H επίσκεψη του Γερμανού υφυπουργού Εξωτερικών Μάρκους Εντερερ στην
Αγκυρα, στην αρχή αυτής της εβδομάδας, σηματοδότησε ένα δειλό βήμα του
Βερολίνου προς την κατεύθυνση της «ομαλοποίησης» των σχέσεών του με το
σύστημα εξουσίας στην Τουρκία, έπειτα από ένα ταραχώδες δίμηνο που
περιλάμβανε τα πάντα: την απόφαση της γερμανικής Βουλής για το Αρμενικό,
το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία αλλά και την απόφαση του
γερμανικού συνταγματικού δικαστηρίου να απαγορεύσει στον πρόεδρο Ρετζέπ
Ταγίπ Ερντογάν να εμφανισθεί από γιγαντοοθόνη και να μιλήσει σε οπαδούς
του στην Κολωνία.Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε την απογοήτευσή του που στη θέση του Εντερερ δεν ήταν ο πολιτικός προϊστάμενός του Χ.Β.Σταϊνμάγερ, που έσπευσε, πάντως, την Τρίτη να προειδοποιήσει για τους κινδύνους της υπερβολικής κριτικής στον Ερντογάν λόγω των κατασταλτικών μέτρων που παίρνει επικαλούμενος το πραξικόπημα. Η γερμανική πολιτική έναντι της Αγκυρας έχει αυτή τη στιγμή τρεις στόχους:
1. Να μην κινδυνεύσει η συμφωνία για το προσφυγικό και, μέσα από συζητήσεις, να πεισθεί η τουρκική πολιτική ηγεσία να μην προχωρήσει στην επαναφορά της θανατικής ποινής. Στο Βερολίνο είναι σαφές ότι επαναφορά της θανατικής ποινής και συμφωνία για τους πρόσφυγες αποτελούν ασυμβίβαστα.
2. Να μείνει η Τουρκία σε διάλογο με την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, χωρίς να διαταραχθούν εκ νέου οι σχέσεις της με τη Ρωσία (το Βερολίνο υποστήριξε την προσέγγιση Πούτιν - Ερντογάν).
3. Να μη «σπρωχθεί» η Τουρκία πολύ μακριά από την Ευρώπη.
Πρόβλημα προσώπων
Ωστόσο το Βερολίνο έχει προβλήματα ακόμα και στο επίπεδο των προσώπων που πρέπει να εφαρμόσουν αυτή την πολιτική. Για παράδειγμα, ο Γερμανός πρέσβης Μάρτιν Ερντμαν δυσκολεύεται να συνομιλήσει με τους Τούρκους ομολόγους του εξαιτίας της απόφασης που πήρε το γερμανικό Κοινοβούλιο για τη Γενοκτονία των Αρμενίων.
Πρόσφατα η Ε.Ε. αναγκάσθηκε να αντικαταστήσει τον επικεφαλής διπλωμάτη της στην τουρκική πρωτεύουσα, Χανς Γκέοργκ Χάμπερ. Ο Χάμπερ, που είναι Γερμανός και θα αποχωρήσει τη Δευτέρα από την Αγκυρα, είχε κάνει δηλώσεις που έθιξαν τους Τούρκους πριν από μερικές εβδομάδες. «Εχουμε μία παροιμία: να αρχίζεις μια δουλειά σαν Τούρκος και να την τελειώνεις σαν Γερμανός», είπε μιλώντας για το ζήτημα της βίζας για τους Τούρκους υπηκόους στις χώρες της Ε.Ε., «αλλά εδώ το κάναμε ανάποδα, αρχίσαμε σαν Γερμανοί και τελειώνουμε τη δουλειά σαν Τούρκοι».
Οι Τούρκοι φυσικά δεν έψαξαν να βρουν αν η ουσία της τοποθέτησης του Χάμπερ τους ευνοούσε ή τους απέδιδε ευθύνες, αλλά θεώρησαν ότι προσέβαλε το έθνος τους. Ο Χάμπερ είναι παντρεμένος με την Εμιλι Χάμπερ, πρώην υφυπουργό Εξωτερικών, μια σπουδαία υπάλληλο του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών, που είναι πλέον επικεφαλής της ομάδας της καγκελαρίου στο υπουργείο Εσωτερικών για τον σχεδιασμό της ευρωπαϊκής πολιτικής για την προσφυγική κρίση.
Αντανάκλαση
Οι δυσχέρειες των Γερμανών διπλωματών είναι απλώς η αντανάκλαση των γερμανοτουρκικών προβλημάτων. Το 2017 διεξάγονται γενικές εκλογές στη Γερμανία και η κ. Μέρκελ, εφόσον είναι ξανά υποψήφια, δεν αποκλείεται να συμμαχήσει, αντί με τους εξαιρετικά αδύναμους Σοσιαλδημοκράτες, με τους νέους φιλελεύθερους, που είναι οι Πράσινοι. Μια τέτοια κυβέρνηση υπάρχει στη Στουτγάρδη. Από αυτήν ζήτησε ο γενικός πρόξενος της Τουρκίας στη Στουτγάρδη «να αξιολογήσει όλα τα σχολεία και τις άλλες εγκαταστάσεις του κινήματος Γκιουλέν».
Η Τουρκία ζήτησε μάλιστα και διά του πρεσβευτή της να απελάσει Tούρκους δικαστές και εισαγγελείς που είχαν καταφύγει στη Γερμανία τους προηγούμενους μήνες, αφού πρώτα είχαν καταφύγει στην... Αρμενία. Γερμανοί πολιτικοί, όπως ο Πράσινος πρωθυπουργός της Βάδης-Βυρτεμβέργης - Στουτγάρδης Βίνφριντ Κρέτσμαν, κατέστησαν σαφές δημόσια ότι «ασφαλώς και δεν θα το κάνουν».
Ουδείς ξέρει πού θα σταματήσει αυτή η αντιπαράθεση και τι αποτελέσματα θα έχει. Η κ. Μέρκελ πάντως, την εβδομάδα που πέρασε, ζήτησε από τον Ερντογάν να αντιμετωπίσει τους πραξικοπηματίες με βάση «την αρχή της αναλογικότητας».
Η Τουρκία έχει παρουσιάσει στο Βερολίνο, όπως έχει κάνει και σε μια σειρά άλλων ευρωπαϊκών χωρών, μια λίστα στελεχών του κινήματος Γκιουλέν τα οποία θεωρεί ότι είναι ιδιαίτερα δραστήρια στη Γερμανία και θα πρέπει να παραδοθούν στους Τούρκους. Το Βερολίνο δεν συζητεί καν το ενδεχόμενο.
http://www.kathimerini.com.cy/index.php?pageaction=kat&modid=1&artid=246769
