09 Μαρτίου 2015

Προς συμφωνία ορόσημο Ιράν - ΗΠΑ

Ο Νετανιάχου ευθέως κατηγόρησε την κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα ότι υπονομεύει την ασφάλεια της Μέσης Ανατολής
Προς συμφωνία ορόσημο Ιράν - ΗΠΑΜια συμφωνία την οποία ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα θέλει να καταγραφεί ως «το ιστορικό ορόσημο» της προεδρίας του και η οποία κρίνεται ουσιαστικής σημασίας για τις διεθνείς γεωστρατηγικές εξελίξεις, η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν φαίνεται ότι ύστερα από δύο χρόνων διαπραγματεύσεις προχωρεί στο τελικό στάδιο της επεξεργασίας της ώστε να ανακοινωθεί ως το τέλος Μαρτίου.
«Ακόμη μία βελονιά στο πλεκτό της ιστορικής συμφωνίας» για τα πυρηνικά του Ιράν μπήκε στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της ΗΠΑ και του Ιράν κ.κ. Τζον Κέρι και Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ στο Μοντρέ της Ελβετίας στις αρχές της εβδομάδας.Οσα πραγματοποιήθηκαν σε αυτή τη συνάντηση «είναι τόσο σημαντικά, μοναδικά πράγματι, που καθιστά σχεδόν αδύνατο οι δύο πλευρές να κάνουν πίσω, να εγκαταλείψουν τη διαπραγμάτευση» δήλωσε ο αμερικανός διπλωμάτης Χασεΐν Μουσαβιάν, ο οποίος παρακολουθεί τις διαπραγματεύσεις.


Στην πρόοδο των διαπραγματεύσεων βοήθησε την αμερικανική πλευρά η καταλυτική δημόσια διακήρυξη (φετφά) του ανώτατου ιερατικού ηγέτη του Ιράν Αλί Χομενεΐ που καταδικάζει την ανάπτυξη, παραγωγή, αποθήκευση και χρήση πυρηνικών όπλων.

Αμερικανοί και ευρωπαίοι αναλυτές σημειώνουν ότι ο κ. Κέρι, ο οποίος ενημέρωσε τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας και τους ομολόγους του της Βρετανίας, Γαλλίας και Γερμανίας την Πέμπτη, «έχει κάνει τεράστια επένδυση σε χρόνο και ενέργεια στις συνομιλίες του (με τον κ. Ζαρίφ) ώστε καταντά αδιανόητο να αποχωρήσει χωρίς συγκεκριμένη και αμοιβαία αποδεκτή συμφωνία».

Αλλωστε, σημειώνουν πηγές στην Ουάσιγκτον, δεν υπάρχει άλλη λύση εκτός από μια συμφωνία με την Τεχεράνη. Διαφορετικά, «οδηγούμαστε αργά ή γρήγορα σε πολεμική σύγκρουση» με τρομερές παγκόσμιας κλίμακας συνέπειες, γράφει ο Τζορτζ Φρίντμαν του Κέντρου Stratfor.


ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑ ΟΜΠΑΜΑ
Υψώνει οχυρό αδιαλλαξίας ο Νετανιάχου
Δεκαοκτώ φορές διέκοψαν με χειροκροτήματα οι γερουσιαστές και βουλευτές τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου και εννιά φορές σηκώθηκαν όρθιοι και επιδοκίμασαν με ενθουσιασμό την ομιλία του, την περασμένη Τρίτη, στην κοινή συνεδρίαση των δυο νομοθετικών σωμάτων της Αμερικής. Δεν ήταν η πρώτη φορά που του γινόταν αυτή η ύψιστη τιμή, ούτε ο Νετανιάχου ήταν ο πρώτος ξένος ηγέτης που μιλούσε στο Κογκρέσο. Αλλά ο πρωθυπουργός του Ισραήλ είναι ο μόνος ξένος πρωθυπουργός και μάλιστα σύμμαχης χώρας που από το βήμα της Βουλής των Αντιπροσώπων κατηγόρησε την κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα ότι υπονομεύει την ασφάλεια της Μέσης Ανατολής επειδή προχωρεί σε συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμά του και κάλεσε το Κογκρέσο «να δράσει, να εμποδίσει» αυτή τη συμφωνία.

Τα σχόλια του αμερικανού προέδρου - καυστικά και με κάποια δόση ειρωνείας - ευθύς μετά την ομιλία, ότι «είναι λάθος ένας πρωθυπουργός να έρχεται να μιλήσει στο Κογκρέσο λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές του» και ότι ο κ. Νετανιάχου «δεν έχει να προσφέρει καμιά βιώσιμη εναλλακτική πρόταση», όπως και της προεδρικής συμβούλου Σούζαν Ράις σε ακόμη πιο σκληρή γλώσσα έδειξαν καθαρά όσο ποτέ ως σήμερα το χάσμα που υπάρχει μεταξύ Ουάσιγκτον και Ιερουσαλήμ. Το αντιλαμβάνονται και στο Ισραήλ. Τρεις από τους σοβαρότερους σχολιαστές επισήμαναν ότι η ομιλία του πρωθυπουργού «ουσιαστικοποίησε» το αδιέξοδο στο οποίο έχουν οδηγηθεί οι σχέσεις των δύο χωρών και η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Jerousalem Post» έδειξε να ανησυχεί επειδή μπορεί να περάσει πολύς χρόνος ώσπου «να επουλωθούν οι πληγές» στις διμερείς σχέσεις. Κατά τον Ισαάκ Χέρτσογκ, αρχηγό της Σιωνιστικής Ενωσης, η ομιλία του κ. Νετανιάχου αποτελεί «βαρύ πλήγμα στις αμερικανο-ισραηλινές σχέσεις», ενώ έξι στρατηγοί, μεταξύ των οποίων ο πρώην αρχηγός του Στρατού Μπένι Γκεντς και ο πρώην υπουργός Αμυνας Εχούντ Μπάρακ, κατηγόρησαν τον πρωθυπουργό του Ισραήλ ότι «παραπληροφορεί τον κόσμο».

Η ομιλία του κ. Νετανιάχου στην κοινή συνεδρίαση Βουλής και Γερουσίας έφερε στην επιφάνεια και μια ακόμη πραγματικότητα. Την επιρροή του Ισραήλ στα δύο νομοθετικά σώματα της Αμερικής. Φθάνει στα όρια της εξάρτησής τους από το ισραηλινό λόμπι. Μόνο 50 Δημοκρατικοί από τους περίπου 300 απουσίασαν και αν εξαιρέσουμε την επικεφαλής των Δημοκρατικών του Κογκρέσου Νάνσι Πελόζι η οποία χαρακτήρισε «ύβρι εναντίον του λαού των ΗΠΑ» την ομιλία, οι περισσότεροι Δημοκρατικοί χειροκροτούσαν μαζί με τους Ρεπουμπλικανούς ομολόγους τους ακόμη και όταν ο κ. Νετανιάχου τους κάλεσε να αντιταχθούν και να καταψηφίσουν την πολιτική Ομπάμα έναντι του Ιράν.


ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Ισραηλινοί φόβοι για την προσέγγιση

Πιστεύει πραγματικά ο κ. Νετανιάχου ότι το Ιράν μηχανεύεται τρόπους να ξεγελάσει την Αμερική ώστε κάποια στιγμή, παραβιάζοντας τις δεσμεύσεις του, να κατασκευάσει πυρηνικές βόμβες που θα απειλήσουν την ύπαρξη του Ισραήλ; Είναι δυνατόν o κ. Νετανιάχου να αγνοήσει τις διαπιστώσεις της ικανότατης Μοσάντ ότι το Ιράν «πολύ απέχει» από το να έχει «τα υλικά μέσα» για την κατασκευή βομβών; Ούτε στην Ουάσιγκτον ούτε στην Ιερουσαλήμ πιστεύουν ότι ο ισραηλινός πρωθυπουργός ανησυχεί. Αντίθετα, βλέπουν ότι με πρόσχημα την «πυρηνική απειλή» του Ιραν εξυπηρετεί πρώτον την προεκλογική εκστρατεία του και, δεύτερον, ότι μάλλον θέλει να εξασφαλίσει τη θέση της «μοναδικότητας του Ισραήλ» στους νέους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς της Αμερικής.

Η βαθμιαία απομάκρυνση των ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή υποβαθμίζει τις σχέσεις ΗΠΑ - Ισραήλ καθώς ο Λευκός Οίκος αναζητεί νέα «γεωστρατηγικά στηρίγματα» ακόμη και ανάμεσα στους δηλωμένους εχθρούς του Ισραήλ. Η (απρόβλεπτη) προσέγγιση της Ουάσιγκτον με την Τεχεράνη δημιουργεί στον κ. Νετανιάχου και σε πολλούς άλλους εφιάλτη - ότι σε λίγα χρόνια το Ιράν των Αγιατολάχ θα είναι ό,τι ήταν το Ιράν του Σάχη για το Πεντάγωνο και τον Λευκό Οίκο. Αυτό, δικαιολογημένα, απεύχεται ο κ. Νετανιάχου και εξορκίζει το Κογκρέσο να ματαιώσει κάθε συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν.
Ευσταθιάδης Στάθης