Καρυώτης: Η φίλη της Τουρκίας στο υπουργείο Εξωτερικών

Του Θεόδωρου Καρυώτη Ξαναδημοσιεύθηκε, την Κυριακή 19 Ιουλίου 2015, μια συνέντευξη που είχε δώσει η Σία Αναγνωστοπούλου στην εφημερίδα Αυγή τον Νοέμβριο του 2014, αλλά αποκτά ιδιαίτερη σημασία τώρα γιατί ανέλαβε στο υπουργείο των Εξωτερικών τη θέση του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών αρμόδιου για θέματα Ευρωπαϊκών Υποθέσεων.Σίγουρα, δεν γνωρίζει και δεν έχει διαβάσει το Δίκαιο της Θάλασσας. Κοιτάξτε τι έγραψε: «Η ΑΟΖ μπορεί να ανακηρυχθεί μονομερώς από ένα κράτος μόνο στην περίπτωση που το όμορο στη θάλασσα κράτος απέχει 400 και πλέον μίλια. Σε περίπτωση μικρότερης απόστασης, η ΑΟΖ δεν ανακηρύσσεται, αλλά οριοθετείται έπειτα από συμφωνία με το κράτος ή τα κράτη που έχουν μέτωπο στην ίδια θάλασσα. Αρχή λοιπόν της οριοθέτησης της ΑΟΖ (σε όμορα κράτη) είναι η συναίνεση.»

Έχει μαλλιάσει η γλώσσα μου να γράφω ότι η ανακήρυξη της ΑΟΖ είναι μια μονομερής πράξη. Απόδειξη τούτου αποτελεί και το γεγονός ότι μέχρι σήμερα έχουν γίνει 137 ανακηρύξεις ΑΟΖ στον πλανήτη Γη και όλες αυτές ήταν μονομερείς. Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε εδώ ότι σε καμία περίπτωση δεν υπήρξε κάποια κρίση στις διμερείς σχέσεις γειτονικών κρατών λόγω μονομερούς ανακήρυξης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ την 10^η Μαρτίου 1983 και φυσικά έδωσαν ΑΟΖ σε όλα τα νησιά τους. Η τότε Σοβιετική Ένωση έδειξε την δυσαρέσκειά της για την ανακήρυξη της Αμερικανικής ΑΟΖ αλλά γρήγορα άλλαξε γνώμη και ανακήρυξε την δικιά της ΑΟΖ στις 28 Φεβρουαρίου 1984 και μετά ακολούθησαν δεκάδες κράτη και αρκετά κράτη-μέλη της ΕΕ.

Επίσης, πόσο απέχει ένα παράκτιο κράτος  από ένα άλλο δεν έχει καμία αξία.
Και όταν η κυρία υπουργός αναφέρει ότι  «Αρχή λοιπόν της οριοθέτησης της ΑΟΖ (σε όμορα κράτη) είναι η συναίνεση» δεν είναι τίποτε άλλο από την πλήρη υποταγή της στις τουρκικές θέσεις.
Αυτές, βέβαια, είναι και οι αμερικανικές θέσεις. Το κύριο πρόβλημα της Ελλάδας στην ελληνοτουρκική διένεξη είναι ξεκάθαρα η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών που δεν έχει αλλάξει καθόλου τα τελευταία 30 χρόνια. Οι Αμερικανοί, από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι τον Αλέξη Τσίπρα, παίζουν το ίδιο τραγούδι στο βιολί τους λέγοντας στις ελληνικές κυβερνήσεις ότι δεν πρέπει να κάνουν μια μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ χωρίς να τα βρούνε με την Τουρκία, παριστάνοντας ότι δεν γνωρίζουν ότι η ανακήρυξη ΑΟΖ είναι, πάντα, μια μονομερής πράξη, όπως ακριβώς έκαναν και αυτοί το 1983. Μια από τις πιο σημαντικές δηλώσεις, από αμερικανικής πλευράς, έγινε στις 27 Ιουλίου 2011 από τον βοηθό Υπουργό Εξωτερικών Φίλιπ Γκόρντον που δήλωσε, σε συνάντησή του με δημοσιογράφους στην Αθήνα, ξεκάθαρα την απαράδεκτη αυτή δήλωση:

«Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να αποφεύγονται μονομερή βήματα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των χωρών για την ανακήρυξη αποκλειστικών οικονομικών ζωνών, αλλά… δεν νομίζουμε ότι θα ήταν προς το συμφέρον της Ελλάδος να το πράξει χωρίς πλήρη συνεργασία με τους γείτονές της, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης». 

Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας (Κ) συνοδευόμενος από την υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ και Κυβερνητική Εκπρόσωπο Όλγα Γεροβασίλη (Δ) και την αναπληρωτή υπουργό για θέματα Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Σία Αναγνωστοπούλου (Α) αποχωρούν από το Προεδρικό Μέγαρο μετά την ορκωμοσία της νέας σύνθεσης της κυβέρνησης, ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, Σάββατο 18 Ιουλίου 2015. 

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/Παντελής Σαίτας

ΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΚΑΙΟΥ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΥΠΟΥΡΓΟ
Το Άρθρο 74 της Σύμβασης του Δίκαιου της Θάλασσας, που η υπουργός δεν έχει διαβάσει, αναφέρει τα ακόλουθα: 

1. H οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ κρατών με απέναντι ή παρακείμενες ακτές θα πραγματοποιείται κατόπιν συμφωνίας με βάση το διεθνές δίκαιο, όπως αναφέρεται στο άρθρο 38 του Καταστατικού του Διεθνούς Δικαστηρίου, για την επίτευξη μιας δίκαιης λύσης.
2. Αν δεν μπορεί να επιτευχθεί σε ένα λογικό χρονικό πλαίσιο συμφωνία, τα ενδιαφερόμενα κράτη θα προσφεύγουν στις διαδικασίες που προβλέπονται στο Μέρος XV (της Σύμβασης).

Τα 200 μίλια αποτελούν το ανώτατο όριο μιας ΑΟΖ. Για να έχει ένα κράτος ΑΟΖ 200 μιλίων πρέπει να απέχει από ένα άλλο παράκτιο κράτος 400 μίλια. Τέτοιες αποστάσεις δεν υπάρχουν ανάμεσα στην Ελλάδα και σε όλες τις γειτονικές της χώρες και επομένως ακολουθείται η οριοθέτηση με βάση την μέση γραμμή. Η Τουρκία δεν δέχεται αυτό το είδος οριοθέτησης λέγοντας ότι το Αιγαίο είναι κλειστή θάλασσα και τα ελληνικά νησιά δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα που έχουν οι ηπειρωτικές περιοχές. Προσπαθεί βέβαια να αποσιωπήσει ότι έχει ήδη συμφωνήσει την ΑΟΖ της στην Μαύρη Θάλασσα, πού είναι πιο κλειστή θάλασσα από το Αιγαίο. Συγκεκριμένα προχώρησε σε οριοθετήσεις με την  τότε Σοβιετική Ένωση, με τη Ρουμανία και με την Βουλγαρία χρησιμοποιώντας βεβαίως τη  μέθοδο της μέσης γραμμής – που όμως αρνείται να αποδεχτεί για το Αιγαίο.

Ένα εύλογο ερώτημα που τίθεται, είναι γατί προτάθηκε και τελικά υιοθετήθηκε ΑΟΖ που έχει πλάτος 200 ν.μ. Δηλαδή, γιατί δεν προτιμήθηκε μια απόσταση 50 ν.μ. ή 100 ν.μ. ή 150 ν.μ. ή 500 ν.μ.; Η πιο αποδεκτή ερμηνεία είναι ότι όταν άρχισε η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας υπήρξαν ήδη ορισμένα κράτη που είχαν υιοθετήσει απόσταση 200 ν.μ. για την αιγιαλίτιδα ζώνη τους. Τα κράτη αυτά (της Λατινικής Αμερικής και μερικά της Αφρικής) δεν θα δεχόντουσαν να περιορίσουν την κυριαρχία τους σε πλάτος μικρότερο των 200 ν.μ. και πολύ σωστά στην Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας πολλές αντιπροσωπείες σκέφθηκαν να προτείνουν τα 200 ν.μ. ως ΑΟΖ, πράγμα που θα είχε μεγαλύτερη πιθανότητα υιοθέτησης από την παγκόσμια κοινότητα.Τελειώνοντας το μάθημα, η κυρία Αναγνωστοπούλου, που είναι υπεύθυνη για θέματα Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, πρέπει μα μη κάνει κάποια γκάφα με τους Ευρωπαίους εταίρους μας στα θέματα θαλάσσιας πολιτικής.

Όταν, παλαιότερα, ο τότε Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς μίλησε για μια ΑΟΖ της Ευρώπης, οι ειδικοί του ΣΥΡΙΖΑ έκαναν ειρωνικές δηλώσεις αναφέροντας ότι δεν υπάρχει ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εύχομαι η υπουργός να μην επαναλάβει το ίδιο λάθος όταν επισκεφτεί τις Βρυξέλλες. Το γεγονός και μόνο ότι η ΕΕ διαθέτει μεγάλο μήκος ακτών ήταν αρκετό για να ενδιαφερθεί και να λάβει μέρος στην 3^η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας που θα δημιουργούσε το νέο Σύνταγμα των Θαλασσών του πλανήτη μας. Βέβαια, ο κύριος λόγος της συμμετοχής της ΕΕ στην Διάσκεψη, ήταν το γεγονός, ότι τα κράτη-μέλη της είχαν μεταβιβάσει ορισμένες αρμοδιότητες στην τότε ΕΟΚ. Οι αρμοδιότητες αυτές αφορούσαν βασικά τα θέματα της αλιείας, της εμπορικής πολιτικής και της διατήρησης του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Δηλαδή η ΕΕ έχει κυριαρχικά δικαιώματα αλιείας στις ΑΟΖ των κρατών-μελών της και γι’ αυτό και η ΕΕ έχει Επίτροπο για τα θέματα Αλιείας και ΑΟΖ.

Η Σύμβαση του 1982 (στο Μέρος XVIΙ και στο Παράρτημα IX) δίνει τη δυνατότητα συμμετοχής Διεθνών Οργανισμών αμέσως μετά τη συμμετοχή της απολύτου πλειοψηφίας των κρατών-μελών της. Ήδη όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ καθώς και η ίδια η ΕΕ έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση του Δίκαιου της Θάλασσας. Με βάση τα άρθρα 309 και 310 δεν επιτρέπεται να διατυπωθούν επιφυλάξεις ή εξαιρέσεις όταν τα διάφορα κράτη καταθέτουν την επικύρωση της Σύμβασης. Έτσι, τα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν μπορούν να έχουν επιφυλάξεις σχετικά με τις αρμοδιότητες που έχουν μεταβιβάσει σε αυτή. Πιο συγκεκριμένα, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση υπέγραψε την Τελική Πράξη της Σύμβασης του Δίκαιου της Θάλασσας τον Δεκέμβρη του 1982 στο Montego Bay της Τζαμάικας έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Η Κοινότητα σημειώνει ότι τα Κράτη-Μέλη της έχουν μεταβιβάσει σ’ αυτήν τις αρμοδιότητες που αφορούν στην διατήρηση και διαχείριση των αλιευτικών τους πόρων. Επομένως, στα θέματα αλιείας μόνο η Κοινότητα μπορεί να υιοθετήσει τους σχετικούς κανόνες και κανονισμούς (οι οποίοι εκτελούνται από τα Κράτη-Μέλη) και έχει την δυνατότητα να προβαίνει σε συμφωνίες με τρίτα Κράτη ή με διεθνείς οργανισμούς.»

Τέλος, όπως έχω, για τριάντα χρόνια τώρα, γράψει:
«Η Ελλάδα πρέπει άμεσα να ανακηρύξει την κυριαρχία της σε μια ΑΟΖ όπως αυτό εκφράζεται στη Σύμβαση του Δίκαιου της Θάλασσας και να μην διακατέχεται από φοβικό σύνδρομο. Ο εκλιπών πρόεδρος της Κύπρου, Τάσος Παπαδόπουλος ανακήρυξε ΑΟΖ το 2004 έχοντας μόνο 4 τανκς και 2 ελικόπτερα και δεν φοβήθηκε την Τουρκία, η οποία απλώς είπε ότι δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή ΑΟΖ, ενώ αντίθετα και οι ΗΠΑ και η ΕΕ την αποδέχτηκαν αμέσως. Φυσικά, μια τέτοια ΑΟΖ δεν θα διαθέτει μόνο η ηπειρωτική χώρα, αλλά και όλα τα ελληνικά νησιά. Έτσι, η Ελλάδα θα αποκτήσει μια ΑΟΖ που θα έχει έκταση 147.300 τ.χ.μ., δηλαδή μια έκταση μεγαλύτερη από αυτή της ηπειρωτικής χώρας. Χρησιμοποιώντας τις αρχές της ΑΟΖ το μεγαλύτερο ποσοστό του Αιγαίου και οι φυσικοί του πόροι θα ανήκουν στην Ελλάδα και με αυτό τον τρόπο δεν θα χρειασθεί ούτε να γίνει καμιά επέκταση των χωρικών μας υδάτων, ούτε να συζητάμε με τους Τούρκους αν τα νησιά μας έχουν υφαλοκρηπίδα ή όχι.»

Ο ήρωας της Κύπρου, στρατηγός Δημήτριος Αλευρομάγειρος, με έντονη πίκρα, έστειλε μια ανοικτή επιστολή προς τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, που δεν πρέπει να αγνοηθεί, και διατύπωσε την γνώμη ότι είναι αδιανόητο, μια φίλη της Τουρκίας να καταλαμβάνει μια κρίσιμη θέση στο ΥΠΕΞ!
Προσυπογράφω και εγώ τις θέσεις του στρατηγού:
«Μέρες της μαύρης επετείου της τουρκικής εισβολής, με βαθύτατο πόνο ψυχής και τιμώντας απόλυτα τον τιτάνιο, θα έλεγα κυρίως προσωπικό σας, αγώνα με το δολοφονικό ιερατείο των Βρυξελλών, ποιώ ειλικρινή έκκληση να αδρανοποιήσετε πλήρως, αφού δεν βρέθηκε ούτε ένας συνεργάτης ή σύμβουλός σας τόσον μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ όσον και από τους ΑΝΕΛ, να σας ενημερώσει και να σας προστατέψει, την μηδενικής έως καταστροφικής αξίας αλλά πολύ σημαντικά αρνητικής σημειολογίας νέοτοποθετηθείσας Αναπληρώτριας Υπουργού των Εξωτερικών.
Θα υπάρξουν πάρα πολλοί από τους προσωπικούς αλλά και τους πολιτικούς αντιπάλους σας που με χαιρεκακία θα σας επικρίνουν για την πολύ άστοχη αυτή κίνησή σας, δεν ανήκουμε σε αυτούς.»