Η έναρξη των δεκαήμερων στρατιωτικών ασκήσεων της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο την 20ή Ιανουαρίου 2013 αποτελεί απτή απόδειξη της σημασίας που οι παγκόσμιες υπερδυνάμεις αποδίδουν στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, η οποία αποδεικνύεται, ως ήταν πάντοτε φυσικά, τεραστίας γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής σημασίας στο παγκόσμιο σύστημα. Οι αεροναυτικές ασκήσεις της Ρωσίας αποτελούν τις μεγαλύτερες ασκήσεις που πραγματοποιεί η χώρα μετά την κατάρρευση της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης.
Η Ρωσία έχει δεσμεύσει περιοχές ανατολικά της Κύπρου, στην περιοχή της Λεκάνης της Λεβαντίνης, στις οποίες θα πραγματοποιηθούν βολές με πραγματικά πυρά μεταξύ της 21ης και 30ής Ιανουαρίου 2013, σύμφωνα με σχετική ναυτική προειδοποίηση που έχει κατατεθεί με τον κωδικό NAVAREA III 032/2013 και τα οποία παρέχονται από το Ισπανικό Ναυτικό, καθώς η Ισπανία είναι υπεύθυνη για τον συντονισμό της NAVAREA III που περιλαμβάνει και την ανατολική Μεσόγειο. Αξίζει να σημειωθεί ότι, πέραν των 20 πλοίων επιφανείας, και 3 τουλάχιστον υποβρύχια από τους ναυτικούς στόλους της Μαύρης Θάλασσας, της Βαλτικής Θάλασσας και της Αρκτικής Θάλασσας θα συμμετάσχουν στις ασκήσεις, επικουρούμενα από 25 τουλάχιστον πολεμικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων στρατηγικών βομβαρδιστικών.
Εξάσκηση των συμμετεχόντων
Σύμφωνα με πηγές του περιοδικού «Εθνική Άμυνα» («Natsionalnaya Oborona»), η άσκηση δεν περιορίζεται σε «απλή παρέλαση με σημαίες», αλλά σε εξάσκηση των συμμετεχόντων σε παράλιες επιθέσεις, πιθανότατα υπενθυμίζοντας τον Δυτικό κόσμο ότι η Συρία έχει ισχυρούς φίλους που υποστηρίζουν την επίλυση της κρίσης με διαφορετικά μέσα. Το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας σε ανακοίνωσή του την 20ή Ιανουαρίου 2013 διευκρίνισε ότι ο στρατηγικός στόχος των ασκήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο είναι η βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των διαφόρων στόλων κατά τη διάρκεια ναυτικών αποστολών σε μακρινές θαλάσσιες ζώνες. Εικοτολογείται, επίσης, ότι η Μόσχα δυνατόν να προετοιμάζεται ή να εξετάζει τα σενάρια εκκένωσης χιλιάδων Ρώσων υπηκόων που βρίσκονται στην αιματοβαμμένη Συρία από τα μέσα Μαρτίου 2011, υπολογιζόμενοι σε πέραν των 30.000 πολιτών. Στις 22, 23, 24, 26, 27 Ιανουαρίου 2013 θα πραγματοποιηθούν επίσης ασκήσεις πυροβολικού εντός του FIR Λευκωσίας από την Προσωρινή Δύναμη του ΟΗΕ στον Λίβανο, σύμφωνα με σχετικό ΝΟΤΑΜ που έχει εκδοθεί (A0069/13 LCCC).
Παράλληλα, τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο, μεταξύ Λιβάνου και Κύπρου, πραγματοποιούνται από τη νορβηγική Εταιρεία PGS (Petroleum Geo-Services) με το M/V Atlantic Explorer, για λογαριασμό του Υπουργείου Ενέργειας του Λιβάνου, με σκοπό την πραγματοποίηση ανάλογων ερευνών που πραγματοποίησε η ίδια Εταιρεία για λογαριασμό της Κύπρου και του Ισραήλ στα Οικόπεδα Αφροδίτη, Λεβιάθαν και Ταμάρ. Οι έρευνες υπολογίζονται να ολοκληρωθούν τον Μάρτιο του 2013, ενώ έχουν δεσμευτεί θαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου 2013. Στην περιοχή του Κρητικού Πελάγους, η Ελλάδα έχει επίσης ναυλώσει τα ερευνητικά πλοία της PGS με τις ονομασίες R/V Nordic Explorer, M/V Romulus και M/V Thor Chaser, για τη δημιουργία MultiClient 2D εικόνων της υποθαλάσσιας περιοχής, οι οποίες αναμένεται να ολοκληρωθούν το τέλος Ιανουαρίου 2013. Εκτιμάται ότι οι πληροφορίες και τα στοιχεία που θα συλλεγούν με τις έρευνες αυτές, θα οδηγήσουν στον πρώτο γύρο αδειοδότησης για εξερεύνηση υδρογονανθράκων εντός της ελληνικής ΑΟΖ περί το 2014, κατ’ αναλογίαν των πληροφοριών που συνέλεξε η ίδια εταιρεία για λογαριασμό της Κύπρου το 2006 (MultiClient 2D - CYP2006) και οι οποίες αποτέλεσαν τη βάση για τη διεξαγωγή του πρώτου γύρου αδειοδοτήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ.
Σχεδιασμός στρατηγικής
Αναμφίβολα, η όλη δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή στην οποία βρίσκεται η Κύπρος σημαίνει και παράλληλα οριοθετεί την τεράστια σημασία που έχει η περιοχή της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου, αλλά ταυτόχρονα προδιαγράφει και τον σημαντικότατο ρόλο που έχει να διαδραματίσει η Κύπρος στα τεκταινόμενα. Απαιτείται ένας εμπεριστατωμένος σχεδιασμός στρατηγικής, ούτως ώστε η χώρα μας να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην περιοχή, πάντοτε στα πλαίσια της συμμετοχής μας στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια και έχοντας κατά νουν τις τεράστιες προοπτικές που διανοίγονται με την αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων εντός της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
