Του Κώστα Ράπτη Η διάσταση απόψεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Βερολίνου ως
προς την ουκρανική κρίση – σε σημείο τέτοιο ώστε η γερμανική καγκελαρία
να γνωστοποιεί (μέσω του περιοδικού που αποτυπώνει περισσότερο από
οποιοδήποτε άλλο τις σκέψεις της) ότι τελεί “σε συναγερμό” για τις
φιλοπόλεμες διαθέσεις ορισμένων αμερικανικών κύκλων, αλλά και να
κατηγορεί τον ανώτατο στρατιωτικό διοικητή του ΝΑΤΟ (SACEUR) για
“επικίνδυνη προπαγάνδα”.Επαληθεύοντας τη φήμη του “εντύπου ειδικών αποστολών” το περιοδικό του Αμβούργου Der Spiegel δημοσίευσε την επαύριο της Συμφωνίας του Μινσκ τον περασμένο μήνα ένα εκτενές άρθρο,
υπογραφόμενο από εννέα μέλη της συντακτικής του ομάδας, σχετικά με την
ακατάβλητη, όπως παρουσιάζεται, προσπάθεια της καγκελαρίου Merkel να
επιτύχει κατάπαυση του πυρός στην ανατολική Ουκρανία. Σχεδόν έναν μήνα
μετά, ένα άλλο, αντίστοιχης έκτασης, άρθρο, με τις υπογραφές οκτώ
συντακτών, έρχεται να αποτυπώσει την δυσφορία του Βερολίνου για ό,τι
εκλαμβάνει ως αμερικανική προσπάθεια υπονόμευσης των διπλωματικών
προσπαθειών του.
Αφετηρία αποτελούν οι δηλώσεις στις οποίες προέβη την περασμένη Τετάρτη,
εν μέσω ηρεμίας στη γραμμή κατάπαυσης του πυρός, ο SACEUR στρατηγός
Philip Breedlove περί αποστολής από τη Ρωσία στην αποσχισθείσα περιοχή
του Ντονμπάς “τουλάχιστον χιλίων οχημάτων, μάχιμων μονάδων, εξελιγμένων
αντιαεροπορικών συστημάτων και μοιρών πυροβολικού”. Οι Γερμανοί ηγέτες
έμειναν ενεοί. Και δεν ήταν η πρώτη φορά. Η διατύπωση από τον Breedlove
ισχυρισμών οι οποίοι δεν επιβεβαιώνονταν από τη γερμανική υπηρεσία
πληροφοριών (BND) ή τα στοιχεία άλλων συμμάχων έχει καταστεί οικείο
μοτίβο.
Κατά το Spiegel, ο Breedlove παίζει το παιχνίδι των σκληροπυρηνικών στο αμερικανικό Κογκρέσο και το ΝΑΤΟ – σε σημείο ώστε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Frank-Walter Steinmeier να εγείρει το θέμα στον γ.γ. της Συμμαχίας Jens Stoltenberg.
Σύμφωνα με αμερικανικές πηγές που επικαλέιται το γερμανικό περιοδικό, ο στρατηγός έχει αναλάβει τον ρόλο του “υπερ-ιέρακα”, με αποστολή να εντείνει την πίεση στους περισσότερο επιφυλακτικούς συμμάχους των ΗΠΑ. Αλλά δεν είναι αυτός η μόνη ποηγή έντασης. Η Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών Victoria Nuland ανήκει σε όσους επιδιώκουν την αποστολή οπλισμού από τη Ουάσιγκτον στην κυβέρνηση της Ουκρανίας.
Ο πρόεδρος Obama, κατά το Spiegel, εμφανίζεται απομονωμένος. Ενώ έχει δώσει προς το παρόν τη στήριξή του στις προσπάθειες της Merkel, δεν έχει κάνει κάτι για να χαλιναγωγήσει όσους επιδιώκουν την κλιμάκωση της έντασης με τη Ρωσία. Οι δηλώσεις του στρατηγού Breedlove έχουν την προέγκριση του Πενταγώνου και του Λευκού Οίκου.
Η γερμανική πλευρά δεν αμφιβάλλει ότι οι αυτονομιστές της ανατολικής Ουκρανίας δέχονται ως ένα βαθμό ενισχύσεις από τη Ρωσία. Επίσης αντιλαμβάνεται ότι ένα μείγμα πολιτικής επιχειρηματολογίας και στρατιωτικής προπαγάνδας είναι αναγκαίο. Αλλά, ο τόνος των δηλώσεων Breedlove της προκαλεί ανησυχία. Ανακριβείς ισχυρισμοί και υπερβολικές εκτιμήσεις θέτουν εν κινδύνω την αξιοπιστία της Δύσης, σύμφωνα με ανώτερο Γερμανό αξιωματούχο.
Το Spiegel συνέλεξε σειρά αμφισβητήσιμων ισχυρισμών του Breedlove σχετικά με την στρατιωτική εμπλοκή της Ρωσίας στην ουκρανική κρίση και απευθύνθηκε γραπτά στον ίδιο τον στρατηγό για εξηγήσεις. Η απάντησή του ήταν ότι ο ίδιος επιμένει στις δημόσιες δηλώσεις του και απέδωσε την αμφισβήτηση στο γεγονός ότι το ΝΑΤΟ στηρίζεται στις διαφορετικές πληροφορίες υπηρεσιών 33 κρατών-μελών, οι οποίες δεν μπορούν να συμπίπτουν. Πρόσθεσε μάλιστα ότι “ως μία Συμμαχία στηριγμένη στις θεμελιώδεις αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας, το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να απαντά στην προπαγάνδα με την προπαγάνδα, αλλά μόνο με την αλήθεια”.
Το Βερολίνο δεν θα μπορούσε να συμφωνεί περισσότερο (“πρέπει να χρησιμοποιούμε επιχειρήματα αντάξια ενός συνταγματικού κράτους”). Και στέκεται ιδιαίτερα όχι μόνο στο γεγονός ότι τις επιφυλάξεις του μοιράζονται και άλλα σύμμαχα κράτη (όπως φάνηκε και από το τελευταίο εβδομαδιαίο γεύμα εργασίας του Βορειο-Ατλαντικού Συμβουλίου), αλλά στο ότι οι εκάστοτε ισχυρισμοί Breedlove συγχρονίζονται πάντοτε με κάποιο σοβαρό βήμα εκτόνωσης της κατάστασης στην Ουκρανίας – σαν να αποτελούν συνειδητή προσπάθεια ακύρωσής του. Παρατηρούν επίσης οι Γερμανοί ιθύνοντες πόσο πιο πολεμοχαρείς ακούγονται οι ηγέτες της Ουκρανίας μετά από κάθε επίσκεψη Αμερικανού πολιτικού ή στρατιωτικού στο Κίεβο.
Οι κυβερνητικές πηγές που επικαλείται το Spiegel τονίζουν πόσο σημαντικό είναι για το Βερολίνο να ξέρει ότι στηρίζεται από τους συμμάχους του στις διπλωματικές του προσπάθειες. Και το άρθρο επιμένει ιδιαίτερα σε ό,τι μπορεί να τις απειλήσει: την αποστολή αμερικανικού οπλισμού στο Κίεβο.
Μολονότι εξαιρούν προσεκτικά τον Barack Obama προσεκτικά, οι συντάκτες κάνουν λόγο για τις πιέσεις που δέχεται ο Αμερικανός πρόεδρος από τους Ρεπουμπλικανούς και μερίδα του δικού του κόμματος – και εκτιμούν ότι επ΄ αυτού οι Breedlove και Nuland ενεργούν συντονισμένα.
Υπενθυμίζει άλλωστε το γερμανικό περιοδικό τόσο την προσωπική εμμονή της υφυπουργού Εξωτερικών με τα ρωσικά πράγματα (η οικογένειά της κατάγεται από τη Βεσσαραβία) όσο και την αθυροστομία της (την γνωστή τηλεφωνική της αποστροφή “Fuck the EU” αλλά και τα “μοσχοβίτικα καμώματα της Merkel” στα οποία αναφέρθηκε απαξιωτικά όταν στο περιθώριο της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου ανέλαβε να συντονίσει τους Αμερικανούς συνέδρους, προσφέροντάς τους αντεπιχειρήματα στις ευρωπαϊκές επιφυλάξεις). Σημειωτέον ότι η Nuland ακούγεται για επικεφαλής του State Department σε περίπτωση νίκης των Ρεπουμπλικανών, ενώ είναι σύζυγος του νεοσυντηρητικού διανοουμένου Robert Kagan, που έχει διατυπώσει τη γνωστή φόρμουλα ότι οι Αμερικανοί είναι από τον πλανήτη Άρη, ενώ οι Ευρωπαίοι, ανίκανοι να αξιολογήσουν τη σημασία της στρατιωτικής ισχύος, από την Αφροδίτη.
Το Spiegel καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: “στο Βερολίνο, κορυφαίοι πολιτικοί θεωρούσαν πάντα την κοινή [συμμαχική] στάση έναντι της Ρωσία, ως αναγκαία προϋπόθεση επιτυχίας των διπλωματικών προσπαθειών. Προς το παρόν, το κοινό μέτωπο αντέχει, αλλά η διαφωνία είναι θεμελιώδης – και αφορά το ερώτημα κατά πόσον η διπλωματία μπορεί να είναι αποτελεσματική χωρίς την απειλή στρατιωτικής δράσης. Επιπλέον, οι δι-ατλαντικοί σύμμαχοι έχουν αποκλίνοντες στόχους: ενώ η γαλλογερμανική πρωτοβουλία αποβλέπει στη σταθεροποίηση της κατάστασης στην Ουκρανία, οι ιέρακες στην αμερικανική κυβέρνηση έχουν κατά νου τη Ρωσία. Επιθυμούν να αναστρέψουν την επιρροή της Μόσχας στην περιοχή και να αποσταθεροποιήσουν την εξουσία του Putin. Για αυτούς η ιδεώδης έκβαση θα είναι η αλλαγή καθεστώτος στη Μόσχα”...
