Εσωτερικό έγγραφο της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με
τίτλο «Η ακεραιότητα της Συνθήκης Σένγκεν» αποκαλύπτει την πρόθεση
αρκετών κρατών μελών της Ε.Ε. να επαναφέρουν τον έλεγχο στα εσωτερικά
σύνορα του χώρου για δύο χρόνια «όπου εντοπίζονται συνεχείς σοβαρές
ελλείψεις σχετικά με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων», την άμεση
αποστολή επιχειρησιακής ομάδας της FRONTEX στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας
και την ανάπτυξη ομάδων ταχείας επέμβασης στα σύνορα με τρίτες χώρες
(rapid border intervention teams - (RABITs), ιδιαίτερα στα Βαλκάνια.Στο εσωτερικό έγγραφο της προεδρίας που απευθύνεται στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων της Ε.Ε. (COREPER) και στο Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών που πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες το διήμερο 3- 4 Δεκεμβρίου, αναφέρονται ρητώς οι επιφυλάξεις αρκετών κρατών – μελών για τη λειτουργία της Σένγκεν υπό την σοβαρή πίεση που προκαλείται από την προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, η αδυναμία ορισμένων κρατών μελών να διαφυλάξουν τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. και τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για τη διασφάλιση του κεκτημένου του χώρου Σένγκεν.
Σε αυτό το πλαίσιο η Προεδρία καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει τέσσερα σημαντικά ζητήματα για να αντιμετωπιστεί η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση και η τρομοκρατική απειλή, όπως την καλύτερη συνεργασία ανάμεσα στα κράτη μέλη σε περίπτωση επαναφοράς ελέγχων στα σύνορά τους, τη διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων, την αύξηση των ελέγχων για να αντιμετωπιστεί η παράνομη μετανάστευση και την αντιμετώπιση των σοβαρών ελλείψεων σε ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα.
Καλύτερη συνεργασία ανάμεσα στα κράτη μέλη
Η Προεδρία προτείνει στο Συμβούλιο να αποφασίσει πως ακόμα και σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης που εμπίπτει στο άρθρο 25 του κώδικα συνόρων, τα κράτη – μέλη που θα επαναφέρουν τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα θα πρέπει να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για την ενημέρωση γειτονικών κρατών –μελών ώστε να υπάρχει χρόνος προσαρμογής στη νέα κατάσταση.Διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων
Σύμφωνα με το εν λόγω έγγραφο, η FRONTEX έχει καταγράψει περίπου 1,2 εκ. παράνομες διαβάσεις στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. από τον Ιανουάριο ως τον Οκτώβριο του 2015 αύξηση της τάξης του 431% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2014. Επιπλέον, ένας αριθμός των παράνομων διαβάσεων δεν έχουν καταγραφεί, με αποτέλεσμα ο ακριβής αριθμός να είναι άγνωστος. Στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, η Προεδρία προτείνει στο Συμβούλιο να ληφθούν σημαντικά περισσότερες προσπάθειες για να αποτραπεί η παράνομη διέλευση των συνόρων, την ανάπτυξη των ομάδων ταχείας επέμβασης στα σύνορα (RABIT’s), ιδιαίτερα στα εξωτερικά χερσαία σύνορα στα Βαλκάνια και την άμεση ανάπτυξη επιχειρησιακής ομάδας της FRONTEX στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας για να αντιμετωπιστούν οι τεράστιες δυσκολίες που παρατηρούνται με γειτονικές χώρες.Αύξηση των ελέγχων για να αντιμετωπιστεί η παράνομη μετανάστευση
Η Προεδρία προτείνει να εξεταστούν όλες οι δυνατότητες για τον έλεγχο των προσώπων εντός του χώρου Σένγκεν, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των βάσεων δεδομένων, για να διασφαλιστεί ότι οι παράνομοι μετανάστες θα εντοπίζονται και θα καταχωρίζονται, ώστε οι παράνομοι μετανάστες που έχουν εισέλθει σε χώρο Σένγκεν να μην μπορούν να διαμείνουν στην ίδια χώρα για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να έχουν καταγραφεί.Αντιμετώπιση των σοβαρών ελλείψεων σε ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα
Η σημαντικότερη ίσως πρόταση που αναφέρεται στο εν λόγω εσωτερικό έγγραφο της Προεδρίας, είναι η πιθανότητα επαναφοράς των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα για χρονικό διάστημα μέχρι και δύο ετών. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο έγγραφο, «βάσει των διατάξεων αυτών, ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να εφαρμόσει τέτοιους ελέγχους για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει συνολικά τους έξι μήνες. Η παράταση αυτής της κατάστασης θα απαιτούσε την έγκριση από το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, σύμφωνα με το άρθρο 26 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν. Η σύσταση αυτή μπορεί να εκδοθεί σε εξαιρετικές περιστάσεις για να αντιμετωπίσει μια κατάσταση όπου εντοπίζονται συνεχείς σοβαρές ελλείψεις σχετικά με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων και τα μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 19α του Κώδικα συνόρων της Σένγκεν δεν είναι επαρκή. Όταν σε τέτοιες περιπτώσεις, η συνολική λειτουργία του χώρου τίθεται σε κίνδυνο, και στο βαθμό που οι έκτακτες περιστάσεις συνιστούν σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια στον χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα ή μέσα σε μέρη αυτών, η προθεσμία για την επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα μπορεί να παραταθεί μέχρι μια συνολική περίοδο δύο ετών. Σε αυτή τη βάση, η Προεδρία καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο υποβολής παράτασης σύμφωνα με το άρθρο 26 του κώδικα συνόρων Σένγκεν, ενώ καλεί την ίδια στιγμή τα κράτη – μέλη να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων.Φερχόφσταντ: Τα ελληνικά σύνορα είναι σαν «ελβετικό τυρί»
Με ελβετικό τυρί παρομοίασε τα σύνορα της Ελλάδας ο Γκι Φερχόφσταντ, ζητώντας παράλληλα εξηγήσεις από τον Αλέξη Τσίπρα για την σθεναρή άρνηση της Αθήνας να δεχθεί να αναλάβει η Frontex τη διαφύλαξη των συνόρων της χώρας.Μετά τις δηλώσεις του Φιλανδού Αντιπρέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Γίρκι Κατάινεν και του Ολλανδού Επιτρόπου αρμόδιου για θέματα βελτίωσης της νομοθεσίας Φράνς Τίμμερμανς για την ανάγκη φύλαξης των ελληνικών συνόρων από τη Frontex, ήταν η σειρά του επικεφαλής των Φιλελεύθερων Δημοκρατών στην Ευρωβουλή να απευθυνθεί στον Έλληνα πρωθυπουργό καλώντας τον να εξηγήσει ενώπιον του ευρωκοινοβουλίου τους λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η φρούρηση των συνόρων της από ευρωπαϊκές χώρες «προσβάλει την εθνική κυριαρχία της Ελλάδας», στον απόηχο των δημοσιευμάτων πως η Ελλάδα κινδυνεύει με αποπομπή από τη συνθήκη Σένγκεν.
«Δεν μπορεί να υπάρχει ζώνη Σένγκεν της οποίας τα εξωτερικά σύνορα μοιάζουν με ελβετικό τυρί. Αν η Ελλάδα δεν μπορεί να διαχειριστεί τα σύνορά της θα πρέπει να δεχθεί την βοήθεια της Ευρώπης. Δεν μπορεί μια χώρα να είναι μέλος της συνθήκης Σένγκεν και την ίδια στιγμή να αρνείται να διαχειριστεί τα σύνορά της. Αν συμβεί αυτό η ζώνη Σένγκεν θα συρρικνωθεί», αναφέρει μεταξύ άλλων σε αυστηρό ύφος ο Βέλγος πολιτικός.
Για το θέμα παρενέβη μάλιστα και ο Δημήτρης Αβραμόπουλος στην συνεδρίαση του Κολεγίου των Επιτρόπων.
Ο Έλληνας Επίτροπος αρμόδιος για την μετανάστευση τόνισε ότι «η άμεση και πλήρης εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων σε πρόσφατα συμβούλια, τόσο από την Ελλάδα, όσο και από όλα τα Κράτη Μέλη θα ενισχύσει την ασφάλεια των θαλάσσιων συνόρων αλλά και θα επαναφέρει τον έλεγχο στα βόρεια σύνορα, όπου μη ταυτοποιημένοι μετανάστες προσπαθούν να συνεχίσουν τη πορεία τους προς τα βόρεια».
Όπως είπε ο κ.Αβραμόπουλος, «η ελληνική κυβέρνηση είναι ενήμερη για την ανάγκη να επιταχυνθούν οι διαδικασίες στη βάση των συμφωνηθέντων χρονοδιαγραμμάτων».
«Μέχρι τη Σύνοδο της 17ης Δεκεμβρίου η κατάσταση πρέπει να έχει βελτιωθεί σημαντικά τόσο στα θαλάσσια και όσο και στα χερσαία σύνορα της χώρας» τόνισε ο κ.Αβραμόπουλος, εκφράζοντας την αισιοδοξία του ότι θα μπει τέλος στις θεωρίες, είτε περί κατάρρευσης της ζώνης Σένγκεν, είτε περί εξόδου της χώρας από αυτή.
Νωρίτερα, ο Φιλανδός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπεύθυνος για θέματα Εργασίας, Ανάπτυξης, Επενδύσεων και Ανταγωνιστικότητας Γίρκι Κατάινεν, επανέλαβε πως οι Ευρωπαίοι είναι «πρόθυμοι να βοηθήσουν» την Ελλάδα και πως η ΕΕ «ελπίζει πως θα μπορέσει να συνεργαστεί στενά με τις ελληνικές αρχές».
Ο Κατάινεν σε ερώτηση δημοσιογράφου για την άρνηση των ελληνικών αρχών να δεχθούν βοήθεια από τη FRONTEX και την Επιτροπή στην διασφάλιση των συνόρων τους και το κατά πόσο αυτό παρουσιάζει προβλήματα στη παραμονή της Ελλάδας στη ζώνη του Σένγκεν, δήλωσε πως καταλαβαίνει «τη δύσκολη κατάσταση της Ελλάδας» αλλά πως η διασφάλιση της ελευθερίας της μετακίνησης των Ευρωπαίων μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν «διαφυλάξουμε τα σύνορα μας».
Αναλυτικά ο Φιλανδός Επίτροπος τόνισε πως: «Δεν κάναμε τη συζήτηση αυτή στο κολέγιο των Επιτρόπων, τουλάχιστον όχι από όσο γνωρίζω. Όλοι καταλαβαίνουμε τη δύσκολη κατάσταση στην Ελλάδα και η Επιτροπή και τα κράτη-μέλη είναι διατεθειμένα να βοηθήσουν τις ελληνικές αρχές να ασφαλίσουν τα σύνορα τους. Είναι πολύ σημαντικό να παραμείνουμε ενωμένοι στην Σένγκεν και ελπίζουμε πως θα μπορέσουμε να συνεργαστούμε στενά με τις ελληνικές αρχές. Είναι πολύ σημαντικό πως η ελευθερία (μετακίνησης) των Ευρωπαίων θα διατηρηθεί και αυτό είναι δυνατό μόνο εάν διαφυλάξουμε τα σύνορα μας. Είναι σίγουρα μια δύσκολη κατάσταση και όπως είπα, όλοι καταλαβαίνουμε τις δυσκολίες της Ελλάδας και είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε».
Από τη πλευρά του, ο Ολλανδός Επίτροπος αρμόδιος για θέματα βελτίωσης της νομοθεσίας Φράνς Τίμμερμανς απέρριψε οποιαδήποτε υπόνοια περί συμφωνίας με την Τουρκία για μετεγκατάσταση μεγάλου αριθμού μεταναστών στην ΕΕ. Η φήμη αυτή γνωστοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής ΕΕ – Τουρκίας από τη Γερμανική Εφημερίδα FAZ και έκανε λόγο για 400.000 πρόσφυγες.
Ερωτηθείς για την ύπαρξη τέτοιας συμφωνίας ο Επίτροπος χαρακτήρισε τις φήμες ως «ανοησίες» και απέρριψε την ύπαρξη τους. Σημειώνουμε πως ο πρόεδρος Γιούνκερ έκανε λόγο για «εθελοντική» μετεγκατάσταση από την Τουρκία και δεν δεσμεύθηκε σε κάποιο συγκεκριμένο αριθμό.
Γεροβασίλη: Ουδέποτε έχει τεθεί ζήτημα εξόδου της Ελλάδας από τη Συνθήκη Σένγκεν
«Αναληθή» χαρακτηρίζει η ελληνική κυβέρνηση τα δημοσιεύματα -με πιο πρόσφατο αυτό των Financial Times- που αναφέρονται σε σενάρια αποπομπής της Ελλάδας από τη Ζώνη Σένγκεν, εξαιτίας της στάσης της στο προσφυγικό ζήτημα.
«Στο πλαίσιο της ΕΕ ουδέποτε έχει τεθεί ζήτημα εξόδου της Ελλάδος από τη Συνθήκη Σένγκεν. Ωστόσο, αναπαράγονται αναληθή δημοσιεύματα, τα οποία αναφέρονται σε αυτό, προσπαθώντας να επιρρίψουν ευθύνες στην Ελλάδα για τη διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών» σχολίασε επί του ζητήματος η κυβερνητική εκπρόσωπος, Όλγα Γεροβασίλη.
Η ίδια τόνισε: «Η χώρα υλοποιεί, παρά τις μεγάλες δυσκολίες, τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις. Δηλαδή, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία κέντρων ταυτοποίησης -των λεγόμενων hot spots- την κατασκευή κέντρων φιλοξενίας, καθώς και την αποτελεσματική διαχείριση των συνόρων. Το γεγονός αυτό αναγνωρίσθηκε σαφώς και κατά την πρόσφατη συνάντηση οκτώ κρατών-μελών της ΕΕΕ, στο περιθώριο της Συνόδου ΕΕ-Τουρκίας. Παράλληλα, η Ελλάδα αναμένει την από πλευράς των Ευρωπαίων εταίρων εκπλήρωση και των δικών τους δεσμεύσεων».
«Δυστυχώς, υπάρχουν ευρωπαϊκοί κύκλοι που επιμένουν να διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα και να πιστεύουν ότι το μέλλον της Ευρώπης μπορεί να χτιστεί με φοβικά αντανακλαστικά, φράχτες και αποκλεισμούς. Οι ίδιοι κύκλοι αναπαράγουν τις τελευταίες μέρες το εχθρικό κλίμα προς την Ελλάδα με την απαράδεκτη απειλή περί εξόδου από τη Συνθήκη Σένγκεν. Και δυστυχώς, κάποιοι στην Ελλάδα υιοθετούν άκριτα αυτές τις προσεγγίσεις» κατέληξε η κυρία Γεροβασίλη.
Βασίλης Δαλιάνης
