Το
σημαντικότερο θετικό «κληροδότημα» του Τσάβες ήταν ότι διατάραξε τη
γαλήνια συνύπαρξη της Βενεζουέλας με τη φτώχεια, την ανισότητα και τον
κοινωνικό αποκλεισμό.Ο αποβιώσας ηγέτης της Βενεζουέλας αφήνει βαρύτατες οικονομικές υποθήκες
στη χώρα του, στην οποία τεράστια έσοδα από το πετρέλαιο είναι άγνωστο
πού βρίσκονται.
Στις 7 Οκτωβρίου 2012, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Ούγκο Τσάβες, κέρδιζε
για τρίτη φορά τις προεδρικές εκλογές, με ποσοστό 55,12%, αφήνοντας
πίσω του τον αντίπαλό του, Ενρίκε Καπρίλες Ροντόνσκι. Ομως, το ποσοστό
αυτό ήταν επτά μονάδες χαμηλότερο από το αντίστοιχο των προεδρικών
εκλογών του 2006, γεγονός που κατά πολλούς παρατηρητές είχε μεγάλη
σημασία, διότι, στην ουσία, έφερνε στην επιφάνεια το βαθύ διχασμό της
βενεζουελιανής κοινωνίας, στην οποία σήμερα όλα τα ενδεχόμενα είναι
ανοικτά. Πίσω από το μοιρολόι για τον πρόωρο θάνατο του «κομαντάντε»,
υπάρχει και μία αδρή πραγματικότητα, την οποίαν κάποιοι σχολιαστές εν
Ελλάδι ούτε καν ψιθυριστά σκέφθηκαν να αναφέρουν.
Και
αν λάβουμε υπόψη μας την αντιπολιτευτική εφημερίδα «Ελ Ουνιβερσάλ»
-πουλάει πάνω από 360.000 αντίτυπα σε καθημερινή βάση-, η πραγματικότητα
αυτή μπορεί να είναι εξαιρετικά οδυνηρή για την Βενεζουέλα.«Ο Ούγκο Τσάβες», λέει ο τηλεοπτικός σχολιαστής Μιγκέλ Σεγκουίρο, «ήταν
ένας σημαντικός ηγέτης, ο οποίος όμως παρέμενε στην εξουσία
καλλιεργώντας μοιραία για τη βενεζουελιανή κοινωνία μίση. Σήμερα,
λοιπόν, αν η πολιτική ελίτ δεν διαχειριστεί πολύ προσεκτικά την
κατάσταση αυτή, δεν θα πρέπει να αποκλείεται μία ολέθρια εμφύλια
σύρραξη».
.
Το ενδεχόμενο αυτό δεν το αποκλείει ούτε ο στενός φίλος του
«κομαντάντε», Μορίς Λεμουάν, ο Γάλλος πρώην αρχισυντάκτης της εφημερίδας
Μοντ Ντιπλοματίκ, ο οποίος μας είπε ότι «ο αποβιώσας πρόεδρος είχε
κάνει πολλά για την καταπολέμηση της φτώχειας στην χώρα του, πλην όμως η
περίφημη μπολιβαριανή επανάστασή του αφήνει πίσω της μεγάλη διαφθορά,
πολύ υψηλή εγκληματικότητα, παραγωγικές αδυναμίες και μία προσωποπαγή
εξουσία...».
Οπως τονίζει γνωστός Λατινοαμερικανός οικονομολόγος, «η οικονομική διαχείριση του Τσάβες ήταν χαοτική, πληθωριστική και εξαιρετικά αδιαφανής. Κατά την αντιπολίτευση, κάπου 10 δισ. δολάρια λείπουν από τα δημόσια ταμεία και κανείς για την ώρα δεν γνωρίζει πού βρίσκονται. Ολα αυτά είναι επικίνδυνα για την πολιτική ισορροπία στη χώρα. Αν αύριο η Βενεζουέλα μπει σε κρίση, οι επιπτώσεις για την παγκόσμια οικονομία θα είναι πολύ άσχημες, διότι το πετρέλαιο θα πάρει την ανηφόρα».
«Το σημαντικότερο θετικό ''κληροδότημα'' του Τσάβες, ήταν ότι διατάραξε τη γαλήνια συνύπαρξη της Βενεζουέλας με τη φτώχεια, την ανισότητα και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Δεν ήταν ο πρώτος πολιτικός ηγέτης που έβαλε τους φτωχούς στο επίκεντρο της εθνικής συζήτησης, ούτε ήταν ο πρώτος που αξιοποίησε την αύξηση των εσόδων από το πετρέλαιο για να βοηθήσει τους φτωχούς.Ομως, κανένας από τους προκατόχους του δεν το έκανε τόσο επιθετικά και τόσο επιτακτικά, όσο ο Τσάβες. Και κανένας δεν κατάφερε καλύτερα να ''φυτέψει'' αυτή την προτεραιότητα στην ψυχή του λαού και ακόμα περισσότερο να την εξάγει στις γειτονικές χώρες ή και πιο μακριά. Επιπλέον, η ικανότητά του να κάνει τους φτωχούς να αισθάνονται πως ένας εξ αυτών βρίσκεται στην ηγεσία, ήταν μοναδική.
Μια άλλη πτυχή της κληρονομιάς του Τσάβες είναι ότι έδωσε τέλος στην εκτεταμένη πολιτική αδιαφορία και απάθεια που καλλιεργούνταν επί δεκαετίες από ένα σύστημα το οποίο κυριαρχείτο από «σάπια» και εκτός πραγματικότητας κόμματα. Η πολιτική αφύπνιση του έθνους που πυροδότησε ο Τσάβες, συνεπήρε ανθρώπους της γειτονιάς, φοιτητές, εργαζομένους, τη μεσαία τάξη και, δυστυχώς, ακόμα και το στρατό. Και εδώ ξεκινά η ''κακή'' κληρονομιά του Τσάβες», γράφει ο Μωϋσής Ναΐμ στο κύριο άρθρο του αμερικανικού περιοδικού «Φόρεϊν Πόλισι».
Και προσθέτει: «Υστερα από 14 χρόνια στην εξουσία, ο Τσάβες δεν κληροδότησε στο έθνος του μία ισχυρότερη δημοκρατία ή μία πιο ευημερούσα οικονομία. Και αυτό παρά τις συνεχείς υπενθυμίσεις πως είχε τελικά ενδυναμώσει τους μακροχρόνια αποκλεισμένους φτωχούς και το γεγονός ότι βρισκόταν στο τιμόνι κατά τη μακροβιότερη και πιο έντονη αύξηση των πετρελαϊκών εσόδων στην ιστορία της Βενεζουέλας.Η χώρα εμφανίζει ένα από τα υψηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα στον κόσμο, το υψηλότερο ποσοστό πληθωρισμού, τη χειρότερη απόκλιση ισοτιμίας, το ταχύτερα διογκούμενο χρέος και μία από τις πιο απότομες πτώσεις της παραγωγικής ικανότητας -περιλαμβανομένου και του κρίσιμου πετρελαϊκού τομέα.Επιπλέον, επί προεδρίας Τσάβες, η Βενεζουέλα έπεσε στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, της ευκολίας του επιχειρείν ή της επενδυτικής ελκυστικότητας για τους ξένους, ενώ αντίθετα εκτοξεύτηκε στις πρώτες θέσεις της λίστας των χωρών με τον υψηλότερο δείκτη διαφθοράς.
Tο τελευταίο αποτελεί ένα άλλο παράδοξο του ηγέτη, του οποίου η άνοδος στην εξουσία στηριζόταν στην υπόσχεση πάταξης της διαφθοράς και συντριβής της ολιγαρχίας.
Η μπολιβαριανή αστική τάξη -οι «μπολιβάρι», οι αστοί, όπως αποκαλούν οι Βενεζουελανοί την ολιγαρχία που σχηματίζεται από τους στενούς συμμάχους των ηγετών του καθεστώτος, τις οικογένειές τους και τους φίλους- έχει συσσωρεύσει τεράστιο πλούτο, μέσω διεφθαρμένων συμφωνιών με την κυβέρνηση. Αυτό αποτελεί επίσης μέρος της ατυχούς κληρονομιάς που άφησε ο Τσάβες».Επίσης, όπως προκύπτει από στοιχεία της Ιντερπόλ, η Βενεζουέλα, επί ημερών Ούγκο Τσάβες, αναδείχθηκε σε μια από τις χώρες με την μεγαλύτερη εγκληματικότητα στον κόσμο.
Ετσι, επί πληθυσμού 29 εκατομμυρίων κατοίκων, οι ανθρωποκτονίες το 2011 έφθασαν «αισίως» τις 17.000. Για χώρα που το 2010 είχε κατά κεφαλήν εισόδημα 13.700 δολάρια, ο αριθμός αυτός θεωρείται απίθανος και αποδίδεται στο γεγονός ότι η Βενεζουέλα θεωρείται μεγάλο πλυντήριο βρόμικου χρήματος, κέντρο εμπορίου όπλων και λευκής σαρκός και παράδεισος για τους παραχαράκτες.
Σύμφωνα δε με τον ΟΗΕ, η Βενεζουέλα έχει αναχθεί στον βασικό προμηθευτή ναρκωτικών της Ευρώπης. Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ έχει ανακοινώσει τα ονόματα οκτώ υψηλόβαθμων στελεχών της κυβέρνησης Τσάβες -συμπεριλαμβανομένου και του πρώην επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών και του υπουργού Αμυνας- ως βαρόνους εμπορίας ναρκωτικών.
«Απέναντι σε όλα αυτά, ο Τσάβες παρέμενε σιωπηλός και παθητικός. Ο εφησυχασμός του ενώ έβλεπε το λαό του να βυθίζεται στη δίνη του φόνου και της εγκληματικότητας, θα είναι μία από τις πιο άσχημες και ασυγχώρητες πτυχές της παραμονής του στην εξουσία», γράφει ο Μ. Ναΐμ. Χωρίς, όμως, να πηγαίνει πιο μακριά και να λέει ότι αυτή η ανοχή του Ούγκο Τσάβες στην ανομία και το οργανωμένο έγκλημα υπάκουε σε συγκεκριμένους πολιτικούς λόγους -τους οποίους, αν κανείς θέλει να τους εντοπίσει, δεν έχει παρά να διαβάσει πολύ προσεκτικά ομιλίες και δηλώσεις του «κομαντάντε»... Αυτή, ωστόσο, είναι μια άλλη ιστορία.
ΑΘΑΝ. Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ
Οπως τονίζει γνωστός Λατινοαμερικανός οικονομολόγος, «η οικονομική διαχείριση του Τσάβες ήταν χαοτική, πληθωριστική και εξαιρετικά αδιαφανής. Κατά την αντιπολίτευση, κάπου 10 δισ. δολάρια λείπουν από τα δημόσια ταμεία και κανείς για την ώρα δεν γνωρίζει πού βρίσκονται. Ολα αυτά είναι επικίνδυνα για την πολιτική ισορροπία στη χώρα. Αν αύριο η Βενεζουέλα μπει σε κρίση, οι επιπτώσεις για την παγκόσμια οικονομία θα είναι πολύ άσχημες, διότι το πετρέλαιο θα πάρει την ανηφόρα».
«Το σημαντικότερο θετικό ''κληροδότημα'' του Τσάβες, ήταν ότι διατάραξε τη γαλήνια συνύπαρξη της Βενεζουέλας με τη φτώχεια, την ανισότητα και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Δεν ήταν ο πρώτος πολιτικός ηγέτης που έβαλε τους φτωχούς στο επίκεντρο της εθνικής συζήτησης, ούτε ήταν ο πρώτος που αξιοποίησε την αύξηση των εσόδων από το πετρέλαιο για να βοηθήσει τους φτωχούς.Ομως, κανένας από τους προκατόχους του δεν το έκανε τόσο επιθετικά και τόσο επιτακτικά, όσο ο Τσάβες. Και κανένας δεν κατάφερε καλύτερα να ''φυτέψει'' αυτή την προτεραιότητα στην ψυχή του λαού και ακόμα περισσότερο να την εξάγει στις γειτονικές χώρες ή και πιο μακριά. Επιπλέον, η ικανότητά του να κάνει τους φτωχούς να αισθάνονται πως ένας εξ αυτών βρίσκεται στην ηγεσία, ήταν μοναδική.
Μια άλλη πτυχή της κληρονομιάς του Τσάβες είναι ότι έδωσε τέλος στην εκτεταμένη πολιτική αδιαφορία και απάθεια που καλλιεργούνταν επί δεκαετίες από ένα σύστημα το οποίο κυριαρχείτο από «σάπια» και εκτός πραγματικότητας κόμματα. Η πολιτική αφύπνιση του έθνους που πυροδότησε ο Τσάβες, συνεπήρε ανθρώπους της γειτονιάς, φοιτητές, εργαζομένους, τη μεσαία τάξη και, δυστυχώς, ακόμα και το στρατό. Και εδώ ξεκινά η ''κακή'' κληρονομιά του Τσάβες», γράφει ο Μωϋσής Ναΐμ στο κύριο άρθρο του αμερικανικού περιοδικού «Φόρεϊν Πόλισι».
Και προσθέτει: «Υστερα από 14 χρόνια στην εξουσία, ο Τσάβες δεν κληροδότησε στο έθνος του μία ισχυρότερη δημοκρατία ή μία πιο ευημερούσα οικονομία. Και αυτό παρά τις συνεχείς υπενθυμίσεις πως είχε τελικά ενδυναμώσει τους μακροχρόνια αποκλεισμένους φτωχούς και το γεγονός ότι βρισκόταν στο τιμόνι κατά τη μακροβιότερη και πιο έντονη αύξηση των πετρελαϊκών εσόδων στην ιστορία της Βενεζουέλας.Η χώρα εμφανίζει ένα από τα υψηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα στον κόσμο, το υψηλότερο ποσοστό πληθωρισμού, τη χειρότερη απόκλιση ισοτιμίας, το ταχύτερα διογκούμενο χρέος και μία από τις πιο απότομες πτώσεις της παραγωγικής ικανότητας -περιλαμβανομένου και του κρίσιμου πετρελαϊκού τομέα.Επιπλέον, επί προεδρίας Τσάβες, η Βενεζουέλα έπεσε στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, της ευκολίας του επιχειρείν ή της επενδυτικής ελκυστικότητας για τους ξένους, ενώ αντίθετα εκτοξεύτηκε στις πρώτες θέσεις της λίστας των χωρών με τον υψηλότερο δείκτη διαφθοράς.
Tο τελευταίο αποτελεί ένα άλλο παράδοξο του ηγέτη, του οποίου η άνοδος στην εξουσία στηριζόταν στην υπόσχεση πάταξης της διαφθοράς και συντριβής της ολιγαρχίας.
Η μπολιβαριανή αστική τάξη -οι «μπολιβάρι», οι αστοί, όπως αποκαλούν οι Βενεζουελανοί την ολιγαρχία που σχηματίζεται από τους στενούς συμμάχους των ηγετών του καθεστώτος, τις οικογένειές τους και τους φίλους- έχει συσσωρεύσει τεράστιο πλούτο, μέσω διεφθαρμένων συμφωνιών με την κυβέρνηση. Αυτό αποτελεί επίσης μέρος της ατυχούς κληρονομιάς που άφησε ο Τσάβες».Επίσης, όπως προκύπτει από στοιχεία της Ιντερπόλ, η Βενεζουέλα, επί ημερών Ούγκο Τσάβες, αναδείχθηκε σε μια από τις χώρες με την μεγαλύτερη εγκληματικότητα στον κόσμο.
Ετσι, επί πληθυσμού 29 εκατομμυρίων κατοίκων, οι ανθρωποκτονίες το 2011 έφθασαν «αισίως» τις 17.000. Για χώρα που το 2010 είχε κατά κεφαλήν εισόδημα 13.700 δολάρια, ο αριθμός αυτός θεωρείται απίθανος και αποδίδεται στο γεγονός ότι η Βενεζουέλα θεωρείται μεγάλο πλυντήριο βρόμικου χρήματος, κέντρο εμπορίου όπλων και λευκής σαρκός και παράδεισος για τους παραχαράκτες.
Σύμφωνα δε με τον ΟΗΕ, η Βενεζουέλα έχει αναχθεί στον βασικό προμηθευτή ναρκωτικών της Ευρώπης. Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ έχει ανακοινώσει τα ονόματα οκτώ υψηλόβαθμων στελεχών της κυβέρνησης Τσάβες -συμπεριλαμβανομένου και του πρώην επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών και του υπουργού Αμυνας- ως βαρόνους εμπορίας ναρκωτικών.
«Απέναντι σε όλα αυτά, ο Τσάβες παρέμενε σιωπηλός και παθητικός. Ο εφησυχασμός του ενώ έβλεπε το λαό του να βυθίζεται στη δίνη του φόνου και της εγκληματικότητας, θα είναι μία από τις πιο άσχημες και ασυγχώρητες πτυχές της παραμονής του στην εξουσία», γράφει ο Μ. Ναΐμ. Χωρίς, όμως, να πηγαίνει πιο μακριά και να λέει ότι αυτή η ανοχή του Ούγκο Τσάβες στην ανομία και το οργανωμένο έγκλημα υπάκουε σε συγκεκριμένους πολιτικούς λόγους -τους οποίους, αν κανείς θέλει να τους εντοπίσει, δεν έχει παρά να διαβάσει πολύ προσεκτικά ομιλίες και δηλώσεις του «κομαντάντε»... Αυτή, ωστόσο, είναι μια άλλη ιστορία.
ΑΘΑΝ. Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ
