Του Δημήτρη Πεπόνη-Ζούμε την
κορύφωση μιας ιστορικής πορείας υποχώρησης, συρρίκνωσης ή/και παρακμής, η
οποία ξεκινά μετά το 1922. Η πορεία αυτή θα ολοκληρωθεί με το Κυπριακό
και το Μακεδονικό [*], τα ζητήματα της Θράκης και του Αιγαίου (και
προφανώς της Ηπείρου). Παραθέτω απόσπασμα από ένα γνωστό κείμενο και
ολοκληρώνω με ένα σχολιασμό:
…το γεωπολιτικό δυναμικό της ελληνικής πλευράς αποτυπωνόταν κατά τον
19ο αι., και ίσαμε το σημαδιακό έτος 1922, πολύ περισσότερο στο έθνος
παρά στο κράτος. Το έθνος ήταν κατά πολύ ευρύτερο από το κράτος,
απλωνόταν από την Ουκρανία ως την Αίγυπτο κι από τις παρακαυκάσιες χώρες
ως τις ακμαίες παροικίες των Βαλκανίων και της κεντρικής και δυτικής
Ευρώπης…
Έκτοτε [μετά την κορύφωση του 1920] αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση, που διαρκεί ως σήμερα.
Το έθνος συνέπεσε εν τέλει με το κράτος όχι γιατί το κράτος διευρύνθηκε, αλλά γιατί το έθνος ακρωτηριάσθηκε καί συρρικνώθηκε, γιατί αφανίσθηκε ή εκτοπίσθηκε ο ελληνισμός της Ρωσσίας (μετά το 1919), της Μ. Ασίας (μετά το 1922), των Βαλκανίων καί της Μέσης Ανατολής (ιδίως μετά το 1945). Ακολούθησε η εκδίωξη του ελληνισμού από την Κωνσταντινούπολη (1955) καί την βόρειο Κύπρο (1974), ενώ σήμερα παρευρισκόμαστε μάρτυρες της αποσύνθεσης καί της μαζικής φυγής του ελληνισμού της Βορείου Ηπείρου. Πρόκειται για μιαν εξαιρετικά πυκνή αλυσίδα εθνικών καταστροφών μέσα σε διάστημα ελάχιστο από ιστορική άποψη – εβδομήντα μόλις χρόνια. Και οι καταστροφές αυτές δεν επιδέχονται, αναπλήρωση ή αντιστάθμιση…
Ας κλείσουμε αυτή την άκρως συνοπτική ανασκόπηση με τη θλιβερότερη ίσως διαπίστωση. Το ελληνικό κράτος δεν στάθηκε σε καμμία φάση ικανό να προστατεύσει αποτελεσματικά τον ευρύτερο ελληνισμό και να αναστείλει τη συρρίκνωση η τον αφανισμό του. Απεναντίας μάλιστα, το 1974 την καταστροφή την προκάλεσε, άμεσα τουλάχιστον, η ολέθρια πραξικοπηματική ενέργεια που προήλθε από τη μητροπολιτική Ελλάδα. Και αν αυτά τα έκαμαν οι δικτάτορες, οι κοινοβουλευτικές κυβερνήσεις σίγουρα δεν έχουν λόγους να είναι υπερήφανες για τη χλιαρή έως ανύπαρκτη αντίδραση τους απέναντι στον ξερριζωμό των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, της Ιμβρου και της Τενέδου.
Η αποδεδειγμένη ανικανότητα του ελληνικού κράτους να υπερασπίσει το ελληνικό έθνος – δηλαδή να επιτελέσει την κατ’ εξοχήν αποστολή του – συνιστά τον ανησυχητικότερο οιωνό για το μέλλον. Γιατί ήδη το ελληνικό κράτος βαθμηδόν φανερώνεται ανήμπορο να προστατεύσει ακόμα και το έθνος που βρίσκεται εντός των συνόρων του.
Πράγματι. Από τότε που έγραψε το προηγούμενο απόσπασμα ο Παναγιώτης Κονδύλης(εκδοθέν το 1997) είχαμε την επιβεβαίωση της αδυναμίας του κράτους να προστατεύσει το έθνος που βρίσκεται εντός των συνόρων του, με την κατ’ εξακολούθηση υποχώρηση του και τις συνεχείς εκχωρήσεις κυριαρχίας το 1997, το 1999, το 2010 και το 2011 και την πρόσφατη μαζική φυγή του πληθυσμού (το «ελληνικό κράτος» μας έχει »τιμήσει» και στο παρελθόν -κάνοντας τη δουλειά του- διώχνοντας μας μαζικά: μεταπολεμικά, μεταξύ 1946 και 1977, υπολογίζεται πως περίπου 1.000.000 Έλληνες έφυγαν από τη χώρα. Στις μέρες μας, σε λιγότερο από μια δεκαετία, έχουν φύγει πάνω από μισό εκατομμύριο). Για να καταλήξουμε το 2015 να αποδομούνται και να κατακερματίζονται, one by one, τα συστατικά μέρη ακόμα και της εσωτερικής πλέον κυριαρχίας, όπως αυτή του κοινοβούλιου, η νομοθετική κυριαρχία, η εδαφική, του προϋπολογισμού, να αμφισβητείται ευθέως η ναυτική και γενικότερα πολιτική και οικονομική κυριαρχία (τα προηγούμενα αποτελούν προϋπόθεση προκειμένου κατακερματιστεί και να εκποιηθεί μια κοινωνία). Αυτή είναι η ουσιαστική πορεία από το 2009-2011 και μετά, περίοδος η οποία αποτελεί την κορύφωση μιας πορείας που ξεκινά από το 1922.
Από το 1922 έως το 2015 -παρά τις περί του αντιθέτου μυθολογικές ερμηνείες- η πορεία είναι φθίνουσα. Ζούμε την κορύφωση μιας ιστορικής περιόδου η οποία θα ολοκληρωθεί, ας το επαναλάβουμε, με το Κυπριακό, τα ζητήματα της Θράκης και του Αιγαίου ([*]: Από ρεαλιστική σκοπιά το ζήτημα της Ηπείρου είναι δυσκολότερο και πιο επικίνδυνο από αυτό της Π.Γ.Δ.Μ. Για ένα σοβαρό και με αυτοπεποίθηση πολιτικά και διπλωματικά κράτος -το οποίο βέβαια εμπιστεύονται οι πολίτες του- σαφώς και το ζήτημα της Π.Γ.Δ.Μ μπορεί να μετατραπεί σε πλεονέκτημα).
Όταν βέβαια κάποιος έχει επίγνωση και αντίληψη αυτής της ιστορικής πορείας, χαμογελάει με τα «πολιτικά κόμματα» (τα οποία αποτελούν διαχειριστές αυτής της πορείας, πορεία την οποία επιδιώκουν να νομιμοποιήσουν, να σχετικοποιήσουν, να εκλογικεύσουν ή/και να υποβαθμίσουν) και με τους «προβληματισμούς» ή τα «σημαντικά ζητήματα» που κυριαρχούν στη «δημόσια σφαίρα» και στην «κοινή γνώμη» -υπό τη συνοδεία των Μ.Μ.Ε- τα τελευταία χρόνια.
Σημειώσεις
Οι φάσεις είναι τρεις: Το έθνος ευρύτερο από το κράτος. Το έθνος συμπίπτει με το κράτος. Το έθνος μαραζώνει, γερνάει, κατακερματίζεται, συνθλίβεται και εν τέλει εκποιείται από το κράτος (και τα προηγούμενα δίχως να αναφερθούμε στις ιστορικού τύπου αλλοιώσεις που επέφερε το κράτος στο κοινωνικό σώμα, στην πολιτιστική χιμπατζιδοποίηση μας κ.λπ).
Υπό αυτή την ευρύτερη οπτική που θέτει το κείμενο δεν θα πρέπει να ξαφνιάζεται κάνεις με συμπτώματα ή με μηχανισμούς μαζικής ψυχολογίας όπως: η παρακμή και η προκλητικότητα που έχει εγκαθιδρυθεί σε τομείς του κράτους όπως αυτούς της παιδείας, της άμυνας, των εσωτερικών (αναφέρομαι και σε παλαιότερες κυβερνήσεις) ή ένας υστερικός «ευρωπαϊσμός» που εκβάλλει σε νευρωσικού τύπου συμπεριφορές, αποκτά ψυχωσικά χαρακτηριστικά και αγγίζει τα όρια της φαιδρότητας ή γελοιότητας (περίπου σαν αντιστροφή του υπεραναπληρωτικού νευρωτικού «εθνικισμού» τύπου Χ.Α) κ.λπ. Στο κείμενο Η «Ευρώπη» ως προκάλυμμα, πριν λίγους μήνες είχα γράψει:
Στην Ελλάδα, η «Ευρώπη», έχει μεταλλαχθεί σε κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά είναι. Η «Ευρώπη» είναι το προκάλυμμα -ή η εκλογίκευση- της παραίτησης των Ελλήνων από την προσπάθεια τους να υπάρχουν ως στοιχειωδώς αυτοτελές και διακριτό υποκείμενο.
Έκτοτε [μετά την κορύφωση του 1920] αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση, που διαρκεί ως σήμερα.
Το έθνος συνέπεσε εν τέλει με το κράτος όχι γιατί το κράτος διευρύνθηκε, αλλά γιατί το έθνος ακρωτηριάσθηκε καί συρρικνώθηκε, γιατί αφανίσθηκε ή εκτοπίσθηκε ο ελληνισμός της Ρωσσίας (μετά το 1919), της Μ. Ασίας (μετά το 1922), των Βαλκανίων καί της Μέσης Ανατολής (ιδίως μετά το 1945). Ακολούθησε η εκδίωξη του ελληνισμού από την Κωνσταντινούπολη (1955) καί την βόρειο Κύπρο (1974), ενώ σήμερα παρευρισκόμαστε μάρτυρες της αποσύνθεσης καί της μαζικής φυγής του ελληνισμού της Βορείου Ηπείρου. Πρόκειται για μιαν εξαιρετικά πυκνή αλυσίδα εθνικών καταστροφών μέσα σε διάστημα ελάχιστο από ιστορική άποψη – εβδομήντα μόλις χρόνια. Και οι καταστροφές αυτές δεν επιδέχονται, αναπλήρωση ή αντιστάθμιση…
Ας κλείσουμε αυτή την άκρως συνοπτική ανασκόπηση με τη θλιβερότερη ίσως διαπίστωση. Το ελληνικό κράτος δεν στάθηκε σε καμμία φάση ικανό να προστατεύσει αποτελεσματικά τον ευρύτερο ελληνισμό και να αναστείλει τη συρρίκνωση η τον αφανισμό του. Απεναντίας μάλιστα, το 1974 την καταστροφή την προκάλεσε, άμεσα τουλάχιστον, η ολέθρια πραξικοπηματική ενέργεια που προήλθε από τη μητροπολιτική Ελλάδα. Και αν αυτά τα έκαμαν οι δικτάτορες, οι κοινοβουλευτικές κυβερνήσεις σίγουρα δεν έχουν λόγους να είναι υπερήφανες για τη χλιαρή έως ανύπαρκτη αντίδραση τους απέναντι στον ξερριζωμό των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, της Ιμβρου και της Τενέδου.
Η αποδεδειγμένη ανικανότητα του ελληνικού κράτους να υπερασπίσει το ελληνικό έθνος – δηλαδή να επιτελέσει την κατ’ εξοχήν αποστολή του – συνιστά τον ανησυχητικότερο οιωνό για το μέλλον. Γιατί ήδη το ελληνικό κράτος βαθμηδόν φανερώνεται ανήμπορο να προστατεύσει ακόμα και το έθνος που βρίσκεται εντός των συνόρων του.
Πράγματι. Από τότε που έγραψε το προηγούμενο απόσπασμα ο Παναγιώτης Κονδύλης(εκδοθέν το 1997) είχαμε την επιβεβαίωση της αδυναμίας του κράτους να προστατεύσει το έθνος που βρίσκεται εντός των συνόρων του, με την κατ’ εξακολούθηση υποχώρηση του και τις συνεχείς εκχωρήσεις κυριαρχίας το 1997, το 1999, το 2010 και το 2011 και την πρόσφατη μαζική φυγή του πληθυσμού (το «ελληνικό κράτος» μας έχει »τιμήσει» και στο παρελθόν -κάνοντας τη δουλειά του- διώχνοντας μας μαζικά: μεταπολεμικά, μεταξύ 1946 και 1977, υπολογίζεται πως περίπου 1.000.000 Έλληνες έφυγαν από τη χώρα. Στις μέρες μας, σε λιγότερο από μια δεκαετία, έχουν φύγει πάνω από μισό εκατομμύριο). Για να καταλήξουμε το 2015 να αποδομούνται και να κατακερματίζονται, one by one, τα συστατικά μέρη ακόμα και της εσωτερικής πλέον κυριαρχίας, όπως αυτή του κοινοβούλιου, η νομοθετική κυριαρχία, η εδαφική, του προϋπολογισμού, να αμφισβητείται ευθέως η ναυτική και γενικότερα πολιτική και οικονομική κυριαρχία (τα προηγούμενα αποτελούν προϋπόθεση προκειμένου κατακερματιστεί και να εκποιηθεί μια κοινωνία). Αυτή είναι η ουσιαστική πορεία από το 2009-2011 και μετά, περίοδος η οποία αποτελεί την κορύφωση μιας πορείας που ξεκινά από το 1922.
Από το 1922 έως το 2015 -παρά τις περί του αντιθέτου μυθολογικές ερμηνείες- η πορεία είναι φθίνουσα. Ζούμε την κορύφωση μιας ιστορικής περιόδου η οποία θα ολοκληρωθεί, ας το επαναλάβουμε, με το Κυπριακό, τα ζητήματα της Θράκης και του Αιγαίου ([*]: Από ρεαλιστική σκοπιά το ζήτημα της Ηπείρου είναι δυσκολότερο και πιο επικίνδυνο από αυτό της Π.Γ.Δ.Μ. Για ένα σοβαρό και με αυτοπεποίθηση πολιτικά και διπλωματικά κράτος -το οποίο βέβαια εμπιστεύονται οι πολίτες του- σαφώς και το ζήτημα της Π.Γ.Δ.Μ μπορεί να μετατραπεί σε πλεονέκτημα).
Όταν βέβαια κάποιος έχει επίγνωση και αντίληψη αυτής της ιστορικής πορείας, χαμογελάει με τα «πολιτικά κόμματα» (τα οποία αποτελούν διαχειριστές αυτής της πορείας, πορεία την οποία επιδιώκουν να νομιμοποιήσουν, να σχετικοποιήσουν, να εκλογικεύσουν ή/και να υποβαθμίσουν) και με τους «προβληματισμούς» ή τα «σημαντικά ζητήματα» που κυριαρχούν στη «δημόσια σφαίρα» και στην «κοινή γνώμη» -υπό τη συνοδεία των Μ.Μ.Ε- τα τελευταία χρόνια.
Σημειώσεις
Οι φάσεις είναι τρεις: Το έθνος ευρύτερο από το κράτος. Το έθνος συμπίπτει με το κράτος. Το έθνος μαραζώνει, γερνάει, κατακερματίζεται, συνθλίβεται και εν τέλει εκποιείται από το κράτος (και τα προηγούμενα δίχως να αναφερθούμε στις ιστορικού τύπου αλλοιώσεις που επέφερε το κράτος στο κοινωνικό σώμα, στην πολιτιστική χιμπατζιδοποίηση μας κ.λπ).
Υπό αυτή την ευρύτερη οπτική που θέτει το κείμενο δεν θα πρέπει να ξαφνιάζεται κάνεις με συμπτώματα ή με μηχανισμούς μαζικής ψυχολογίας όπως: η παρακμή και η προκλητικότητα που έχει εγκαθιδρυθεί σε τομείς του κράτους όπως αυτούς της παιδείας, της άμυνας, των εσωτερικών (αναφέρομαι και σε παλαιότερες κυβερνήσεις) ή ένας υστερικός «ευρωπαϊσμός» που εκβάλλει σε νευρωσικού τύπου συμπεριφορές, αποκτά ψυχωσικά χαρακτηριστικά και αγγίζει τα όρια της φαιδρότητας ή γελοιότητας (περίπου σαν αντιστροφή του υπεραναπληρωτικού νευρωτικού «εθνικισμού» τύπου Χ.Α) κ.λπ. Στο κείμενο Η «Ευρώπη» ως προκάλυμμα, πριν λίγους μήνες είχα γράψει:
Στην Ελλάδα, η «Ευρώπη», έχει μεταλλαχθεί σε κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά είναι. Η «Ευρώπη» είναι το προκάλυμμα -ή η εκλογίκευση- της παραίτησης των Ελλήνων από την προσπάθεια τους να υπάρχουν ως στοιχειωδώς αυτοτελές και διακριτό υποκείμενο.
