Μόλις μερικές ώρες μετά την εκτέλεση διά αποκεφαλισμού του σιίτη κληρικού Νιμρ αλ Νιμρ από τις Αρχές της Σαουδικής Αραβίας, η ανώτατη θρησκευτική αρχή των σιιτών του Ιράκ, ο αγιατολάχ Αλί αλ Σιστανί, εξέφρασε την οργή του δηλώνοντας πως ο Νιμρ αλ Νιμρ «είναι ένας μάρτυρας».Η αντίδραση του Σιστανί είναι ενδεικτική της εκτίμησης που έτρεφαν
οι σιίτες του Ιράκ για έναν κληρικό ο οποίος αποτελούσε σύμβολο της
αντίστασης των σιιτών της (σουνιτικής) Σαουδικής Αραβίας εναντίον της
κυβέρνησης της χώρας. Το γεγονός ότι μετά την εκτέλεσή του μαζί με ακόμη
46 ανθρώπους που είχαν καταδικαστεί για τρομοκρατία χιλιάδες σιίτες του
Ιράκ κατέλαβαν τους δρόμους της Βαγδάτης κάθε άλλο παρά έκπληξη
προκαλεί.
Τώρα, όμως, δεδομένου ότι οι μνήμες του ολέθριου εμφύλιου πολέμου
του 2006-2007 μεταξύ σιιτών και σουνιτών στο Ιράκ είναι ακόμη νωπές, η
εκτέλεσή του είναι πολύ πιθανόν να οξύνει τις σεχταριστικές εντάσεις και
στο Ιράκ. Ως τώρα δύο σουνιτικά τζαμιά βρέθηκαν στο στόχαστρο
εξαγριωμένων σιιτών και τουλάχιστον δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
Ιδεολογική μάχη
Ηγετικές φυσιογνωμίες των σιιτών του Ιράκ, πολιτικοί αλλά και
στρατιωτικοί, εκφράζουν ανοιχτά την εχθρότητά τους προς τη Σαουδική
Αραβία. Εμφανίζονται ιδιαίτερα επικριτικοί όσον αφορά την εξαιρετικά
συντηρητική εκδοχή του Ισλάμ που πρεσβεύει η κυβέρνηση του Ριάντ, εκδοχή
την οποία εκλαμβάνουν ως τον πυρήνα της εξτρεμιστικής ιδεολογίας
τρομοκρατικών ομάδων όπως η Αλ Κάιντα και όλων όσες αναδύθηκαν από τους
κόλπους της, με πρώτο στη λίστα να βρίσκεται το Ισλαμικό Κράτος. «Πρόκειται για μια ιδεολογική μάχη με τους σουνίτες εξτρεμιστές, μάχη μέχρις εσχάτων» δήλωσε στον ανταποκριτή του BBC στη Βαγδάτη ο Τζααφάρ αλ Χουσεΐνι, εκπρόσωπος της σιιτικής πολιτοφυλακής Ταξιαρχίες της Χεζμπολάχ.
Η υποστηριζόμενη από το σιιτικό Ιράν πολιτοφυλακή είναι μόνο μία
από τις πολλές παραστρατιωτικές οργανώσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά
μιας δύναμης 120.000 εθελοντών - σιίτες στην πλειονότητά τους - που
συνθέτουν τις αποκαλούμενες δυνάμεις Λαϊκής Κινητοποίησης του Ιράκ.
Τον Ιούνιο του 2014, έπειτα από την έκδοση σχετικού διατάγματος
(φάτουα) από τον Αλ Σιστανί, χιλιάδες σιίτες του Ιράκ πήραν τα όπλα με
στόχο να καλύψουν το κενό ασφαλείας που δημιουργήθηκε στη χώρα μετά την
κατάρρευση σημαντικών τμημάτων των ιρακινών ενόπλων δυνάμεων εξαιτίας
της επέλασης των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους. Μέσα σε σύντομο χρονικό
διάστημα οι δεκάδες χιλιάδες σιίτες εθελοντές μετατράπηκαν στις πιο
αποτελεσματικές χερσαίες δυνάμεις που επιχειρούν σήμερα στην επικράτεια
του Ιράκ.
Μεταξύ σφύρας και άκμονος
Η ραγδαία επιδείνωση των ήδη άσχημων σχέσεων ανάμεσα στη Σαουδική
Αραβία και στο Ιράν έχει φέρει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση και τον
πρωθυπουργό του Ιράκ Χαϊντέρ αλ Αμπάντι. Η Τεχεράνη τον
θεωρεί στρατηγικό της σύμμαχο, ενώ σημαντικό ρόλο όσον αφορά τις
κινήσεις του στο άμεσο μέλλον αναμένεται να διαδραματίσει και το γεγονός
ότι οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών κατά το 2015 ξεπέρασαν
τα 16 δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα, ωστόσο, ο ιρακινός πρωθυπουργός, ο
οποίος έσπευσε να καταδικάσει την εκτέλεση του Νιμρ αλ Νιμρ, επιθυμεί να
ενισχύσει τους δεσμούς του και με το Ριάντ με απώτερο σκοπό να
διαδραματίσει ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής
Αραβίας.
«Ο κ. Αμπάντι είναι εξαιρετικά προσεκτικός σ' αυτή την κρίση.
Ηθελε να εμφανιστεί ως ουδέτερος διαπραγματευτής όταν έστειλε τον
υπουργό Εξωτερικών στην Τεχεράνη για να διαπραγματευθεί» επεσήμανε στο BBC o Χουσέιν Αλάουι, καθηγητής Εθνικής Ασφαλείας στο Πανεπιστήμιο Αλ Ναχράιν της Βαγδάτης. «Το
Ιράκ χρειάζεται την υποστήριξη όλων των γειτονικών χωρών στον πόλεμο
κατά του Ισλαμικού Κράτους και δεν πρόκειται να μετατραπεί σε πεδίο
μαχών ενός πολέμου διά αντιπροσώπων ανάμεσα στο Ιράν και στη Σαουδική
Αραβία. Ο Αμπάντι καλείται να μην αποξενώσει τους σουνίτες και να
δεσμευτεί πλήρως για την αναζωογόνηση των σουνιτικών "Συμβουλίων
Αφύπνισης"» προσδιόρισε αναφερόμενος στις πολιτοφυλακές που
δημιουργήθηκαν από τις ΗΠΑ το 2007 με τη συμμετοχή σουνιτών εθελοντών
και στόχο την πάταξη της δράσης των τζιχαντιστών της Αλ Κάιντα στην
επαρχία Ανμπάρ και σε άλλες περιοχές του Ιράκ.
Σύμφωνα με τον Γκασάν αλ Ιθάουι, εκπρόσωπο των
σουνιτικών φυλών που μάχονται κατά του Ισλαμικού Κράτους στην επαρχία
Ανμπάρ, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει ο Χαϊντέρ αλ Αμπάντι την
κρίση ανάμεσα στην Τεχεράνη και στο Ριάντ θα έχει ως αποτέλεσμα να
κερδίσει την υποστήριξη των σουνιτών του Ιράκ. «Οταν κερδίσουμε τον
πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους, θα χρειαστούμε τη Σαουδική Αραβία για
την ανοικοδόμηση της επαρχίας Ανμπάρ» προσδιόρισε, υπογραμμίζοντας ότι οι σεχταριστικές εντάσεις στο Ιράκ ωφελούν κυρίως το Ισλαμικό Κράτος.
