είναι άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος, βρίσκεται σε συνεχείς επαφές με τα αρμόδια υπουργεία στην Αθήνα (Εξωτερικών, Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ενέργειας), καθώς πρωταρχικός στόχος είναι η υπογραφή, το συντομότερο δυνατόν, της Συμφωνίας Υποδοχής του έργου, απαραίτητη προϋπόθεση για την ενίσχυση της υποψηφιότητας του ΤΑΡ.
Σημειώνεται ότι στην Αλβανία η ανάλογη συμφωνία υπεγράφη την Πέμπτη.
Σύμφωνα πάντως με τις τελευταίες δηλώσεις του Ρόβναγκ Αμπντουλάγεφ, η τιμή πώλησης του φυσικού αερίου που εγγυάται η κάθε κοινοπραξία αποτελεί το βασικό κριτήριο επιλογής.
Ωστόσο οι άτυποι κανόνες του «lobbying» φαίνεται πως σε αυτή την περίπτωση δεν τηρούνται, καθώς η Τουρκία, η οποία ούτως ή άλλως διατηρεί στενές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν, αποσκοπεί στην «απομόνωση» της Ελλάδας, ώστε η φιλοδοξία της για την ανάδειξή της στον ενεργειακό κόμβο της ζώνης της νοτιοανατολικής Ευρώπης να πραγματοποιηθεί.
Στο πλαίσιο αυτό, η Αγκυρα αποκαθιστά τις σχέσεις της με το Ισραήλ και ενισχύει την ενεργειακή της συνεργασία με τη Βουλγαρία, ενώ εκφράζει δίχως αναστολές την πλήρη στήριξή της, διά στόματος Τανέρ Γιλντίζ, στον αγωγό Nabucco West, σημειώνοντας ότι το έργο αυτό είναι το πιο συμφέρον.
Τέλος, παρότι το Αζερμπαϊτζάν βρίσκεται στην τελική φάση επεξεργασίας των δύο υποψηφιοτήτων, ειδικοί αναλυτές εκτιμούν πως στην πορεία, έπειτα από μία δεκαετία, θα προχωρήσει και το έργο που θα απορριφθεί επί του παρόντος, καθώς οι ποσότητες φυσικού αερίου που θα είναι διαθέσιμες προς εξαγωγή στην Ευρώπη από τις χώρες της κεντρικής Ασίας (εκτός από το Αζερμπαϊτζάν, από το Ιράκ, την ανατολική Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα και το Τουρκμενιστάν) θα ξεπερνούν τις δυνατότητες ενός και μόνο αγωγού.
