Πριν από έναν χρόνο η Ρωσία πρόβαλλε πολιορκημένη
από το κόστος των κυρώσεων να πληρώνει πολύ ακριβά την προσάρτηση της
Κριμαίας και την υποδαύλιση της εξέγερσης στην Ανατολική Ουκρανία. Η
Δύση με την ΕΕ δηλαδή να σύρεται από τις ΗΠΑ της διαμήνυαν ότι όχι μόνον
δεν είναι πια μεγάλη δύναμη αλλά δεν έχει λόγο για το μέλλον των χωρών
της πρώην ΕΣΣΔ.Σήμερα η εικόνα δείχνει να απέχει
έτη φωτός. Το Κρεμλίνο δεν επεμβαίνει μόνον καταλυτικά στη σύγκρουση
της Συρίας αλλά είναι αποδεκτός συνομιλητής και μεσολαβητής από όλες τις
δυνάμεις της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, με κοινό αντίπαλο τους
τζιχαντιστές, με μόνη εξαίρεση την Τουρκία του Ερντογάν. Προχθές
Παρασκευή ο Πούτιν δήλωσε ότι η Μόσχα είναι σε συνεχείς διαβουλεύσεις
για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας με τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα
Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και το Ισραήλ, μια προσπάθεια
διεύρυνσης μιας επιρροής που μέχρι τώρα περιοριζόταν στη στενή
συνεργασία με την Τεχεράνη, τη Βαγδάτη και τη Δαμασκό.Λίγες ώρες μετά ο πρόεδρος Πούτιν και οι ηγέτες της Κεντρικής Ασίας, που συναντήθηκαν στο Καζακστάν, αποφασίζουν τη συγκρότηση Κοινής Στρατιωτικής Δύναμης Αμεσης Επέμβασης για την υπεράσπιση των εξωτερικών συνόρων της πρώην ΕΣΣΔ στην περιοχή, με τη συνεχιζόμενη αποσταθεροποίηση στο Αφγανιστάν να νομιμοποιεί την κίνηση. Με τα παραπάνω δεδομένα είναι προφανές ότι είναι θέμα χρόνου, ή καλύτερα επιλογής της πιο πρόσφορης συγκυρίας, η δυναμική επιστροφή της παρουσίας της Ρωσίας στα Βαλκάνια.
Πρώτον, στα Βαλκάνια μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ τον Δεκέμβριο του 1991 η ταπεινωμένη Ρωσία του Γέλτσιν θύμισε δύο φορές ότι είναι ακόμη μεγάλη δύναμη. Την πρώτη τον Φεβρουάριο του 1994, όταν ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών, Βιτάλι Τσούρκιν, έπεισε τους Σερβοβόσνιους να αποσύρουν τα βαρέα όπλα τους γύρω από το Σεράγεβο, με αποτέλεσμα να ματαιωθούν οι βομβαρδισμοί του ΝΑΤΟ που είχε αποστείλει σχετικό τελεσίγραφο. Δεύτερον, με την κατάληψη της Πρίστινα στις αρχές Μαΐου του 1999 αιφνιδιαστικά από μονάδες της ρωσικής δύναμης στη Βοσνία, μια κίνηση που έφερε τον τότε ανώτατο διοικητή συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη, στρατηγό Κλαρκ, στα όρια της νευρικής κρίσης.
Μαύρη τρύπα στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση τα Δυτικά Βαλκάνια είναι ένα θέατρο ή μάλλον πολλά ταυτόχρονα θέατρα κρίσεων σε αναμονή, όπου η έλλειψη προοπτικής οικονομικής ανάπτυξης ανακυκλώνει και αναζωπυρώνει παλαιούς και νέους εθνικισμούς. Αλλωστε αν ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία της Ρωσίας από τον 18ο αιώνα και μετά διαπιστώνουμε την ύπαρξη μιας γεωπολιτικής σταθεράς: Οποτε η Αγία Πετρούπολη αισθανόταν ότι περιθωριοποιείται ή, ακόμη χειρότερο, ότι αποκλείεται από τη διαμόρφωση της ισορροπίας δυνάμεων στην ηπειρωτική Ευρώπη, προωθούσε τις θέσεις της στην Ανατολή σε δύο μέτωπα, με διαρκή επέκταση σε βάρος της Οθωμανικής Αυτοκρα-τορίας, αλλά και με αγώνα δρόμου στην Κεντρική Ασία για να προλάβει τη Βρετανία που εποφθαλμιούσε την ίδια περιοχή με ορμητήριο την Ινδία.
Υπάρχει ένας άκρως ενδιαφέρων για την Αθήνα κοινός παρονομαστής της σημερινής εν εξελίξει προώθησης των θέσεων της Μόσχας στην ευρύτερη Μέση Ανατολή και στην Κεντρική Ασία και μιας αυριανής ενδεχόμενης επιστροφής της στα Βαλκάνια: Και στα τρία αυτά μέτωπα η Τουρκία προβάλλει σαν βαρύνουσα παρενόχληση για τη Μόσχα, την ώρα που παραμένει αγεφύρωτη η κρίση εμπιστοσύνης στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, και η όποια στήριξη της ΕΕ εξαντλείται σε επικοινωνιακό επίπεδο.
