Με δηλώσεις της μορφής «στο κοινοβουλευτικό
σύστημα ήδη δεν λειτουργεί η διάκριση των εξουσιών» και με αποφάσεις
του Συνταγματικού Δικαστηρίου το οποίο απορρίπτει την ένσταση εναντίον
του δικαιώματος του πρωθυπουργού να ασκεί λογοκρισία, προχωρά στην
Τουρκία από πλευράς κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης η
συζήτηση για το στόχο περί προεδρικού συστήματος.
Ο πρόεδρος της συνταγματικής επιτροπής της τουρκικής
Εθνοσυνέλευσης και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Μπουρχανετίν Κουζού
-από τους έμπιστους άντρες του Τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ
Ερντογάν- ήταν αρκετά αποκαλυπτικός.
Σε ομιλία του πριν από μερικές μέρες είπε πως «εάν είναι να
υπάρξει δικτατορία, αυτό μπορεί να γίνει στην πραγματικότητα στο
κοινοβουλευτικό σύστημα, αφού σε αυτό δεν υπάρχει διάκριση των εξουσιών,
αλλά ένας πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του».Αρθρογράφος της εφημερίδας «Χουριέτ» αναρωτήθηκε την επόμενη
μέρα αν όντως ο Κουζού έχει διαβάσει Συνταγματικό Δίκαιο.
Εκνευρισμένος ο
τελευταίος, τηλεφώνησε στον αρθρογράφο για να του πει, όπως έγραφε χθες
ο ίδιος, ότι «αυτά που είπα στηρίζονται στην πράξη».Με άλλα λόγια, δηλαδή, ο Κουζού ομολόγησε ουσιαστικά ότι έτσι
όπως εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή στην Τουρκία το κοινοβουλευτικό σύστημα
δεν υπάρχει χώρος για διάκριση των εξουσιών!
Η συζήτηση περί μετάβασης στο προεδρικό σύστημα συνεχίζεται εδώ
και πολύ καιρό στην Τουρκία. Είναι επίσης σημαντικό σημείο αναφοράς στο
υπό συζήτηση νέο Σύνταγμα. Ωστόσο οι προϋποθέσεις είναι καθαρά
πολιτικές-κομματικές, αφού προκειμένου το κυβερνών κόμμα να καταφέρει να
περάσει από την Εθνοσυνέλευση την αναθεώρηση που θα διασφαλίσει το
προεδρικό σύστημα, χρειάζεται στήριξη από άλλα κόμματα. Στη φάση αυτή
κάτι τέτοιο αποκλείεται με το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (αξιωματική
αντιπολίτευση) και το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος. Αν και υπό
προϋποθέσεις το δεύτερο θα μπορούσε να συνδράμει. Απομένουν οι Κούρδοι
βουλευτές. Υπάρχει ευνοϊκό κλίμα ως προς τους τελευταίους, αν και θα
ήταν κάπως προβληματικό, αν τα κατάφερνε τελικά ο Ερντογάν με τη
σύμπραξη των Κούρδων.
Κατά τα άλλα και προτού τεθεί θέμα προεδρίας ο Ερντογάν
εμπλουτίζεται με διάφορες εξουσίες, όπως αυτή της άσκησης λογοκρισίας
όταν κρίνει ότι αυτό επιβάλλουν λόγοι δημόσιας ασφάλειας. Το
Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε την ένσταση της αξιωματικής
αντιπολίτευσης, κρίνοντας ότι πρόκειται για περιπτώσεις στις οποίες
απαιτούνται άμεσες αποφάσεις. Ως προς την αοριστία που περιέχει η
αρμοδιότητα αυτή, το δικαστήριο βρίσκει ότι «δεν είναι δυνατόν ο
νομοθέτης να αναφέρει μία μία τις συγκεκριμένες περιπτώσεις που
σχετίζονται με τις έκτακτες καταστάσεις, την εθνική ασφάλεια και τη
δημόσια τάξη».