Μόλις μια εβδομάδα μετά την επίσκεψη Σαμαρά στην
Κωνσταντινούπολη και παρά το κλίμα από τις 20 διακρατικές συμφωνίες που
υπογράφηκαν, η Τουρκία κατέθεσε ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ με την
οποία απαντά σε εκείνη που είχε καταθέσει η Αθήνα στις 20 Φεβρουαρίου
για την ΑΟΖ. Με βάση τις συντεταγμένες της ΑΟΖ (αλλά και της
υφαλοκρηπίδας) που κατέθεσε η Άγκυρα, “εξαφανίζεται” το Καστελόριζο και
δημιουργείται ένα τεράστιο θαλάσσιο συνεχές, που εκτείνεται, χονδρικά,
από τη Ρόδο ώς την Κύπρο.Ο κ. Σαμαράς, δέσμιος των εθνικιστικών απόψεων που κυριαρχούν στη
Ν.Δ. και της σεναριολογίας σχετικά με τα αποθέματα υδρογονανθράκων στο
Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, χειρίζεται αυθαίρετα το θέμα της ΑΟΖ.
Μάλιστα, η ΑΟΖ έχει προσλάβει εμβληματικό χαρακτήρα στη ρητορική της
Δεξιάς - φάνηκε άλλωστε και κατά την επίσκεψη του νέου Προέδρου της
Κύπρου, Ν. Αναστασιάδη. Και αυτή τη στιγμή που η εκμετάλλευση των
υδρογονανθράκων κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας, ρυθμίζεται στη βάση
της υφαλοκρηπίδας.
Η απάντηση του ΥΠΕΞ
Το υπουργείο Εξωτερικών απάντησε στην Άγκυρα λέγοντας ότι «αμφισβητεί το δικαίωμα των ελληνικών νησιών σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, κατά παράβαση του άρθρου 121 της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας. (...) Η ελληνική κυβέρνηση, σε συνέχεια και των πρόσφατων ενεργειών της, θα διασφαλίσει όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, όπως αυτά απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο». Η Άγκυρα, από την πλευρά της, φέρεται να επικαλείται περιπτώσεις διεθνούς νομολογίας όπως η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης στην υπόθεση της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών Ρουμανίας και Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα (2008), την απόφαση στη διαμάχη Μιανμάρ - Μπανγκλαντές και στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στον Κόλπο της Βεγγάλης (2012). Παράλληλα, η τουρκική πλευρά αμφισβητεί τα όσα προβλέπει ο νόμος 4001/2011 περί των εξωτερικών ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
ΣΥΡΙΖΑ: "Διαλύεται η ειδυλλιακή εικόνα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις"
Ο ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζει πως "η τουρκική ενέργεια διαλύει με τον πιο εκκωφαντικό τρόπο την ειδυλλιακή εικόνα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις που προσπάθησε να δημιουργήσει η 'ομάδα ψεύδους' του κ. Σαμαρά και της τρικομματικής κυβέρνησης" και συνεχίζει υπογραμμίζοντας πως "το πιο σημαντικό όμως ερώτημα που θέτει με επιτακτικό τρόπο η απαράδεκτη τουρκική ενέργεια είναι: Υπάρχει μυστική διπλωματία σε σχέση με τα εθνικά συμφέροντα; Τι συζήτησε και τι συμφώνησε ο κ. Σαμαράς στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας; O ελληνικός λαός που βλέπει την πατρίδα του να μετατρέπεται σε 'αποικία χρέους' έχει δικαίωμα να γνωρίζει".
Η έννοια της "ευρωπαϊκής ΑΟΖ"
Ο όρος λαμβάνει αποκτά σημασία όταν χρησιμοποιείται από τον ίδιο τον πρωθυπουργό στη συνεδρίαση του προεδρείου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στη Βουλιαγμένη. Προς το παρόν όμως, οι αναφορές για "ευρωπαϊκή ΑΟΖ" είναι ασαφείς, καθώς κοινή ή συμμαχική ΑΟΖ δεν προβλέπεται από τη Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, και, δεύτερον, διότι δεν έχει αποσαφηνιστεί ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ελληνικής ρηματικής διακοίνωσης που εστάλη στον ΟΗΕ. Αυτά τα γνωρίζουν μόνο ο κ. Σαμαράς και το αρμόδιο υπουργείο, αφού η κυβέρνηση δεν έχει ενημερώσει καν την αξιωματική αντιπολίτευση. Έτσι παραμένει ασαφές το αν η «ευρωπαϊκή ΑΟΖ» σημαίνει ευρωπαϊκή εγγύηση του συγκεκριμένου κυριαρχικού δικαιώματος της Ελλάδας ή συνεπάγεται συνδιαχείριση ή παραχώρηση έναντι του χρέους. Σημειώνεται πως πέρσι τον Δεκέμβριο η Deutschebank αποτίμησε τους δυνητικούς ενεργειακούς πόρους της Ελλάδας στη βάση μία ρύθμισης του τύπου «πετρέλαιο έναντι χρέους».
Από την άλλη, πηγές τονίζουν ότι μελλοντικά θα μπορούσε να γίνει συζήτηση για «ευρωπαϊκή ΑΟΖ», όχι με την έννοια μιας πανευρωπαϊκής οριοθέτησης, αλλά ως έννοιας-«ομπρέλας» που θα ευνοεί τη συνεννόηση και την οικονομική συνεργασία. Η υιοθέτηση, την Πέμπτη, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της έκθεσης της ευρωβουλευτού Ν. Τζαβέλα “Ενεργειακός Χάρτης Πορείας για το 2050” βάζει για πρώτη φορά επί τάπητος από κοινοτική πλευρά το ζήτημα της ΑΟΖ, εκφράζει “ανησυχία” για “πιθανές προστριβές”, άλλα διατηρεί όλες τις σχετικές αρμοδιότητες σε εθνικό πλαίσιο.
Το «ενεργειακό ζήτημα» είναι κεντρικό για την Ελλάδα λόγω γεωγραφικής θέσης και συνδέεται με γεωπολιτικές παραμέτρους όπως το θέμα των αγωγών. Συνεπώς, όταν αντιμετωπίζεται ως μεμονωμένο κομμάτι των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η σημασία του περιορίζεται σε ένα πλαίσιο «προαιώνιας έχθρας». Εάν η επιλογή αυτή συνδυαστεί αποκλειστικά με τον ενεργειακό και πολιτικό άξονα που έστησε, με τη συμφωνία της Ν.Δ., ο Γ. Παπανδρέου με το Ισραήλ, η Ελλάδα εντάσσεται μονόπλευρα σε ένα νέο εύφλεκτο τοπίο στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, λόγω του κινδύνου αποξένωσης της χώρας από έναν αραβικό κόσμο που εδώ και πάνω από 1,5 χρόνο βρίσκεται σε αναβρασμό. Η πραγματικότητα, όπως φάνηκε και από τις κινήσεις της Κύπρου, που ήρθε σε συμφωνία και με το Ισραήλ και με την Αίγυπτο, δείχνει πως η μόνη σχετικά ασφαλής λύση είναι η συνεννοημένη επίλυση του θέματος.
Ο Αναστασιάδης πάει Ρωσία και Ισραήλ
Η επιλογή της κυβέρνησης Σαμαρά έχει αντίκτυπο και στην κυπριακή ΑΟΖ, το οποίο καλείται τώρα να χειριστεί η επίσης δεξιά κυβέρνηση Αναστασιάδη. Η απόπειρα αμφισβήτησης απο το Κάιρο της συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ της Αιγύπτου με την Κυπριακή Δημοκρατία του 2003, με οικονομική αιτιολογία, αλλά θέτοντας και θέμα συμμετοχής της Άγκυρας σε νέα συμφωνία οριοθέτησης, μπορεί να απομακρύνθηκε (προσωρινά), ωστόσο φανερώνει το ευαίσθητο και το αλληλένδετο των προβλημάτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο νέος πρόεδρος της Κύπρου θα ξεκινήσει σειρά διεθνών επαφών που θα επανατοποθετούν το θέμα, με πρώτους σταθμούς τη Ρωσία και το Ισραήλ.
Και εξοπλισμοί εν όψει
Αυτήν την περίπλοκη κατάσταση βλέπουν και οι έμποροι όπλων και τρίβουν τα χέρια τους. Ενδεικτική είναι η αμερικανογαλλική κόντρα για εξοπλιστικά, με τον Γάλλο πρόεδρο, κατά την πρόσφατη, ολιγόωρη επίσκεψή του στην Αθήνα, να «νοικιάζει» στην Ελλάδα φρεγάτες και αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας και με τους Αμερικανούς, από την άλλη, να κινούνται ακαριαία με αντιπροτάσεις για δικά τους «καλούδια»...
http://www.avgi.gr/
Η απάντηση του ΥΠΕΞ
Το υπουργείο Εξωτερικών απάντησε στην Άγκυρα λέγοντας ότι «αμφισβητεί το δικαίωμα των ελληνικών νησιών σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, κατά παράβαση του άρθρου 121 της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας. (...) Η ελληνική κυβέρνηση, σε συνέχεια και των πρόσφατων ενεργειών της, θα διασφαλίσει όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, όπως αυτά απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο». Η Άγκυρα, από την πλευρά της, φέρεται να επικαλείται περιπτώσεις διεθνούς νομολογίας όπως η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης στην υπόθεση της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών Ρουμανίας και Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα (2008), την απόφαση στη διαμάχη Μιανμάρ - Μπανγκλαντές και στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στον Κόλπο της Βεγγάλης (2012). Παράλληλα, η τουρκική πλευρά αμφισβητεί τα όσα προβλέπει ο νόμος 4001/2011 περί των εξωτερικών ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
ΣΥΡΙΖΑ: "Διαλύεται η ειδυλλιακή εικόνα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις"
Ο ΣΥΡΙΖΑ σχολιάζει πως "η τουρκική ενέργεια διαλύει με τον πιο εκκωφαντικό τρόπο την ειδυλλιακή εικόνα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις που προσπάθησε να δημιουργήσει η 'ομάδα ψεύδους' του κ. Σαμαρά και της τρικομματικής κυβέρνησης" και συνεχίζει υπογραμμίζοντας πως "το πιο σημαντικό όμως ερώτημα που θέτει με επιτακτικό τρόπο η απαράδεκτη τουρκική ενέργεια είναι: Υπάρχει μυστική διπλωματία σε σχέση με τα εθνικά συμφέροντα; Τι συζήτησε και τι συμφώνησε ο κ. Σαμαράς στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας; O ελληνικός λαός που βλέπει την πατρίδα του να μετατρέπεται σε 'αποικία χρέους' έχει δικαίωμα να γνωρίζει".
Η έννοια της "ευρωπαϊκής ΑΟΖ"
Ο όρος λαμβάνει αποκτά σημασία όταν χρησιμοποιείται από τον ίδιο τον πρωθυπουργό στη συνεδρίαση του προεδρείου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στη Βουλιαγμένη. Προς το παρόν όμως, οι αναφορές για "ευρωπαϊκή ΑΟΖ" είναι ασαφείς, καθώς κοινή ή συμμαχική ΑΟΖ δεν προβλέπεται από τη Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, και, δεύτερον, διότι δεν έχει αποσαφηνιστεί ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ελληνικής ρηματικής διακοίνωσης που εστάλη στον ΟΗΕ. Αυτά τα γνωρίζουν μόνο ο κ. Σαμαράς και το αρμόδιο υπουργείο, αφού η κυβέρνηση δεν έχει ενημερώσει καν την αξιωματική αντιπολίτευση. Έτσι παραμένει ασαφές το αν η «ευρωπαϊκή ΑΟΖ» σημαίνει ευρωπαϊκή εγγύηση του συγκεκριμένου κυριαρχικού δικαιώματος της Ελλάδας ή συνεπάγεται συνδιαχείριση ή παραχώρηση έναντι του χρέους. Σημειώνεται πως πέρσι τον Δεκέμβριο η Deutschebank αποτίμησε τους δυνητικούς ενεργειακούς πόρους της Ελλάδας στη βάση μία ρύθμισης του τύπου «πετρέλαιο έναντι χρέους».
Από την άλλη, πηγές τονίζουν ότι μελλοντικά θα μπορούσε να γίνει συζήτηση για «ευρωπαϊκή ΑΟΖ», όχι με την έννοια μιας πανευρωπαϊκής οριοθέτησης, αλλά ως έννοιας-«ομπρέλας» που θα ευνοεί τη συνεννόηση και την οικονομική συνεργασία. Η υιοθέτηση, την Πέμπτη, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της έκθεσης της ευρωβουλευτού Ν. Τζαβέλα “Ενεργειακός Χάρτης Πορείας για το 2050” βάζει για πρώτη φορά επί τάπητος από κοινοτική πλευρά το ζήτημα της ΑΟΖ, εκφράζει “ανησυχία” για “πιθανές προστριβές”, άλλα διατηρεί όλες τις σχετικές αρμοδιότητες σε εθνικό πλαίσιο.
Το «ενεργειακό ζήτημα» είναι κεντρικό για την Ελλάδα λόγω γεωγραφικής θέσης και συνδέεται με γεωπολιτικές παραμέτρους όπως το θέμα των αγωγών. Συνεπώς, όταν αντιμετωπίζεται ως μεμονωμένο κομμάτι των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η σημασία του περιορίζεται σε ένα πλαίσιο «προαιώνιας έχθρας». Εάν η επιλογή αυτή συνδυαστεί αποκλειστικά με τον ενεργειακό και πολιτικό άξονα που έστησε, με τη συμφωνία της Ν.Δ., ο Γ. Παπανδρέου με το Ισραήλ, η Ελλάδα εντάσσεται μονόπλευρα σε ένα νέο εύφλεκτο τοπίο στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, λόγω του κινδύνου αποξένωσης της χώρας από έναν αραβικό κόσμο που εδώ και πάνω από 1,5 χρόνο βρίσκεται σε αναβρασμό. Η πραγματικότητα, όπως φάνηκε και από τις κινήσεις της Κύπρου, που ήρθε σε συμφωνία και με το Ισραήλ και με την Αίγυπτο, δείχνει πως η μόνη σχετικά ασφαλής λύση είναι η συνεννοημένη επίλυση του θέματος.
Ο Αναστασιάδης πάει Ρωσία και Ισραήλ
Η επιλογή της κυβέρνησης Σαμαρά έχει αντίκτυπο και στην κυπριακή ΑΟΖ, το οποίο καλείται τώρα να χειριστεί η επίσης δεξιά κυβέρνηση Αναστασιάδη. Η απόπειρα αμφισβήτησης απο το Κάιρο της συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ της Αιγύπτου με την Κυπριακή Δημοκρατία του 2003, με οικονομική αιτιολογία, αλλά θέτοντας και θέμα συμμετοχής της Άγκυρας σε νέα συμφωνία οριοθέτησης, μπορεί να απομακρύνθηκε (προσωρινά), ωστόσο φανερώνει το ευαίσθητο και το αλληλένδετο των προβλημάτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο νέος πρόεδρος της Κύπρου θα ξεκινήσει σειρά διεθνών επαφών που θα επανατοποθετούν το θέμα, με πρώτους σταθμούς τη Ρωσία και το Ισραήλ.
Και εξοπλισμοί εν όψει
Αυτήν την περίπλοκη κατάσταση βλέπουν και οι έμποροι όπλων και τρίβουν τα χέρια τους. Ενδεικτική είναι η αμερικανογαλλική κόντρα για εξοπλιστικά, με τον Γάλλο πρόεδρο, κατά την πρόσφατη, ολιγόωρη επίσκεψή του στην Αθήνα, να «νοικιάζει» στην Ελλάδα φρεγάτες και αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας και με τους Αμερικανούς, από την άλλη, να κινούνται ακαριαία με αντιπροτάσεις για δικά τους «καλούδια»...
