Του Δρα Γιάννου Χαραλαμπίδη-Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ Η ΦΟΡΜΟΥΛΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ
- «Οι δυο λαοί της Κύπρου θα πρέπει να αποφασίσουν από κοινού πώς θα χρησιμοποιήσουν τις υπεράκτιες πηγές φυσικού αερίου και πετρελαίου». Επί τη βάσει «ίσων δικαιωμάτων»
- Εφόσον ο Μ. Ακιντζί θέλει επανένωση και όχι διχοτόμηση, γιατί δεν υπογράφει ένα κοινό νομικό κείμενο με τον Πρόεδρο, που θα σβήνει τις διχοτομικές θέσεις και ερμηνείες για δυο «συνιδρυτικούς λαούς», παρθενογένεση και για διπλές και τριπλές ΑΟΖ;
2. Η τουρκική ΑΟΖ και η αποκοπή Κύπρου-Ελλάδας
3. Πώς η Άγκυρα είναι πιστή στην πολιτική της για τη μετατροπή της περιοχής από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα σε τουρκική λίμνη
Πρέπει να δεχθούμε ότι η Τουρκία είναι μεν καθεστώς αντιδημοκρατικό, αλλά έχει συγκροτημένη πολιτική και στόχους. Η αναθεωρητική τουρκική στρατηγική, που σημαίνει τη νομιμοποίηση και θεσμοθέτηση ενός νέου γεωπολιτικού καθεστώτος που θα μετατρέπει, όπως είχε πει τον Σεπτέμβριο του 2011 ο Ταγίπ Ερντογάν, την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα σε τουρκική λίμνη, είναι πλέον πρόδηλη. Και περνά μέσα από τη λύση του Κυπριακού, την τριχοτόμηση της ΑΟΖ, τη διχοτόμηση της Ομόσπονδης Κεντρικής Εξουσίας και του φυσικού αερίου το οποίο, με βάση τα τουρκικά έγγραφα, ανήκει στους «δυο συνιδρυτικούς λαούς», με ίσα δικαιώματα και από κοινού διαχείριση. Αλλά με την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων να έχει σε μεγάλο βαθμό το πάνω χέρι και την Άγκυρα να επανακαθορίζει υφαλοκρηπίδες και ΑΟΖ.
Η θαλασσοκράτειρα
Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, η αναθεωρητική πολιτική συνιστά πάγιο στόχο της Άγκυρας και είναι συναφής με μια διχοτομική ομοσπονδιακή λύση στο Κυπριακό, καθώς και με το φυσικό αέριο. Την περασμένη Τετάρτη, η τουρκική εφημερίδα «Ακσάμ» αποκάλυπτε έγγραφο του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού, στο οποίο αναφέρονται τα ακόλουθα: «Οι προσπάθειες της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης να οικειοποιηθεί μόνη της τις εξουσίες και αρμοδιότητες του νησιού έχουν διευρύνει το μέγεθος του κυπριακού προβλήματος. Πιθανές έρευνες και γεωτρήσεις χωρίς άδεια στους τομείς της υπεράκτιας αρμοδιότητάς μας, που έχουν δηλωθεί στη διεθνή κοινότητα, θα παρεμποδιστούν».
Στο ίδιο έγγραφο επαναβεβαιώνεται η απόφαση της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, όπως αυτή εκδόθηκε στις 8 Ιουνίου του 1995, με την οποία ανακοινώθηκε ότι η επέκταση από μέρους της Ελλάδας των χωρικών της υδάτων πέραν των 6 ναυτικών μιλίων συνιστά αιτία πολέμου. Αμφισβητεί διπλά η Άγκυρα το νομικό καθεστώς των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και της Ελλάδας στη θάλασσα, όπου υπάρχει ο θησαυρός του φυσικού αερίου.
Και ζητά στην ουσία την αλλαγή των όσων καθορίζει το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, ως νομικό καθεστώς που διέπει τις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας-Κύπρου. Στο εν λόγω έγγραφο, ο Τούρκος εμπειρογνώμονας Νεζάν Ταρακτσί αποκαλύπτει τον αυτοκρατορικό μεγαλοϊδεατισμό της Άγκυρας τονίζοντας τα εξής: «Τελικός σκοπός είναι η διάκριση των τουρκικών ναυτικών δυνάμεων σε παγκόσμια ναυτική δύναμη. Είμαστε υποχρεωμένοι αυτό να το κάνουμε, διότι όχι μόνο της Τουρκίας, αλλά το μέλλον όλου του κόσμου θα διαμορφωθεί στις θάλασσες». Και έλεγχος φυσικά του φυσικού αερίου. Κυρίως του κυπριακού.
Ισχύς, συμφέροντα, χρήμα
Το έγγραφο αυτό είναι συνέχεια παλαιότερων απειλών, όπως αυτές είχαν εκφραστεί από τον τότε Υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Εγκεμέν Μπαγίς, με αφορμή την έναρξη των γεωτρήσεων εντός της Κυπριακής ΑΟΖ από τη Noble τον Σεπτέμβριο του 2011. Είπε λοιπόν ο κ. Μπαγίς τα ακόλουθα: «Οποτεδήποτε οι Ελληνοκύπριοι διενεργούν τέτοιες προσπάθειες (εννοεί έρευνες και γεωτρήσεις), οι οποίες μπορούν να συμβούν εκ νέου, το τουρκικό ναυτικό θα επεμβαίνει. Αντιλαμβάνεστε πόσο σημαντικό είναι για την Τουρκία το θέμα αυτό.
Ενεργώντας με τον τρόπο αυτό σε ύδατα όπου δεν έχουν δικαιοδοσία είναι παράνομοι (εννοεί την Κυπριακή Δημοκρατία). Η Τουρκία θα στηριχθεί στο διεθνές δίκαιο για να διεκδικήσει τα δικαιώματά της στην πλήρη έκτασή του». Και πρόσθεσε: «Είναι γι' αυτόν τον σκοπό που έχουμε το ναυτικό. Έχουμε εκπαιδεύσει στους ναυτικούς μας γι' αυτό.
Έχουμε εξοπλίσει το ναυτικό μας για τον σκοπό αυτόν. Όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι. Οτιδήποτε μπορεί να συμβεί»! Και τότε δεν συνέβη οτιδήποτε, όχι γιατί είχαμε, όπως γράφαμε, συγκροτημένη στρατηγική, αλλά γιατί συγκυριακά υπήρξε σύγκλιση συμφερόντων με το Ισραήλ, αφού η ισραηλινή «Delek» είναι συνέταιρος της αμερικανικής «Noble» στο οικόπεδο «Αφροδίτη» (12).
Αλλιώς, εάν δεν εμπλέκονταν οι Ισραηλινοί, πολύ αμφιβάλλουμε εάν θα γίνονταν οι γεωτρήσεις. Προφανώς, ακόμη και αν γίνονταν, θα υιοθετείτο λανθασμένο μοντέλο ερεύνης ή θα πήγαινε το τρυπάνι για… συντήρηση, όπως συνέβη με την ENI. Και θα μας έλεγαν και για την «Αφροδίτη» ότι δεν έχει επαρκή κοιτάσματα. Η επάρκειά τους θα ήταν συναφής με τη λύση του Κυπριακού, για να τριχοτομηθεί η ΑΟΖ και να περάσει ο αγωγός προς την Τουρκία, έτσι ώστε να ενισχυθεί η γεωπολιτική της θέση πάνω στην πλάτη μας. Και για να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο κι εμείς σε κομπάρσο.
Είναι γνωστό ότι η Άγκυρα απείλησε την ΕΝΙ από τον Απρίλιο του 2013, ότι δεν θα συμμετάσχει σε ενεργειακά έργα στην Τουρκία, εάν συνεχίσει τις έρευνές της στην Κυπριακή ΑΟΖ, ενώ ταυτοχρόνως η TOTAL, η οποία παγώνει τις δικές της γεωτρήσεις, έχει συνεργασία πολλών εκατομμυρίων με την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου σε κοιτάσματα στην Κασπία.
Καθόλου παράλογο δεν θα ήταν να υποψιαστεί κάποιος ότι έχουμε απειλές και πάγωμα της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου ώς τη «λύση», για να προκύψει η νομιμοποίηση της τουρκικής αναθεωρητικής πολιτικής. Στο τουρκικό έγγραφο της 28ης Μαΐου του 2015, όπως αυτό κατατέθηκε στην ΕΕ, η αναφορά σε λύση «δυο συνιδρυτικών λαών» στο νησί και σε διπλή κυριαρχία που εκπηγάζει από τις αυτοδιαθέσεις του ΄60, εκ των πραγμάτων, επεκτείνεται και επί του φυσικού αερίου και επί της ΑΟΖ. Ταυτοχρόνως, γίνεται αναφορά στην πρόταση της τουρκοκυπριακής πλευράς στις 24 Σεπτεμβρίου του 2011, η οποία επαναλήφθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου του 2012.
Σύμφωνα, μάλιστα, με την Άγκυρα: «Η εν λόγω τουρκοκυπριακή πρόταση είναι ακόμη σε ισχύ. Όπως αναλύθηκε στην πρόταση, οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι θα καθορίσουν από κοινού τη μελλοντική εκμετάλλευση, τη μελλοντική πορεία των υπεράκτιων δραστηριοτήτων για το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, συμπεριλαμβανομένου του διαμερισμού των εσόδων». Κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι ακούγεται λογική η θέση αυτή. Ας πάμε όμως και στο ψητό:
1. Επειδή, όπως τονίζεται στο τουρκικό έγγραφο, η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν ανταποκρίθηκε στις συστάσεις της τουρκοκυπριακής, δηλαδή στον τερματισμό των γεωτρήσεων και στην επιστροφή στις συνομιλίες, η τουρκοκυπριακή πλευρά κάλεσε την Τουρκία να στείλει τον στόλο της και το «Μπαρμπαρός». Και στην ουσία, προχώρησε στην εφαρμογή της συμφωνίας, την οποία υπέγραψε το ψευδοκράτος με την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων, για εκμετάλλευση κοιτασμάτων εντός της Κυπριακής ΑΟΖ και στις περιοχές εκείνες τις οποίες θεωρεί ότι του ανήκουν. Δηλαδή, ένα κομμάτι της Κυπριακής ΑΟΖ περνά κάτω από τουρκική εκμετάλλευση. Ούτε καν τουρκοκυπριακή. Ερώτημα: Δεσμεύεται η Κυβέρνηση ότι δεν θα δεχθεί τη νομιμοποίηση αυτής της παράνομης συμφωνίας σε περίπτωση λύσης;
2. Στο τουρκικό έγγραφο αναφέρονται και τα ακόλουθα: «Όλοι αναγνωρίζουν ότι οι Τουρκοκύπριοι
έχουν ίσα δικαιώματα ως προς τις υπεράκτιες πηγές φυσικού αερίου και πετρελαίου». Και επί τούτων μπαίνει το κερασάκι: «Οι δυο λαοί της Κύπρου θα πρέπει να αποφασίσουν από κοινού πώς θα χρησιμοποιήσουν τις υπεράκτιες πηγές φυσικού αερίου και πετρελαίου». Η νομική αντίληψη περί δυο λαών παραπέμπει εκ των πραγμάτων σε αυτοδιαθέσεις και χωριστές πηγές εξουσίας. Αυτό δεν το λέμε εμείς.
Το λέει το Διεθνές Δίκαιο και είναι η ερμηνεία που παγίως δίνει η τουρκική πλευρά, καθώς και στο έγγραφο της 28ης Μαΐου, επί τη βάσει, μάλιστα, της συμφωνίας της 11ης Φεβρουαρίου, την οποία χρησιμοποιεί ως εργαλείο για μια διχοτομική διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Που θα εξυπηρετεί πολιτειακά την τουρκική αναθεωρητική πολιτική. Κάποιος μάλιστα θα μπορούσε διερωτηθεί: Αυτό εννοεί ο Πρόεδρος, όταν υποστηρίζει ότι η λύση θα συμφέρει την Άγκυρα; Θέλουμε να πιστεύουμε όχι. Διότι δεν είναι αυτή η λαϊκή εντολή.
Τουρκικά βήματα και θεμελιώδη ερωτήματα
Εφόσον η τουρκική πλευρά υποστηρίζει ότι το νέο ομοσπονδιακό σύστημα θα έχει συνιδρυτές τους δυο λαούς, με την κυριαρχία να έχει ήδη εκχωρηθεί, όπως στο τουρκικό έγγραφο της 28ης Μαΐου αναφέρει, από αυτούς (δηλαδή τους δυο λαούς), τα επόμενα δυο σημαντικά βήματα διεκδίκησης της Άγκυρας και του κ. Ακιντζί, ο οποίος επιμένει στην παρθενογένεση, θα είναι τα εξής:
Πρώτο, η διπλή ΑΟΖ, μια για κάθε συνιστών κράτος. Η έννοια της ΑΟΖ είναι συνυφασμένη με την αυθύπαρκτη κυριαρχία. Άρα, εάν γίνει δεκτή η τουρκική θεώρηση, τότε η υφιστάμενη Κυπριακή ΑΟΖ όχι μόνο θα διχοτομηθεί, αλλά θα τριχοτομηθεί. Γιατί; Διότι αφενός θα υπάρχει μία ΑΟΖ για κάθε συνιστών κράτος και αφετέρου μία για την Τουρκία, η οποία διεκδικεί με έγγραφά της προς τα Ην. Έθνη τον καθορισμό υφαλοκρηπίδας, ενώ προς τα δυτικά της Κύπρου και προς τις περιοχές της Αιγύπτου και του Καστελορίζου θεωρεί ότι θα πρέπει να γίνει επανακαθορισμός των ΑΟΖ.
Και αυτό για να επιτύχει, εκτός των άλλων, να ενώσει τη δική της ΑΟΖ με εκείνην της Αιγύπτου και να αποκόψει την ΑΟΖ της Κύπρου από εκείνην της Ελλάδας. Αλλάζει ο ενεργειακός χάρτης. Αναθεωρούνται τα πάντα. Όπως στοχεύουν Τουρκία και Ακιντζί, στο ομόσπονδο πολιτειακό σύστημα θα είναι δυνατό να έχουμε δυο ΑΟΖ σε μια. Δηλαδή, να έχει κάθε ισότιμο συνιστών κράτος δικά του όρια σε ό,τι αφορά την ΑΟΖ του, η οποία όμως, όπως και του άλλου συνιστώντος κράτους, θα είναι δυνατό να εμπίπτουν και στην Κεντρική Κυβέρνηση. Όμως με χωριστές τις πηγές εξουσίας, αφού αυτές εκχωρήθηκαν, όπως οι Τούρκοι ισχυρίζονται, χωριστά από το ΄60.
Και το νέο πολιτειακό σύστημα θα προκύψει από χωριστά δημοψηφίσματα, τα οποία η τουρκική πλευρά ερμηνεύει ως χωριστή μορφή αυτοδιάθεσης, εφόσον αναφέρεται ο κ. Ακιντζί σε δυο λαούς. Οπότε, σε περίπτωση διαζυγίου, ο καθένας παίρνει το κράτος του και την ΑΟΖ του και φεύγει. Και εδώ είναι η διαφορά με το ενιαίο κράτος. Εάν η Κύπρος ήταν από το ΄60 ομοσπονδιακό πολιτειακό σύστημα, η διχοτόμηση θα είχε νομιμοποιηθεί προ καιρού. Οι απαράδεκτες διχοτομικές θέσεις θα έβρισκαν πρόσφορο έδαφος. Δεν θα χρειαζόταν, όπως συμβαίνει σήμερα, τις δικές μας υπογραφές.
Δεύτερο, η διχοτόμηση της Κεντρικής Εξουσίας και Κυβέρνησης. Ακόμη και αν θεωρήσουμε ότι οι αποφάσεις και η διαχείριση των θεμάτων φυσικού αερίου θα λαμβάνονται από την Κεντρική Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, το ζητούμενο δεν είναι μόνο ποιες και πόσες εξουσίες θα έχει η Κεντρική Κυβέρνηση, σε σχέση με τις εξουσίες των κυβερνήσεων των ισότιμων συνιστώντων κρατών, αλλά και ποια θα είναι η νομική βάση εγκαθίδρυσης, που αφορά μεταξύ άλλων και αυτήν της Κεντρικής Εξουσίας. Η οποία όμως διαφέρει πολιτειακά από τη μια Κεντρική Εξουσία και Κυβέρνηση ενιαίου κράτους, όπως είναι η υφιστάμενη Κυπριακή Δημοκρατία.
Εάν δεν σβήσουν οι σκιές και εάν δεν ξεκαθαρίσει ότι το νέο πολιτειακό σύστημα δεν θα ιδρυθεί από δυο λαούς, και ότι η εξουσία επί της νήσου Κύπρου δεν εκχωρήθηκε με χωριστές αυτοδιαθέσεις από το ΄60 ή μέσω νέων χωριστών δημοψηφισμάτων, τότε το νέο πολιτειακό σύστημα σε όλα τα επίπεδα θα είναι διχοτομημένο. Και η όποια νομική τεκμηρίωση της μελλοντικής διάλυσής του σε δυο ισότιμα συνιστώντα κράτη, εύκολη.
Εφόσον είναι εύφορο και συνεργασιακό το κλίμα, πού και γιατί κωλύεται η τουρκοκυπριακή πλευρά και δη ο κ. Ακιντζί να υπογράψει ένα νομικό κείμενο σαφών θέσεων, χωρίς αμφισημίες, περί του νέου πολιτειακού συστήματος, που θα διευκρινίζει ότι δεν πρόκειται για παρθενογένεση, ότι δεν υπάρχει διπλή εκχώρηση εξουσίας-κυριαρχίας, ότι δεν θα υπάρχουν δυο ΑΟΖ σε μία και ότι δεν θα μπορεί ό,τι λέγεται σε μια παράγραφο να αναιρείται από μιαν άλλη;
Εφόσον δεν το πράττει, δικαίως δεν θα μπορεί να υποστηρίξει κάποιος ότι έχει ως στόχο να χρησιμοποιήσει και αυτός, όπως και οι προκάτοχοί του, την ομοσπονδία για να νομιμοποιήσει το ψευδοκράτος μέσω της ΕΕ και του ΟΗΕ; Και δεν είναι εξίσου λογικό να σκεφτεί κάποιος ότι, προφανώς, η δική μας ηγεσία τρέμει να θέσει επί τάπητος ένα τέτοιο ζήτημα, διότι θα αποκαλυφθεί γι' άλλη μια φορά η αλήθεια, που συνειδητά θέλουν κάποιοι να αποκρύβουν από τον λαό;
Είναι πλέον κοινό μυστικό ότι η αλήθεια αποτυπώνεται στο εξής: Ο κ. Ακιντζί εκφράζει, όπως θα έλεγε και ο Υπουργός Εξωτερικών Ι. Κασουλίδης, θέσεις τουρκικής ρουτίνας, που οδηγούν στη διχοτομική ταυτότητα της λύσης, η οποία θα αποτελείται από δυο ισότιμα συνιστώντα κράτη και θα διχοτομεί την κυριαρχία και, ως εκ τούτου, την Κεντρική Κυβέρνηση και Εξουσία, καθώς και το φυσικό αέριο. Στην υλοποίηση της τουρκικής αυτοκρατορικής αναθεωρητικής πολιτικής. Ερώτημα διπλό: Θα σφραγιστεί ή όχι με τον τρόπο αυτόν το «εκλιπόν», κατά την Άγκυρα, ενιαίο κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας; Θα μετατραπούμε ή όχι σε μια μικρή επαρχία, στο Χονγκ Κονγκ, όπως ελέχθη, της Τουρκίας;.. Τροφή προς σκέψη και προβληματισμό. Για όσους θέλουν και μπορούν να αντέξουν την αλήθεια.
