01 Σεπτεμβρίου 2015

Η διαχείριση των συμβόλων

Η πολιτική είναι η τέχνη της διαχείρισης των συμβόλων, είχε πει ο Μιτεράν, με τον πρωθυπουργό της Γαλλίας Βαλς να τον επιβεβαιώνει είκοσι χρόνια μετά τον θάνατό του.Σε μια Γαλλία, όπου η ελαστικοποίηση της εργασίας γίνεται πλέον κυρίαρχη ακόμη και στους νεοπροσλαμβανόμενους στο Δημόσιο, όπου μια πτέρυγα του ανακτόρου των Βερσαλλιών ιδιωτικοποιείται για να γίνει ξενοδοχείο στο όνομα των περικοπών δαπανών, όπου συζητείται δραστική περικοπή των οικογενειακών επιδομάτων, ο Βαλς χάραξε μια κόκκινη γραμμή: Η νόμιμη εβδομαδιαία διάρκεια της εργασίας, δηλαδή το 35ωρο, δεν συζητείται, δήλωσε.

Το 35ωρο, βασικό προεκλογικό σύνθημα του Σοσιαλιστικού Κόμματος στις πρόωρες εκλογές της άνοιξης του 1997, υπήρξε από την αρχή περισσότερο σύμβολο παρά ουσία: Μετά την εκλογική νίκη των Σοσιαλιστών, ο Ζοσπέν ως πρωθυπουργός το νομοθέτησε αμέσως, στέλνοντας ένα μήνυμα προς δύο κατευθύνσεις:

Πρώτον, στην εκλογική βάση των Σοσιαλιστών αλλά και στους κυβερνητικούς εταίρους του στην κυβέρνηση της Πληθυντικής Αριστεράς ότι, σε αντίθεση με τις κυβερνήσεις του Μιτεράν μετά το 1984, η νέα κυβέρνηση επιστρέφει στην αριστερή διαχείριση. Δεύτερον και σημαντικότερο, προς τους εργοδότες, που έπρεπε να καταλάβουν ότι το 35ωρο ήταν το απαραίτητο αντίτιμο για τη σταδιακή ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων. Το 35ωρο είναι σύμβολο αριστερής μετεκλογικής συνέπειας σε σχέση με τις προεκλογικές υποσχέσεις, ένα από τα πολύ λίγα αν όχι το μοναδικό στην πολιτική ιστορία της Γαλλίας μετά το 1981. Ενα σύμβολο η εγκατάλειψη του οποίου μπορεί να έχει μεγαλύτερο πολιτικό κόστος για τους Ολάντ-Βαλς από ό,τι μια πραγματική μείωση του εισοδήματος ή των κοινωνικών παροχών. Δεν πρόκειται για καινούργιο φαινόμενο, αλλά για την επιβεβαίωση μιας σταθεράς της εκλογικής συμπεριφοράς στη Γαλλία και στην Ευρώπη. Μια αποπληθωριστική πολιτική με μείωση μισθών στο όνομα της εσωτερικής υποτίμησης έχει πάντοτε βαρύ πολιτικό κόστος.

Μια μεγαλύτερη ουσιαστική μείωση εισοδήματος στο πλαίσιο μιας πληθωριστικής πολιτικής όταν συνοδεύεται από ονομαστική αύξηση μισθών αποκρύπτει συνήθως τη σκληρή αλήθεια μιας ουσιαστικής μείωσης τις περισσότερες φορές πιο σκληρής από την εσωτερική υποτίμηση.
Είτε ως κινητοποίηση, όπως οι μάχες για τη σιδηρουργία στη Γαλλία στα τέλη της δεκαετίας του '70 ή η εξέγερση των ανθρακωρύχων του Κεντ στα πρώτα χρόνια της Θάτσερ, είτε ως κόκκινη γραμμή, όπως τη θέτει ο Βαλς, οι μάχες για τα σύμβολα είναι συνήθως μάχες οπισθοφυλακής που δεν αποτρέπουν την ασύντακτη κατάρρευση του κοινωνικού κράτους.
kapopoulos@pegasus.gr
Γ.ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ