Του Κώστα Ράπτη-Είναι και αυτό σημείο των καιρών: σε
αντίθεση με προηγούμενες Συνόδους Κορυφής οι οποίες λόγω του
διαπραγματευτικού οίστρου των συμμετεχόντων συχνά έληγαν μετά τα
μεσάνυχτα, η Ευρω-τουρκική Σύνοδος ολοκληρώθηκε εντός τριώρου, καθώς οι
βελγικές αρχές ασφαλείας συνέστησαν στους Ευρωπαίους ηγέτες να μην
περάσουν τη νύχτα στις Βρυξέλλες, όπου το επίπεδο συναγερμού έναντι
τρομοκρατικής απειλής παραμένει στη βαθμίδα "3”.Δεν είχαν πάντως οι "28” σοβαρά
διλήμματα στο πώς θα τοποθετηθούν στο γεωπολιτικά ζητήματα που
αναδεικνύει όλη αυτή η αναταραχή. Την ώρα που γίνεται η απαραίτητη
προεργασία για την ανανέωση των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας,
λόγω της παγωμένης ουκρανικής κρίσης, η Ε.Ε. διακηρύσσει ηχηρά την
αναθέρμανση της ενταξιακής προοπτικής της Τουρκίας – ήτοι της χώρας
ακριβώς που περιβάλλεται από τα περισσότερα αναπάντητα ερωτήματα για τις
σχέσεις της με τους τζιχαντιστές, ξεδιπλώνει τον περισσότερο
αποσταθεροποιητικό ρόλο στην άμεση γειτονιά της Ευρώπης και
αποσταθεροποιείται η ίδια κατά συνέπεια, όπως ενδεικτικά ήρθε να μας
υπενθυμίσει η πάνδημη κηδεία του δολοφονηθέντος προέδρου του δικηγορικού
συλλόγου του Ντιγιάρμπακιρ την ημέρα διεξαγωγής της ευρωτουρκικής
συνόδου.
Η αναθέρμανση των ευρω-τουρκικών
συνομιλιών αποτελεί βέβαια "σημαία ευκαιρίας” και για τις δύο πλευρές.
καθώς η μεν Τουρκία ανακαλύπτει και πάλι την ευρωπαϊκή της προοπτική,
μόνο στην συγκυρία που κινδυνεύει με αποκλεισμό από τη διαμόρφωση της
επόμενης μέρας στη Μέση Ανατολή για την οποία έτρεφε ηγεμονικές
φιλοδοξίες. Οι δε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες απλώς κινητοποιούνται από τον
πανικό που δημιουργεί η προσφυγική κρίση, μολονότι αντιλαμβάνονται ότι η
συναλλαγή με την Άγκυρα επί του θέματος είναι εν πολλοίς εικονική,
εφόσον, όπως τόνισε ο Donald Tusk στο θέμα της φύλαξης των εσωτερικών
συνόρων δεν νοείται outsourcing.
Σε κάθε περίπτωση, οι ανά εξάμηνο
σύνοδοι κορυφής που αποφασίστηκε να διεξάγονται ανάμεσα στις δύο πλευρές
λιγότερο αποτελούν την πρόγευση μιας ενταξιακής διαδρομής που πρόκειται
να ολοκληρωθεί και περισσότερο το πρόπλασμα μιας ειδικής σχέσης, την
οποία όλοι οι εμπλεκόμενοι αντιλαμβάνονται ως μοναδικό εφικτό ορίζοντα,
αλλά δυσκολεύονται πολιτικά να το ομολογήσουν. Πολύ χαρακτηριστικά, ο
αυστριακός καγκελάριος Faymann προειδοποίησε προσερχόμενος στη Σύνοδο
ότι οι ενστάσεις της χώρας του στην προοπτική μιας πλήρους ένταξης της
Τουρκίας παραμένουν και το ζήτημα θα κριθεί, εάν χρειαστεί, σε αυστριακό
δημοψήφισμα, του οποίου μπορούμε να προεξοφλήσουμε την έκβαση.
Άλλωστε το αντίτιμο της απελευθέρωσης
της βίζας για τους Τούρκους πολίτες τον Οκτώβριο του 2016, εάν μέχρι τον
Ιούνιο η γειτονική χώρα έχει υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της βάσει της
ευρωτουρκικής συμφωνίας επανεισδοχής, δεν πρόκειται να ενθουσιάσει,
ιδίως στην συγκεκριμένη συγκυρία, εκείνες ακριβώς τις μερίδες των
εκλογικών σωμάτων της Ευρώπης που αναδιπλώνονται στην ξενοφοβία. Εάν
μάλιστα η "βιομηχανία” κατασκευής πλαστών συριακών διαβατηρίων στρέψει
τις δραστηριότητές της στα πλαστά τουρκικά διαβατήρια, η επιφύλαξη θα
μετατραπεί σε κατακραυγή.
Καθ' οδόν, όμως, θα έχει ήδη τραυματισθεί η κρατική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς ο σιωπηρός παραμερισμός της απαίτησης αναγνώρισής της, ως προϋπόθεσης για την ευόδωση της ευρωτουρκικής σχέσης, δημιουργεί επικίνδυνο προηγούμενο. Η διπλωματική μάχη να μην υπάρξει ονομαστική αναφορά στα πέντε κεφάλαια ενταξιακών διαπραγματεύσεων που προορίζονται να ανοίξουν στο πλαίσιο του τρέχοντος φλερτ με την Τουρκία, έδωσε στη Λευκωσία απλώς ένα περιθώριο τριών μηνών. Έως τότε, η Κομισιόν προτρέπεται να συνεχίσει εντατικά την προεργασία για το άνοιγμά τους, ενώ ο Jean Claude Juncker στις δηλώσεις του μετά τη σύνοδο "πρόδωσε” το μυστικό ότι ούτως ή άλλως αναμένεται στο ενδιάμεσο διάστημα επίλυση του Κυπριακού...
