Την νύχτα των Ιμίων, τις πρώτες μέρες
της κυβέρνησης Σημίτη τον Ιανουάριο του 1996, ο νεοεκλεγείς τότε
Πρωθυπουργός τηλεφωνούσε μέσα στη νύχτα στους ομολόγους στην Ευρώπη
χωρίς όμως να μπορέσει να βρει την ανταπόκριση που ζητούσε για την
αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο. Λίγες μέρες αργότερα ,μετά την απομάκρυνση «των πλοίων, των ανδρών και των σημαιών»
από τα Ίμια, ο γερμανομαθής και βαθύτατα ευρωπαϊστής Κώστας Σημίτης σε
μία ασυνήθιστη διπλωματικά κίνηση ευχαριστούσε από το βήμα της Βουλής
των Ελλήνων «την κυβέρνηση των ΗΠΑ για τις πρωτοβουλίες τους και την
βοήθειά τους"» - ένα «ευχαριστώ» που είχε προκαλέσει σάλο τόσο μέσα στο
ΠΑΣΟΚ όσο και στην αντιπολίτευση.
Έδειχνε, όμως, ξεκάθαρα την παραδοχή της κυβέρνησης για την αδυναμία άσκησης εξωτερικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Ένωση: εάν την νύχτα της 26ης Ιανουαρίου η Αθήνα είχε βασισθεί στους ευρωπαίους συμμάχους της και δεν είχε ζητήσει την μεσολάβηση των ΗΠΑ (δια του Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ) ήταν πολύ πιθανό το ξημέρωμα να είχε βρει την Ελλάδα και την Τουρκία στη μέση μιας ένοπλης σύρραξης.
Ο νέος υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς, γνώστης των εξωτερικών θεμάτων - υπήρξε εμπειρογνώμονας στο υπουργείο Εξωτερικών , Πρόεδρος της Επιτροπής Σχεδιασμού και Προγραμματισμού και μέλος του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής- θέλησε με την ανάληψη των καθηκόντων του αφενός μεν να κλείσει το μάτι στη Μόσχα και αφετέρου να περάσει ένα μήνυμα διεθνώς ότι η νέα κυβέρνηση έχει άποψη για τα θέματα της περιοχής της και δεν θα διστάσει να διαφοροποιηθεί -ακόμη και να έρθει σε σύγκρουση με την υπόλοιπη Ευρώπη- για να ζητήματα που έχουν σημασία για τα εθνικά της συμφέροντά .
Ο αστερίσκος της Αθήνας στην κοινή θέση της ΕΕ για υιοθέτηση πρόσθετων κυρώσεων στην Ρωσία λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης στην Ουκρανία προκάλεσε δυσφορία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ενώ ο Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σούλτς την αποδοκίμασε : "Δεν μπορείς από τη μία πλευρά να απαιτείς από την Ευρώπη να δείξει ενότητα όταν πρόκειται για τη χώρα σου ,όπως κάνει ο κ. Τσίπρας, και μετά με την πρώτη επίσημη ενέργεια να σπας την κοινή ευρωπαϊκή γραμμή .Αυτό μακροπρόθεσμα δεν θα λειτουργήσει."
Ακόμη και ο πρέσβης της Ουκρανίας στο Στρασβούργο Κ. Γιελισιέγιεφ μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο εξέφρασε την απορία του : «Μου φαίνεται περίεργο που ενώ έχουμε 60.000 έλληνες στην Μαριούπολη και πλήττονται περισσότερο απ όλους ,η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να μην υποστηρίζει περαιτέρω κυρώσεις στην Ρωσία».
Είναι αλήθεια ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται όσο τίποτε άλλο αυτή τη στιγμή την στήριξη της Ευρώπης για την νέα συμφωνία- μνημόνιο με τους δανειστές ενώ
Όμως , το να ταρακουνάει κάποιες φορές τα νερά μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα - δεν έβαλε δα και "βέτο"- για να περάσει το μήνυμα ότι η θέση της σε σημαντικά ζητήματα δεν πρέπει να θεωρείται εκ προοιμίου δεδομένη , δεν είναι αρνητική εξέλιξη. Εξάλλου xθες το βράδυ ο υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας Α. Σιλουάνοφ δήλωσε απαντώντας στην ελληνική πρωτοβουλία ότι "εάν η Ελλάδα ζητήσει οικονομική βοήθεια , θα εξετασθεί σοβαρά".
Αρκεί η πολιτική ηγεσία της χώρας να θυμάται ότι οι πραγματικοί της σύμμαχοι είναι αυτοί που όταν τους χρειασθεί θα σταθούν δίπλα της: η Ευρωπαϊκή Ένωση –ήταν παρούσα όταν η χώρα χρεοκόπησε το 2009- όπως και οι ΗΠΑ στον παραλίγο πόλεμο των Ιμίων.
Έδειχνε, όμως, ξεκάθαρα την παραδοχή της κυβέρνησης για την αδυναμία άσκησης εξωτερικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Ένωση: εάν την νύχτα της 26ης Ιανουαρίου η Αθήνα είχε βασισθεί στους ευρωπαίους συμμάχους της και δεν είχε ζητήσει την μεσολάβηση των ΗΠΑ (δια του Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ) ήταν πολύ πιθανό το ξημέρωμα να είχε βρει την Ελλάδα και την Τουρκία στη μέση μιας ένοπλης σύρραξης.
Ο νέος υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς, γνώστης των εξωτερικών θεμάτων - υπήρξε εμπειρογνώμονας στο υπουργείο Εξωτερικών , Πρόεδρος της Επιτροπής Σχεδιασμού και Προγραμματισμού και μέλος του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής- θέλησε με την ανάληψη των καθηκόντων του αφενός μεν να κλείσει το μάτι στη Μόσχα και αφετέρου να περάσει ένα μήνυμα διεθνώς ότι η νέα κυβέρνηση έχει άποψη για τα θέματα της περιοχής της και δεν θα διστάσει να διαφοροποιηθεί -ακόμη και να έρθει σε σύγκρουση με την υπόλοιπη Ευρώπη- για να ζητήματα που έχουν σημασία για τα εθνικά της συμφέροντά .
Ο αστερίσκος της Αθήνας στην κοινή θέση της ΕΕ για υιοθέτηση πρόσθετων κυρώσεων στην Ρωσία λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης στην Ουκρανία προκάλεσε δυσφορία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ενώ ο Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σούλτς την αποδοκίμασε : "Δεν μπορείς από τη μία πλευρά να απαιτείς από την Ευρώπη να δείξει ενότητα όταν πρόκειται για τη χώρα σου ,όπως κάνει ο κ. Τσίπρας, και μετά με την πρώτη επίσημη ενέργεια να σπας την κοινή ευρωπαϊκή γραμμή .Αυτό μακροπρόθεσμα δεν θα λειτουργήσει."
Ακόμη και ο πρέσβης της Ουκρανίας στο Στρασβούργο Κ. Γιελισιέγιεφ μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο εξέφρασε την απορία του : «Μου φαίνεται περίεργο που ενώ έχουμε 60.000 έλληνες στην Μαριούπολη και πλήττονται περισσότερο απ όλους ,η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να μην υποστηρίζει περαιτέρω κυρώσεις στην Ρωσία».
Είναι αλήθεια ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται όσο τίποτε άλλο αυτή τη στιγμή την στήριξη της Ευρώπης για την νέα συμφωνία- μνημόνιο με τους δανειστές ενώ
επιθυμεί την φιλία και την συμπαράσταση των ΗΠΑ -που κρατούν σκληρή στάση κατά της Μόσχας .
Όμως , το να ταρακουνάει κάποιες φορές τα νερά μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα - δεν έβαλε δα και "βέτο"- για να περάσει το μήνυμα ότι η θέση της σε σημαντικά ζητήματα δεν πρέπει να θεωρείται εκ προοιμίου δεδομένη , δεν είναι αρνητική εξέλιξη. Εξάλλου xθες το βράδυ ο υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας Α. Σιλουάνοφ δήλωσε απαντώντας στην ελληνική πρωτοβουλία ότι "εάν η Ελλάδα ζητήσει οικονομική βοήθεια , θα εξετασθεί σοβαρά".
Αρκεί η πολιτική ηγεσία της χώρας να θυμάται ότι οι πραγματικοί της σύμμαχοι είναι αυτοί που όταν τους χρειασθεί θα σταθούν δίπλα της: η Ευρωπαϊκή Ένωση –ήταν παρούσα όταν η χώρα χρεοκόπησε το 2009- όπως και οι ΗΠΑ στον παραλίγο πόλεμο των Ιμίων.