Του Κώστα Ράπτη-To ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν συνηθίζει
να καλεί ξένους ανταποκριτές στην τακτική ενημέρωση για για την εξέλιξη
των επιχειρήσεων στη Συρία. Πόσω μάλλον να τους αναζητά τηλεφωνικώς σε
προχωρημένη ώρα της παραμονής.Όμως το briefing που έδωσε την Τετάρτη η
πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου αποδείχθηκε κάτι το
ξεχωριστό: για την ακρίβεια, αποτέλεσε "βήμα χωρίς επιστροφή” στον
επικοινωνιακό πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, μετά την κατάρριψη του
ρωσικού Suhoi-24 από την τουρκική πολεμική αεροπορία.Ήδη στο περιθώριο της Διεθνούς Διάσκεψης
για το Κλίμα στο Παρίσι ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin είχε πετάξει το
γάντι δηλώνοντας ότι η κατάρριψη του Suhoi-24 υπαγορεύθηκε από την
επιθυμία να προστατευθούν οι γραμμές μεταφοράς πετρελαίου του Ισλαμικού
Κράτους στην τουρκική επικράτεια. Πρόσθεσε δε ότι η ρωσική πλευρά έχει
λάβει "πρόσθετες πληροφορίες” σχετικά με αυτήν την "βιομηχανικής
κλίμακας” μεταφορά.
"Βάλε τα ντοκουμέντα σου, αν έχεις, στο
τραπέζι, να τα δούμε. Όποιος υποστηρίζει κάτι θα πρέπει να το
αποδεικνύει” ήταν η απάντηση του Tayyip Erdogan, ο οποίος, κατά τα
λοιπά, διαπίστωσε ότι δεν είναι θετικό για "δύο χώρες οι οποίες είχαν
φθάσει στο επίπεδο της στρατηγικής συνεργασίας, να γίνονται
συναισθηματικές τοποθετήσεις”. Μάλιστα ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι αν
οι ρωσικοί ισχυρισμοί επαληθευθούν θα παραιτηθεί, εννοώντας ότι σε
αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να πράξει το αντίστοιχο ο Putin.Οι "πρόσθετες πληροφορίες” για τις
οποίες έκανε λόγο ο Putin αποτέλεσαν το αντικείμενο του briefing της
Τετάρτης – το οποίο διανθίστηκε όχι μόνο από δορυφορικές φωτογραφίες,
αλλά και από γλαφυρά σχόλια.
"Η Τουρκία αποτελεί τον κύριο καταναλωτή
του πετρελαίου που έχει κλαπεί από τους νόμιμους ιδιοκτήτες του, τη
Συρία και το Ιράκ. Σύμφωνα με πληροφορίες που λάβαμε, η πολιτική ηγεσία
της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Ερντογάν και της οικογένειάς
του, εμπλέκονται σε αυτή την εγκληματική επιχείρηση” δήλωσε ο Ρώσος
υφυπουργός Άμυνας Anatoly Antonov.Και πρόσθεσε: "Στη Δύση ουδείς έθεσε
ερωτήματα για το γεγονός ότι ο γιος του Τούρκου προέδρου ηγείται μιας
από τις μεγαλύτερες ενεργειακές εταιρείες της χώρας και ότι ο γαμπρός
του Τούρκου προέδρου ορίσθηκε υπουργός Ενέργειας. Τι υπέροχη
οικογενειακή επιχείρηση!”."Σύμφωνα με αξιόπιστα δεδομένα των
υπηρεσιών πληροφοριών μας, η Τουρκία διεξάγει αυτές τις δραστηριότητες
επί μακρόν και σε τακτική βάση. Και το κυριότερο: δεν προτίθεται να τις
σταματήσει” συμπλήρωσε ο υπαρχηγός του ρωσικού Γενικού Επιτελείου Sergei
Rudskoi.
Ο ίδιος περιέγραψε τις τρεις κύριες
οδούς που ακολουθεί το πετρέλαιο της Συρίας προς την τουρκική
επικράτεια: η δυτική οδός, καταλήγει στα λιμάνια της Αλεξανδρέττας και
του Ντορτγιόλ στη Μεσόγειο, η ανατολική οδός ξεκινά από την Ντερι-Εζ-Ζορ
της Συρίας και μέσω του μεθοριακού περάσματος του Καμισλί καταλήγει για
διύλιση στην τουρκική πόλη Μπαταμάν, ενώ μια τρίτη οδός τροφοδοτείται
από πετρέλαιο της ανατολικής Συρίας και του δυτικού Ιράκ, καταλήγοντας
στο Τζίζρε του νοτιοανατολικού άκρου της Τουρκίας.Μέχρι στιγμής πάντως οι ρωσικές αρχές
δεν έχουν αποδείξει την άμεση σύνδεση του περιβάλλοντος Erdogan με το
συγκεκριμένο παράνομο εμπόριο, ωστόσο προειδοποίησαν ότι θα επενέλθουν
με περισσότερα στοιχεία.
Πάντως, ο εκπρόσωπος του υπό τις ΗΠΑ
συνασπισμού κατά των τζιχαντιστών, Steve Warren δήλωσε: "Απορρίπτουμε
κατηγορηματικά τον ισχυρισμό ότι η Τουρκία συνεργάζεται με το Ισλαμικό
Κράτος”.
Ο ίδιος ο Erdogan σε τελετή προς τιμήν
του στο Πανεπιστήμιο της Ντόχα του Κατάρ απάντησε: "Κανείς δεν έχει το
δικαίωμα να δυσφημεί την Τουρκία, ιδίως με τον ισχυρισμό ότι αγοράζουμε
πετρέλαιο του Ισλαμικού Κράτους. Η Τουρκία δεν έχει χάσει τις ηθικές
αξίες της ώστε να φτάσει να αγοράζει πετρέλαιο από μια τρομοκρατική
οργάνωση”.Οι ρωσικές αποκαλύψεις ήρθαν πάντως την
παραμονή μιας ημέρας σημαντικής για το ρωσικό πολιτικό ημερολόγιο: της
ετήσιας ομιλίας "για την κατάσταση του έθνους” που εκφωνεί ο Vladimir
Putin ενώπιον των δύο σωμάτων του κοινοβουλίου της χώρας του.Προηγήθηκαν δε κατά ένα 24ωρο της
συνάντησης του ΟΑΣΕ στο Βελιγράδι, όπου έχει προγραμματισθεί για σήμερα
Πέμπτη συνάντηση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Sergei Lavrov με τον
Αμερικανό ομόλογό του John Kerry. Μάλιστα ο Lavrov άφησε ανοιχτό το
ενδεχόμενο μιας συνάντησης και με τον επικεφαλής της τουρκικής
διπλωματίας (για πρώτη φορά μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους)
δηλώνοντας χαρακτηριστικά: "Είμαι πρόθυμος να ακούσω τι έχει να πεί ο κ.
Cavusoglu”.
Η πολιτική ερμηνεία της κλιμάκωσης του
ρωσικού επικοινωνιακού πολέμου κατά της Τουρκίας και του Erdogan
προσωπικά γεννά ερωτήματα. Αποβλέπει άραγε σε μιαν "αλλαγή καθεστώτος α
λα ρωσικά” στην Τουρκία; Ο Anatoly Antonov δήλωσε ότι εναπόκειται στον
τουρκικό λαό να επιλέγει την ηγεσία του. Όμως οι καταγγελίες που έχουν
εκτοξευθεί εναντίον του Erdogan δεν είναι από αυτές που μπορούν να
ανακληθούν στη συνέχεια – και προφανώς εγείρουν για τη Ρωσία μεγάλο
εμπόδιο αποδοχής εφεξής της Τουρκίας ως συνομιλητή για το μέλλον της
Συρίας.
Στοχεύουν οι ρωσικές καταγγελίες και τις
ΗΠΑ, δια της Τουρκίας, ή αντιθέτως στηρίζονται σε μιαν ευρύτερη υπόγεια
συνεννόηση για απομόνωση της Άγκυρας, δεδομένων και των παρατηρήσεων
του Barack Obama ότι θα πρέπει να σφραγίσουν τα τουρκο-συριακά σύνορα,
από τα οποία πραγματοποιείται ο ανεφοδιασμός των τζιχαντιστών; Η
απάντηση σε αυτό ενδέχεται να αποδειχθεί εξαιρετικά περίπλοκη. Γεγονός
παραμένει πάντως ότι οι ρωσικές καταγγελίες προορίζονται να επιδράσουν
στην κοινή γνώμη των κρατών της Δύσης δυσχεραίνοντας οποιαδήποτε
"ατλαντική συσπείρωση” γύρω από την Τουρκία – σε μία συγκυρία κατά την
οποία και η Βρετανία και η Γερμανία παίρνουν το ρίσκο της στρατιωτικής
εμπλοκής στην περιοχή.
