Της Λαλέλας ΧρυσανθοπούλουΤην ετικέτα made in Germany φέρει η ανάκαμψη της Ευρωζώνης, καθώς όλοι οι κινητήρες της γερμανικής ατμομηχανής «ανεβάζουν ταχύτητα».
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: Το εμπορικό πλεόνασμα ανήλθε πέρυσι στα 217 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας το προηγούμενο υψηλό των 195,3 δισ. του 2007 και επιβεβαιώνοντας την υπεροχή του γερμανικού εξαγωγικού τομέα, ανέκαθεν κεντρικού πυλώνα του οικονομικού μοντέλου της χώρας. Σε επίπεδα-ρεκόρ διαμορφώθηκαν όχι μόνο οι εξαγωγές (βοηθούντος και του ασθενούς ευρώ, καθώς τα δύο τρίτα των γερμανικών εξαγωγών κατευθύνονται εκτός Ευρωζώνης), αλλά και οι εισαγωγές. Στοιχείο που παραπέμπει σε ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης η οποία αποκτά μεγαλύτερο ειδικό βάρος στην αύξηση του ΑΕΠ από ό,τι οι εξαγωγές.
Εξέλιξη που επιτρέπει στο Βερολίνο να αντικρούσει τις κατηγορίες που δέχεται επί σειρά ετών (από Κομισιόν, ΔΝΤ, ΗΠΑ και άλλους) ότι «στύβει» τους εταίρους του μέσω των μεγάλων πλεονασμάτων στα ισοζύγια εμπορίου και τρεχουσών συναλλαγών που αντισταθμίζουν τα ελλείμματα στην ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις.
Αυξάνεται η κατανάλωση
Αυτό όμως έχει αρχίσει να αλλάζει, όπως δείχνει το άλμα 5,3% των λιανικών πωλήσεων στη Γερμανία τον Ιανουάριο και η ενίσχυση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε υψηλό 13 ετών: Η μείωση των τιμών της ενέργειας, η υποχώρηση της ανεργίας, οι αυξήσεις μισθών πολύ πάνω από τον πληθωρισμό (που προσεγγίζει το μηδέν, ενώ το 2014 δόθηκαν αυξήσεις της τάξης του 3%, με αντίστοιχη τάση και για φέτος αν κρίνει κανείς από τη συμφωνία-ορόσημο που πέτυχε η IG Metall για αυξήσεις μισθών 3,4%) και τα χαμηλά επιτόκια καταθέσεων που αποθαρρύνουν την αποταμίευση, συνιστούν ένα τονωτικό μείγμα για το διαθέσιμο εισόδημα των Γερμανών και άρα για την ιδιωτική κατανάλωση, που θα είναι «μείζων μοχλός ανάπτυξης φέτος», σύμφωνα με την Berenberg Bank. Allianz και Deutsche Bank αναθεώρησαν ανοδικά τις προβλέψεις τους για τους ρυθμούς ανάπτυξης φέτος σε 2,1% και 2% αντίστοιχα. Το 2014, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,6%.
Επενδύσεις
Ακόμα και το τελευταίο κομμάτι του «παζλ, αυτό της αύξησης των δημόσιων επενδύσεων, φαίνεται βαθμιαία να συμπληρώνεται. Οι δημόσιες επενδύσεις αποτελούν την αχίλλειο πτέρνα της γερμανικής οικονομίας, έχοντας μειωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ από 6% το 1970 στο 2% σήμερα. Πολλές βασικές υποδομές (οδικά δίκτυα, σιδηρόδρομοι κ.λπ.) χρειάζονται εκσυγχρονισμό και εκτιμάται ότι απαιτούνται περί τα 118 δισ. ευρώ. Μέχρι τώρα, οι εκκλήσεις για αύξηση των επενδύσεων στη Γερμανία προσέκρουαν στην επιμονή του Βερολίνου να μη συμβεί αυτό με δανεικά, καθώς ο ισοσκελισμός του προϋπολογισμού αποτελούσε βασικό στόχο της οικονομικής πολιτικής.
Ο στόχος αυτός επετεύχθη πέρυσι, ένα χρόνο νωρίτερα του αναμενόμενου, καθώς ο προϋπολογισμός της κεντρικής κυβέρνησης παρουσίασε πλεόνασμα 500 εκατ. ευρώ για πρώτη φορά από το 1969. Το συνολικό πλεόνασμα της κυβέρνησης, των ομόσπονδων κρατιδίων, των τοπικών αρχών και του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης ανήλθε σε 18 δισ. ευρώ (ή 0,6% του ΑΕΠ).
Η επιτάχυνση των ρυθμών ανάπτυξης μεταφράστηκε σε αυξημένα φορολογικά έσοδα, η βουτιά του κόστους δανεισμού του Δημοσίου σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα ψαλίδισε το κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους, ύψους 2,15 τρισ. ευρώ (74,8% το ΑΕΠ) και η μείωση της ανεργίας περιόρισε τις δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας. Ο «σφιχτοχέρης» Β. Σόιμπλε ανακοίνωσε αύξηση των δαπανών για επενδύσεις κατά 5 δισ. ευρώ την επόμενη τριετία, πλέον του επενδυτικού «πακέτου» 10 δισ. ευρώ που είχε εξαγγείλει τον περασμένο Νοέμβριο. Μικρό ποσό σε σχέση με αυτό που απαιτείται, είναι όμως καλή αρχή...
Η μεγάλη ειρωνεία
«Τα παίρνει όλα» και από το QE
Ειρωνικά, η Γερμανία που αντιστάθηκε λυσσαλέα στην εκτύπωση χρήματος από την ΕΚΤ μάλλον θα είναι και η μεγαλύτερη κερδισμένη από αυτό. Μια από τις βασικότερες συνέπειες του προγράμματος είναι η αποδυνάμωση του ευρώ. Κατά την ING, η εξασθένηση του ενιαίου νομίσματος κατά 10% θα ενίσχυε κατά 0,5% τους ρυθμούς ανάπτυξης. Χάρη στις προσδοκίες των αγορών για το QE, η απόδοση του 10ετούς Bund υποχώρησε σε ιστορικό χαμηλό κάτω από το 0,3% και για τα ομόλογα διάρκειας έως και επτά ετών οι αποδόσεις είναι αρνητικές.
Οι επενδυτές πληρώνουν δηλαδή τη Γερμανία για να την δανείσουν σε μια άκρως εποικοδομητική εξέλιξη για το δημόσιο χρέος της. Υπολογίζεται επίσης ότι μια αύξηση 2% στα στοιχεία ενεργητικού που κατέχει η ΕΚΤ μπορεί να αυξήσει το γερμανικό ΑΕΠ κατά 0,3%, με το εκτιμώμενο όφελος να είναι διπλάσιο σε σχέση με αυτό για την Ιταλία και την Ισπανία.Και τούτο διότι οι γερμανικές τράπεζες θεωρούνται πιο εύρωστες κεφαλαιακά από τις περισσότερες ανταγωνίστριές τους και άρα χάρη στο QE θα έχουν μεγαλύτερα περιθώρια να ανοίξουν τις στρόφιγγες του δανεισμού, ενώ τα νοικοκυριά είναι σε καλύτερη θέση για να διοχετεύσουν τα φρεσκοτυπωμένα ευρώ της ΕΚΤ στην κατανάλωση.
- Το 2011 η Γερμανία πήρε από την Κίνα τον τίτλο της χώρας με το μεγαλύτερο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών στον κόσμο και τον διατηρεί έκτοτε
- 500 εκατ. ευρώ το «καθαρό» δημοσιονομικό πλεόνασμα πέρυσι, το πρώτο που επετεύχθη από το 1969
- 3,5% αύξηση προβλέπεται στο εισόδημα των γερμανικών νοικοκυριών σε πραγματικούς όρους φέτος, σύμφωνα με την Oxford Economics.
