Η ελληνική κρίση εισήλθε σε μια σύντομη φάση
σχετικής σταθερότητας στις 20 Ιουλίου, όταν η ελληνική κυβέρνηση
κατέβαλε την πληρωμή προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ακριβώς τη
στιγμή που έπρεπε, προκειμένου να αποφευχθεί η χρεοκοπία. Την ίδια
ημέρα, η Αθήνα πλήρωσε και το χρέος προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο,
που βρισκόταν σε εκκρεμότητα από τα τέλη του Ιουνίου. Επίσης, ξανάνοιξαν
οι ελληνικές τράπεζες, αν και οι έλεγχοι κεφαλαίων θα παραμείνουν σε
ισχύ για το προσεχές μέλλον.
Η νέα «φυσιολογική κατάσταση» στην Ελλάδα σημαίνει, επίσης, ότι η χώρα
θα γίνει πιο ακριβή για τους Ελληνες, αλλά και για τους επισκέπτες (νέοι
συντελεστές ΦΠΑ τέθηκαν σε ισχύ από τις 20 Ιουλίου). Την αλλαγή αυτή θα
ακολουθήσουν τον Οκτώβριο και άλλες αμφιλεγόμενες μεταρρυθμίσεις, όπως η
αύξηση των φόρων για τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τον
τουρισμό, αλλά και την κατάργηση της έκπτωσης στον ΦΠΑ σε ορισμένα
ελληνικά νησιά. Επιπλέον, η «νέα φυσιολογική κατάσταση» δεν σημαίνει ότι
η κρίση έχει τελειώσει. Αντίθετα, η ελληνική οικονομία θα δει πιθανώς
το 2015 άλλο ένα έτος βαθιάς συρρίκνωσης, με την πολιτική αστάθεια να
συνεχίζεται.
Η τρέχουσα περίοδος σχετικής ηρεμίας έχει μεγάλο πολιτικό κόστος για την
ελληνική κυβέρνηση. Στις 18 Ιουλίου, ο Ελληνας πρωθυπουργός ο Αλέξης
Τσίπρας προχώρησε σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης, προκειμένου να
απομακρύνει μερικά από τα πιο ριζοσπαστικά μέλη της ομάδας του,
συμπεριλαμβανομένου και του πρώην υπουργού Ενέργειας, Παναγιώτη
Λαφαζάνη, του επικεφαλής της λεγόμενης Αριστερής Πλατφόρμας του ΣΥΡΙΖΑ. Η
αλλαγή, ωστόσο, του Υπουργικού Συμβουλίου δεν θα είναι αρκετή για να
σταθεροποιήσει το πολιτικό περιβάλλον. Η έγκριση της συμφωνίας με τους
πιστωτές δημιούργησε μια διάσπαση στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας
τώρα εξαρτάται από την υποστήριξη της αντιπολίτευσης για την ψήφιση των
νομοσχεδίων. Αυτό πιθανώς θα αναγκάσει τον πρωθυπουργό να προκηρύξει πρόωρες εκλογές σε μια προσπάθεια σχηματισμού μιας πιο συνεκτικής κυβέρνησης που να μπορεί να εφαρμόσει το τρίτο ελληνικό πακέτο διάσωσης. Ο Αλέξης Τσίπρας κατά πάσα πιθανότητα θα περιμένει μέχρι το τέλος των διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές πριν προχωρήσει σε διάλυση της σημερινής κυβέρνησής του. Οι συνομιλίες για την οριστικοποίηση του τρίτου πακέτου διάσωσης θα διαρκέσουν αρκετές εβδομάδες, με το νέο πρόγραμμα να ανακοινώνεται όχι νωρίτερα από τα μέσα Αυγούστου. Ορισμένοι Ελληνες αξιωματούχοι προτείνουν τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Αυτό δείχνει ότι ο Αλέξης Τσίπρας θέλει να ψηφίσουν και πάλι οι Ελληνες, προτού οι αυξήσεις φόρων και οι περικοπές δαπανών προκαλέσουν απώλειες στη δημοτικότητά του.
Στην περίπτωση πρόωρων εκλογών, τόσο Τσίπρας όσο και η αντιπολίτευση θα πρέπει να προβούν σε στρατηγικές αποφάσεις. Ο πρωθυπουργός εξακολουθεί να είναι ο πιο δημοφιλής πολιτικός στην Ελλάδα, γεγονός που σημαίνει ότι ενδεχομένως να έχει καλά αποτελέσματα στις εκλογές. Ωστόσο, ακόμη κι αν έχει επανεκλεγεί, θα έχει να αντιμετωπίσει το δύσκολο έργο να εφαρμόσει αντιλαϊκά μέτρα. Τα μετριοπαθή κόμματα της αντιπολίτευσης (η κεντροδεξιά Νέα Δημοκρατία, το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ και το κεντρώο Ποτάμι) θα πρέπει να αποφασίσουν εάν θα σχηματίσουν συνασπισμό για τις εκλογές ή θα κατέβουν το καθένα μόνο του. Καμία, ωστόσο, από αυτές τις επιλογές δεν είναι η ιδανική. Μια συμμαχία θα μπορούσε να αποδειχθεί δύσκολη, επειδή τα κόμματα θα πρέπει να συμφωνήσουν σε έναν κοινό υποψήφιο, τη στιγμή που η κάθοδος στις εκλογές καθενός από τα κόμματα ξεχωριστά πιθανότατα θα αποδυναμώσει τις πιθανότητές τους να κερδίσουν. Οι εκλογές ενδεχομένως να περιπλεχθούν ακόμη περισσότερο στην περίπτωση που οι αντάρτες του ΣΥΡΙΖΑ επιλέξουν να σχηματίσουν το δικό τους αριστερό κόμμα. Δεδομένου ότι η ελληνική οικονομική κρίση έχει πολύ δρόμο μπροστά της, υπάρχει ακόμη χώρος για την εμφάνιση νέων αντισυστημικών κομμάτων.
Η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι τις επόμενες εβδομάδες θα γίνουν και κάποιες πολιτικά ευαίσθητες μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων και των μέτρων για την πρόωρη συνταξιοδότηση, καθώς και των νέων μορφών φορολογίας για τους αγρότες. Μέτρα που θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη τριβή στο εσωτερικό του κυβερνώντος συνασπισμού.
Ωστόσο, όλα αυτά είναι «προαπαιτούμενες ενέργειες», τις οποίες πρέπει να εγκρίνει η Ελλάδα πριν οι πιστωτές δώσουν το «πράσινο φως» για την επίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων για ένα τρίτο πακέτο διάσωσης. Ακόμη κι αν τα αντίστοιχα μέρη υπογράψουν Μνημόνιο κατανόησης μέχρι τα μέσα Αυγούστου, η συμφωνία θα περιλαμβάνει μόνιμες διαπραγματεύσεις μεταξύ της Αθήνας και των πιστωτών της, καθώς και περιοδικές αξιολογήσεις των επιδόσεων (της Αθήνας) από τους δανειστές. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξουν μόνιμες πηγές τριβής μεταξύ της Αθήνας και της ευρωζώνης, καθώς και εντάσεις στο εσωτερικό της ελληνικής κυβέρνησης, ανεξάρτητα από το ποιος είναι υπεύθυνος. Η ελληνική κρίση δεν έχει τελειώσει, με τη θέση της Αθήνας στη ζώνη του ευρώ να μην είναι εξασφαλισμένη, κάτι που σημαίνει ότι οποιαδήποτε αίσθηση «ομαλότητας» είναι μόνο ένας φευγαλέος αντικατοπτρισμός.
