* Γιατί στοχοποιήθηκε το φιλοκουρδικό HDP σ' αυτό το διπλό χτύπημα στην Άγκυρα;
Είναι δύσκολο να πούμε αν αυτό το κόμμα, που εκπορεύεται από το κουρδικό κίνημα αλλά είναι ανοιχτό σε όλες τις διαφοροποιήσεις εντός της τουρκικής κοινωνίας, υπήρξε ο κύριος στόχος των δολοφόνων. Η διαδήλωση για την ειρήνη που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα το Σάββατο, συγκέντρωνε πολλές άλλες συνιστώσες της κοινωνίας των πολιτών, όπως συνδικάτα του δημόσιου τομέα, ο δικηγορικός και ο ιατρικός σύλλογος Τουρκίας. Επίσης, μετείχαν κομμάτια της Αριστεράς όπως το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), η κύρια αντιπολιτευτική δύναμη, που δηλώνει κληρονόμος της παράδοσης του Μουσταφά Κεμάλ, του ιδρυτή της λαϊκής κοσμικής δημοκρατίας που δημιουργήθηκε πάνω στα συντρίμμια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Επιπλέον, δεν έχουν περάσει παρά λίγες εβδομάδες από τότε που το HDP υπήρξε στόχος συστηματικών επιθέσεων εκ μέρους των πιστών της ισλαμο-συντηρητικής εξουσίας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Πάνω από 400 τοπικά γραφεία του κόμματος υπέστησαν επίθεση ή καταστράφηκαν. Στελέχη του --κυρίως στα νοτιοανατολικά της χώρας, που κατοικούνται κατά πλειοψηφία από Κούρδους-- συνελήφθησαν. Αν και το κόμμα αυτό έλαβε 13% των ψήφων και 80 έδρες στις εκλογές της 7ης Ιουνίου, έχει στοχοποιηθεί από το ΑΚΡ (το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) και τον Ερντογάν, ο οποίος το καταγγέλλει ταυτίζοντάς το πλήρως με το ΡΚΚ (Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν), το οποίο έχει κηρύξει ένοπλο αγώνα εναντίον της Άγκυρας από το 1984.
Είναι μια επιχείρηση ποινικοποίησης του ΗDΡ, με σκοπό να μεταστραφούν οι συντηρητικοί Κούρδοι ψηφοφόροι, κι ακόμα περισσότερο τα μη θρησκευτικά και κεμαλικά μεσοστρώματα των πόλεων. Οι ομάδες αυτές ψήφισαν το HDP, πιθανότατα, προκειμένου να μην αποκτήσει την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο το ΑΚΡ και να μην μπορέσει έτσι ο Ερντογάν να επιβάλλει την προεδρική δημοκρατία που επικαλείται στις εξαγγελίες του. Αν το HDP δεν περάσει το κατώφλι του 10% στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου, δεν θα εκλέξει κανέναν βουλευτή και το ΑΚΡ θα αποκτήσει, αν μη τι άλλο, την πλειοψηφία που θα του επιτρέψει να παραμείνει στην εξουσία.
* Οι καταγγελίες εναντίον του ΑΚΡ για ανικανότητα, ακόμα και για συνενοχή με τους αυτουργούς της επίθεσης, είναι αξιόπιστες;
Δεν υπάρχει καμία απόδειξη πως η εξουσία οργάνωσε ή έστω ενθάρρυνε ένα τέτοιο χτύπημα. Είναι όμως προφανές πως υποδαυλίζοντας το μίσος εναντίον του HDP και συκοφαντώντας το ως οργάνωση συνδεδεμένη με την κουρδική τρομοκρατία, έχει δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε αυτό το κόμμα να στοχοποιηθεί. Αυτή είναι η κύρια ευθύνη του καθεστώτος. Κι ένας υπουργός, ο υπουργός των Υδάτων και Δασών, έφτασε στο σημείο να δηλώσει δημόσια πως το HDP θα μπορούσε το ίδιο να έχει οργανώσει αυτή τη σφαγή ώστε να φανεί ως θύμα και να υφαρπάξει ψήφους συμπάθειας.
Αυτή η διπλή επίθεση αυτοκτονίας θυμίζει, στον τρόπο με τον οποίο έγινε, τους τζιχαντιστές. Ο αυτουργός της βομβιστικής επίθεσης που είχε στόχο τη συγκέντρωση με την οποία ολοκληρώθηκε η προεκλογική εκστρατεία του HDP στο Ντιγιάρμπακιρ τον Ιούνιο, αποδείχθηκε πως ανήκε στους μαχητές του ISIS. Έτσι, οι κατηγορίες που διατυπώνει το καθεστώς είναι απαράδεκτες. Εκτός αυτού, η Τουρκία σήμερα βρίσκεται στο στόχαστρο του ISIS, αν και επί μακρόν το τουρκικό καθεστώς κράτησε αρκετά διφορούμενη στάση απέναντι σ' αυτή την τρομοκρατική οργάνωση, όπως και απέναντι σε άλλες ακραίες ισλαμιστικές ομάδες που δρουν στη Συρία.
* Γιατί το PKK αναστέλλει τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις μέχρι τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου;
Η ανακοίνωση του ΡΚΚ για αναστολή της ένοπλης δράσης του μέχρι την προσφυγή στις κάλπες δείχνει ξεκάθαρα πως οι αντάρτες δεν θέλουν να κατηγορηθούν ότι θέτουν σε κίνδυνο την εκλογική διαδικασία. Η στρατηγική τους, πράγματι, είναι διπλή. Από μια πλευρά, διεξάγουν τον αγώνα στις νοτιοανατολικές ζώνες, στα βουνά, αλλά επίσης και μέσα σε κάποιες πόλεις ώστε να δημιουργήσουν «ελευθερωμένες ζώνες» υπό τον έλεγχό τους. Δεν έχουν όμως εγκαταλείψει και την επιλογή μιας πολιτικής λύσης, η οποία περνά μέσα από την ισχυροποίηση του HDP και από μια διαδικασία διαπραγμάτευσης με την εξουσία, σαν κι αυτή που είχε ξεκινήσει πριν από δυόμισι χρόνια -- και κατέρρευσε λόγω των απονενοημένων κινήσεων του Ερντογάν προκειμένου να κερδίσει ψήφους από τα πιο ακραία εθνικιστικά κομμάτια του τουρκικού πληθυσμού. Το ΡΚΚ, πράγματι, αντιλαμβάνεται πως ο κουρδικός πληθυσμός πιστεύει ακόμα κατά το μεγαλύτερο μέρος του σε ένα δημοκρατικό μέλλον στην Τουρκία κι ελπίζει πως το ζήτημα των δικαιωμάτων θα μπορούσε να επιλυθεί με μια πολιτική και κοινοβουλευτική διαδικασία.
Είναι η μοναδική ευκαιρία που απομένει ώστε να αποφευχθεί ο εμφύλιος. Αυτός ο κίνδυνος είναι δυστυχώς υπαρκτός δεδομένου ότι μια αυξανόμενη μερίδα της κουρδικής νεολαίας πιστεύει πως το τουρκικό καθεστώς δεν πρόκειται ποτέ να δεχτεί να αναγνωρίσει πλήρη ισοτιμία και συλλογικά δικαιώματα στους Κούρδους. Οι νέοι πιστεύουν, αντίθετα, πως η κυβέρνηση του ΑΚΡ, με την εντατικοποίηση της καταστολής, θέλει πάνω απ' όλα να τιμωρήσει τους Κούρδους που επέτρεψαν στο HDΡ να μπει στο Κοινοβούλιο.
* Μέσα σ' ένα τέτοιο κλίμα, μπορούν άραγε να διεξαχθούν κανονικά οι εκλογές στις κουρδικές ζώνες στη νοτιοανατολική Τουρκία;
Η Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή αρνήθηκε την πρόταση της κυβέρνησης να μετακινηθούν και να ομαδοποιηθούν τα εκλογικά τμήματα σε κάποιες υποπεριφέρειες όπου θα ψηφίσουν οι κάτοικοι των ζωνών στις οποίες δρουν οι αντάρτες. Το σχέδιο προέβλεπε, ακόμα και σε κάποιες πόλεις της περιοχής, έναν μηχανισμό ανάλογο με την απομάκρυνση των εκλογικών τμημάτων από τις γειτονιές που ελέγχει το ΡΚΚ. Αλλά ο κίνδυνος νόθευσης του αποτελέσματος παραμένει υπαρκτός μέσα από ακυρώσεις ψηφοδελτίων ή κατά τη διάρκεια της καταμέτρησής τους, στις περιοχές όπου ο έλεγχος από την αντιπολίτευση ή τις ΜΚΟ θα είναι αδύνατος.
* Διατηρεί ακόμα τον έλεγχο της κατάστασης ο Ερντογάν;
Είναι δύσκολο να απαντήσει κανείς. Είναι πολύ πιθανό πως αφού επί τούτου ποντάρισε σε μια στρατηγική έντασης ώστε να διχάσει τη χώρα και να θορυβήσει στο μάξιμουμ τους ισλαμο-συντηρητικούς ψηφοφόρους, η ένταση της βίας τον έχει ξεπεράσει. Γύρω από τον Ερντογάν υπάρχει μια κλίκα ανθρώπων που φοβούνται τα αντίποινα που θα εξαπολυθούν αν το ΑΚΡ, όπως μετά τις 7 Ιουνίου, δεν λάβει την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο. Είναι έτοιμοι για όλα προκειμένου να κρατηθούν γαντζωμένοι στην εξουσία, γιατί φοβούνται. Και αυτό, ακόμα περισσότερο, μετά την επίθεση στην Άγκυρα.
μετάφραση: Μαρία Καλαντζοπούλου
http://www.avgi.gr/article/5949751/tzixantistes-erntogan-kai-hdp-sto-fonto-ton-eklogon
