21 Ιανουαρίου 2015

Η αξιοπιστία δεν διαιρείται

Αύριο ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μ. Ντράγκι θα ανακοινώσει τη μορφή που θα λάβει η ποσοτική χαλάρωση, στην οποία θα έχει συμφωνήσει η πλειοψηφία του Δ.Σ. της Κεντρικής Τράπεζας της Ευρωζώνης. Οπως συνήθως γίνεται στις σημαντικές παρεμβάσεις της Fed και της Τράπεζας της Αγγλίας το κριτήριο των όποιων επιλογών θα είναι κατά κύριο λόγο πολιτικό και δευτερευόντως τεχνικό χρηματοπιστωτικό.Ο Ντράγκι οφείλει σήμερα κατά προτεραιότητα να φανεί φερέγγυος απέναντι στις αγορές, οι οποίες από τον Ιούλιο του 2012 μέχρι και σήμερα πήραν κατά γράμμα την τότε διαβεβαίωση του «θα κάνω ό,τι χρειασθεί» και προεξόφλησαν την υλοποίησή της σε ώρα ανάγκης. Η ώρα ανάγκης έφθασε, καθώς η Ευρωζώνη σκιάζεται από τον φόβο της εμπλοκής σε σπιράλ αποπληθωρισμού που θα οδηγήσει σε μια παρατεταμένη ύφεση ιαπωνικού τύπου.Όταν οι αγορές άρχισαν να πιέζουν και να επιτίθενται στους αδύνατους κρίκους της Ευρωζώνης, την άνοιξη του 2010, και στη συνέχεια κλιμάκωσαν τις επιθέσεις τους καθόλη τη διάρκεια του 2011 μέχρι και τα μέσα του 2012 όταν από το Λονδίνο ο Ντράγκι είπε τις τρεις μαγικές λέξεις «Whatever it takes», πίεζαν για εγγύηση του αξιόχρεου της Ευρωζώνης συνολικά.
Σε αυτή την πίεση ανταποκρίθηκε ο Ντράγκι και αύριο πρέπει, αν δεν θέλει να διαψεύσει προσδοκίες και προεξοφλήσεις, να κινηθεί σε τρεις άξονες:

Πρώτον, το μέγεθος της ποσοτικής επέκτασης πρέπει από μόνο του να σημαίνει μη αντιστρέψιμη στροφή προς τη χαλάρωση. Έτσι ο κεντρικός τραπεζίτης είτε θα πει ότι θα τυπώνει χωρίς πλαφόν μέχρι ο πληθωρισμός να φθάσει κοντά στο 2%, είτε θα ανακοινώσει ένα εντυπωσιακό πλαφόν, με την επισήμανση ότι, αν χρειασθεί, θα υπάρξει και συνέχεια. Σε καμιά περίπτωση δεν θα δεσμευθεί σε πλαφόν-κόκκινη γραμμή.

Δεύτερον, ως προς την αμοιβαιοποίηση του κινδύνου έχει κάθε λόγο να επιλέξει Σολομώντεια λύση, με την ΕΚΤ να αγοράζει μέρος των ομολόγων και τις κεντρικές τράπεζες των χωρών-μελών το μεγαλύτερο μέρος. Ετσι, και θα ικανοποιήσει τις αγορές που ζητούν την αμοιβαιοποίηση και θα την περιορίσει ώστε να ηρεμήσουν τα πνεύματα στο Βερολίνο, όπου η αμοιβαιοποίηση του κινδύνου έχει προσλάβει διαστάσεις υπαρξιακής αγωνίας.

Τρίτον, στην παραπάνω λογική της συνολικής θωράκισης το Πρόγραμμα Αγοράς Ομολόγων θα πρέπει να ισχύει για όλες τις χώρες-μέλη, με προαπαιτούμενα και προϋποθέσεις για τις χώρες με πολύ χαμηλή αξιολόγηση του δημόσιου χρέους τους.

Ο Ντράγκι δεν μπορεί παρά να έχει κατά νου το ψυχόδραμα του 2011, όπου η εμμονή της Γερμανίας στη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα -ελεγχόμενη χρεοκοπία- στα πακέτα διασώσεων που επέβαλε η Μέρκελ στον Σαρκοζί στη γαλλογερμανική Σύνοδο Κορυφής της Ντοβίλ και στη συνέχεια ως ζεύγος Μερκοζί επέβαλαν εκβιαστικά στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. του Οκτωβρίου, πυροδότησε επίθεση των αγορών, με αποτέλεσμα η Ιρλανδία να προσφύγει αμέσως στον Προσωρινό Μηχανισμό EFSF και η Πορτογαλία λίγους μήνες αργότερα.

Ο Ντράγκι, που το 2012 είχε την εμπιστοσύνη και την πολιτική κάλυψη της Μέρκελ, γνωρίζει ότι το καλύτερο που μπορεί να περιμένει σήμερα από το Βερολίνο είναι ανοχή. Η καγκελάριος στήριζε τον Ντράγκι στη λογική της πυρηνικής στρατηγικής, να υπάρχει δηλαδή μια απειλή για χρήση κάθε μέσου αλλά να μην υλοποιηθεί ποτέ, ούτε και σήμερα μπροστά στα σύννεφα του αποπληθωρισμού!

Ο κεντρικός τραπεζίτης συνεπώς έχει κάθε λόγο να κινηθεί ώστε να επιβεβαιώσει και να ανανεώσει την εμπιστοσύνη των αγορών και όχι να διακινδυνεύσει μια διάψευση με ισχνό αντίτιμο: την ανοχή του Βερολίνου που προσπάθησε μάταια να τον πείσει να θέσει υποψηφιότητα για τη διαδοχή του Ναπολιτάνο στην Προεδρία της Ιταλίας και στη συνέχεια του ξεκαθάρισε ότι οι δύο αντιπρόσωποί του στο Δ.Σ. της ΕΚΤ θα ψηφίσουν σε κάθε περίπτωση «όχι».

Στόχος της πίεσης
Όταν οι αγορές άρχισαν να πιέζουν και να επιτίθενται στους αδύνατους κρίκους της Ευρωζώνης, την άνοιξη του 2010, και στη συνέχεια κλιμάκωσαν τις επιθέσεις τους καθόλη τη διάρκεια του 2011 μέχρι και τα μέσα του 2012 όταν από το Λονδίνο ο Ντράγκι είπε τις τρεις μαγικές λέξεις «Whatever it takes», πίεζαν για εγγύηση του αξιόχρεου της Ευρωζώνης συνολικά.
Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ