"Το κούρεμα στην Κύπρο χειρότερο από Lehman"

του Eamonn Fingleton

Όλοι πλέον συμφωνούν ότι ο υπουργός Οικονομικών Hank Paulson μπάλωσε πρόχειρα την κρίση της Lehman Brothers. Τουλάχιστον όμως είχε δικαιολογία. Σε κατάσταση πανικού λόγω της ταχύτητας της κατάρρευσης της Lehman, δεν είχε χρόνο για δεύτερες σκέψεις. Συγκριτικά, η ομάδα των αξιωματούχων της ΕΕ -της οποίας ηγείται η Γερμανία- που σχεδίασαν την τραπεζική διάσωση της Κύπρου αυτό το Σαββατοκύριακο, δεν έχουν δικαιολογία. Αν και είχαν χρόνια για να σκεφτούν τις επιλογές τους (τα προβλήματα της Κύπρου σχετίζονται στενά με αυτά της Ελλάδας και ήταν εδώ και καιρό σχεδόν το ίδιο εμφανή), επέλεξαν μια «λύση» που αντιστοιχεί πιθανότατα στην πιο ανεξήγητα ανεύθυνη απόφαση που έχει ληφθεί για την τραπεζική εποπτεία στον προηγμένο κόσμο από την δεκαετία του 1930.
Αποδυνάμωσαν έτσι–ενδεχομένως με καταστροφικό τρόπο- τον βασικό πυλώνα διατήρησης της σύγχρονης τραπεζικής. Αυτός ο πυλώνας είναι η ασφάλεια των καταθέσεων. Οι κοινοί καταθέτες που είχαν λάβει την ρητή διαβεβαίωση ότι οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ ήταν ασφαλείς, καλούνται τώρα να δεχθούν «κούρεμα». Αυτό εγείρει ερωτήματα αναφορικά με την ασφάλεια των καταθέσεων σε όλη την ΕΕ και ενθαρρύνει την φυγή καταθέσεων όχι μόνο στις πιο «οικονομικά προβληματικές» χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, αλλά ακόμα και στην Ιταλία και τη Γαλλία.

Ελπίζουμε πως, με λίγη τύχη, οι ευρωπαίοι νομοθέτες θα λειτουργήσουν με επιθυμητό τρόπο αύριο (και αν οι σχολιαστές προβλέψουν το αντίθετο, θα είναι σαν να φωνάζουν ‘φωτιά’ μέσα σε ένα γεμάτο θέατρο). Όμως θα μπορούσαμε να στοιχηματίσουμε ότι η προχειρότητα της κυπριακής διάσωσης έχει εξασφαλίσει ότι η αγωνιώδης ασθένεια που ταλανίζει το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης εδώ και τέσσερα χρόνια, θα παραταθεί.

Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε απλά. Η απόλυτη πηγή της οικονομικής ασθένειας της Ευρώπης είναι η Γερμανία. Το γερμανικό χρηματοοικονομικό κατεστημένο ήταν συνένοχο από την αρχή στο «φούσκωμα» ορισμένων από τις «φούσκες» που έπληξαν τις χώρες. Τώρα, όχι μόνο αποποιείται τον ρόλο της στα αίτια, αλλά, με το να επιβάλλει λιτότητα σε εθνικές κυβερνήσεις και με το να αρνείται να επιτρέψει μεγαλύτερο πληθωρισμό του ευρώ, απλά στρίβει το μαχαίρι στις πληγές αυτών των χωρών.

Είναι ήδη ξεκάθαρο πως, παρά το ότι η Ιαπωνία για καιρό διατηρούσε εξαιρετικά θερμές σχέσεις με τη Γερμανία (δεν το διαφημίζει καμιά από τις δυο πλευρές, είναι όμως γεγονός), οι αξιωματούχοι του Τόκιο πιέζουν τώρα τους γερμανούς εταίρους τους να χαλαρώσουν την πολιτική λιτότητας. Η πιο εμφανής απόδειξη αυτού, είναι η συνεχιζόμενη προσπάθεια της Ιαπωνίας τους τελευταίους τέσσερις μήνες να υποτιμήσει το γεν. Αν και η υποτίμηση αποδίδεται γενικά στον πρωθυπουργό Shinzo Abe, ωστόσο στην πραγματικότητα η πολιτική προέρχεται από το υπουργείο Οικονομικών στο Τόκιο και ο βασικός χαμένος είναι η Γερμανία (που κέρδιζε μερίδιο έναντι της Ιαπωνίας σε πολλές αγορές αγαθών τα χρόνια που ήταν φθηνό το ευρώ).

Οι ΗΠΑ δεν μπορούν τόσο εύκολα να γυρίσουν τις οικονομικές βίδες, εξακολουθούν όμως να αποτελούν μέρος της λύσης. Παρ’ όλες τις αδυναμίες του, ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα θεωρείται στο εξωτερικό ο πιο σεβαστός αμερικανός πρόεδρος εδώ και δεκαετίες. Πρέπει να μιλήσει στην καγκελάριο Μέρκελ –και να της μιλήσει ανοικτά. Ήρθε η ώρα να «δει» την μπλόφα της Μέρκελ.