Κώστας Βενιζέλος- Σε αυτή τη χώρα, η όποια υποχώρηση έγινε στο παρελθόν
-και δεν απέδωσε κιόλας- θεωρείται δεδομένο και «κεκτημένο» σε μια
διαδικασία που φορτώθηκε διαχρονικά με τις εκπτώσεις των εκάστοτε
διαχειριστών στο πεδίο των διαπραγματεύσεων. Οι πρόσφατες συζητήσεις,
εντός και εκτός του Εθνικού Συμβουλίου, επιβεβαιώνουν πως οι
πρωταγωνιστές αναζητούν άλλοθι για τη διαχείρισή τους, ψάχνοντας τι
έπραξαν ή δεν έπραξαν οι προκάτοχοί τους. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
είχε προετοιμαστεί στην προχθεσινή σύσκεψη με τους Αρχηγούς να
παρουσιάσει επιστολές του πρώην Προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου, για να
οχυρωθεί πίσω από τις πολιτικές που ασκεί σήμερα. Ήθελε να είναι,
προφανώς, έτοιμος για απαντήσεις «που έπρεπε να δοθούν». Στην κριτική για το σήμερα δίνονται απαντήσεις για το παρελθόν. Το επιχείρημα το «αποδέχθηκαν και άλλοι προηγουμένως» στέκεται μετέωρο όταν δεν λαμβάνεται υπόψη πως επί όλων αυτών αποφάνθηκαν οι πολίτες. Οι τότε επιστολές, όπως και η διαχείριση που έγινε το 2004, κρίθηκε και κρίνεται με βάση τα δεδομένα της χρονικής περιόδου που διαμορφώθηκαν. Το βασικό, όμως, στοιχείο το οποίο συνθέτουν τα τότε δεδομένα είναι πως οι όποιες υποχωρήσεις έγιναν -που βασικά ήταν συσσωρευμένες από την περίοδο των ιδεών Γκάλι και εντεύθεν- κρίθηκαν στο δημοψήφισμα.
Οι πολίτες έκριναν συνολικά ένα σχέδιο, το οποίο περιελάμβανε όσα αποδέχθηκε η ελληνοκυπριακή πλευρά από το 1974, κωδικοποιήθηκαν με τις ιδέες Γκάλι και με λεπτομέρεια καταγράφηκαν σε ένα πολυσέλιδο έγγραφο με βάση τις συζητήσεις που έγιναν από το 1999-2004. Το σχέδιο Ανάν απορρίφθηκε συντριπτικά γιατί δεν ήταν ισορροπημένο κείμενο και ουσιαστικά διευκόλυνε τους τουρκικούς σχεδιασμούς στην περιοχή και στο πεδίο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Άγκυρας. Απορρίφθηκε γιατί δεν έλυνε το Κυπριακό, αλλά το οδηγούσε σε νέες περιπέτειες.
Η επίκληση σήμερα του σχεδίου Ανάν δεν γίνεται μόνο επειδή έχει ξεκινήσει μια συζήτηση «για το τι έγινε και τι δεν έγινε τότε». Αυτά όλα είναι ιστορία και το μείζον είναι η έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας και μόνο, την οποία πρέπει να σέβονται όλοι (κάποιοι, θεωρητικά εννοείται, προσπαθούν να πείσουν πως αποδέχονται το αποτέλεσμα). Η επίκληση του σχεδίου Ανάν γίνεται επειδή επί της ουσίας δεν σταμάτησε ποτέ να αποτελεί σημείο αναφοράς και άντλησης στοιχείων και συστατικών για συζητήσεις και διαπραγματεύσεις. Τα Ηνωμένα Έθνη το γνωρίζουν αυτό καλύτερα.
Σε αυτή τη χώρα, οι υποχωρήσεις γίνονται παντιέρα όπως εκείνος ο σιδηρόδρομος που έμαθαν ως ποίημα οι πολιτικοί στην Κύπρο (διζωνική, δικοινοτική, ομοσπονδία κ.λπ. κ.λπ.). Σε αυτή τη χώρα, η αδυναμία άσκησης πολιτικής πέραν από την πεπατημένη εκφράζεται μέσα από την αναζήτηση, με την τσιμπίδα του λεπτολόγου, των όσων έγιναν πριν δέκα, είκοσι, τριάντα, σαράντα χρόνια. Σήμερα για το αύριο τι κάνουν;
