Πόλεμος για την εξουσία (Aσαντ), για την τρομοκρατία
(τζιχαντιστές), αλλά και για τις γεωπολιτικές ισορροπίες στη Μέση
Ανατολή (Aγκυρα εναντίον Κούρδων, Ιράν εναντίον Σαουδικής Αραβίας), ο
«εμφύλιος» της Συρίας έχει πλέον ξεκάθαρα μετατραπεί σε... πεδίο διεθνών
ανταγωνισμών.
Οι
δύο προτεινόμενοι ανταγωνιστικοί αγωγοί φυσικού αερίου ξεκινούν από το
κοίτασμα South Pars - North Dome του Περσικού Κόλπου, «το μεγαλύτερο
κοίτασμα φυσικού αερίου στον κόσμο», με στόχο να διασχίσουν τη Συρία
προς την Ευρώπη, ο ένας από το Κατάρ (με την υποστήριξη της Δύσης) και ο
άλλος από το Ιράν (με τις ευλογίες της Ρωσίας).Και όπως
συμβαίνει συνήθως στους διεθνείς ανταγωνισμούς, έτσι και στην περίπτωση
της Συρίας, «παίζονται» σημαντικά ενεργειακά συμφέροντα.
Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι που υπογραμμίζουν με νόημα ότι ο συριακός εμφύλιος ξεκίνησε «κατά σύμπτωση»... όταν το καθεστώς Ασαντ υπέγραψε συμφωνία για την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου που επρόκειτο να συνδέσει το Ιράν με το Ιράκ και τη Συρία. Τότε ήταν ακόμη η εποχή που ο Ασαντ προωθούσε, στο πλαίσιο της μεγαλεπήβολης στρατηγικής των «τεσσάρων θαλασσών», τη μετατροπή της Δαμασκού σε ενεργειακό-οικονομικό κόμβο μεταξύ Μεσογείου, Κασπίας, Περσικού και Μαύρης Θάλασσας (ή αλλιώς Αιγύπτου, Ιράκ, Ιράν και Τουρκίας).
Πίσω στο παρόν και με τον συριακό εμφύλιο να έχει πια μπει στον πέμπτο χρόνο, αξίζει να σημειωθεί ότι οι κυριότερες από τις ξένες δυνάμεις που εμπλέκονται στο μέτωπο της Συρίας «τυχαίνει» να εξάγουν φυσικό αέριο με προορισμό (ή επιθυμητό προορισμό) τη Γηραιά Ηπειρο.
Οι εν λόγω δυνάμεις «τυχαίνει» επίσης να «συμπρωταγωνιστούν» στους δύο προτεινόμενους ανταγωνιστικούς αγωγούς φυσικού αερίου που στόχο έχουν να διασχίσουν τη Συρία με κατεύθυνση την Ευρώπη, ο ένας ξεκινώντας από το Κατάρ (με την υποστήριξη της Δύσης) και ο άλλος από το Ιράν (με τις ευλογίες της Ρωσίας).
Το Κατάρ ξεκίνησε ήδη από το καλοκαίρι του 2009 να προωθεί την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου που θα ακολουθούσε τη διαδρομή Περσικός Κόλπος - Κατάρ - Σαουδική Αραβία - Ιορδανία - Συρία - Τουρκία, και θα μπορούσε να συνδεθεί στο έδαφος της Τουρκίας με τον αγωγό Ναμπούκο που επίσης συζητιόταν τότε (ή με τον σημερινό TANAP-TAP), συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά στην απεξάρτηση της Ευρώπης (αλλά και της Τουρκίας) από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ είχε ωστόσο τότε πει «όχι» στο συγκεκριμένο έργο, προκρίνοντας στη θέση του ένα άλλο ανταγωνιστικό.
Συμφωνία με Ιράν
Η Δαμασκός είχε συγκεκριμένα προτιμήσει να συνάψει συμφωνία με το Ιράν για την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου αξίας 10 δισ. δολ. (του επονομαζόμενου «αγωγού της φιλίας» ή «ισλαμικού αγωγού») που θα ακολουθούσε τη διαδρομή Περσικός Κόλπος - Ιράν - Ιράκ - Συρία - Λίβανος και θα ήταν έτοιμος το 2016. Η Αραβική Ανοιξη και ο εμφύλιος ήρθαν ωστόσο στην πράξη να ακυρώσουν κι αυτά τα πλάνα.
Οπως έχουν σήμερα τα πράγματα, τα σχέδια για τους δύο ανταγωνιστικούς αγωγούς δεν βρίσκονται επισήμως στο τραπέζι, αλλά θα μπορούσαν να επανέλθουν. Η επικείμενη άρση του εμπάργκο στο Ιράν δημιουργεί νέα δεδομένα υπέρ του αγωγού Ιράν - Ιράκ - Συρίας, ενώ η κόντρα, από την άλλη, της Τουρκίας με τη Ρωσία για το μέλλον του Ασαντ δημιουργεί νέα δεδομένα υπέρ των ενεργειακών σχεδίων του Κατάρ.
«Με άλλα λόγια, οποιαδήποτε πολιτική διευθέτηση της κρίσης στη Συρία πρέπει επίσης να συμβιβάσει αντικρουόμενα συμφέροντα φυσικού αερίου», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά σε ανάλυσή του το περιοδικό «Foreign Affairs». Και το πόκερ της Συρίας συνεχίζεται... περιπλεκόμενο.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ-ΕΘΝΟΣ
