Dr Yucel Vural: Δοκιμάζεται η στρατηγική σχέση Κύπρου-ΗΠΑ

Θανάσης Αθανασίου

Στην προσπάθεια της Άγκυρας να καταστεί περιφερειακή δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο αποδίδει τις τουρκικές ενέργειες ο τουρκοκύπριος πολιτικός επιστήμονας Dr Yucel Vural.
Σε συνέντευξή του στο Sigmalive, ο Dr Vural, υποστηρίζει ότι η απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας για αναστολή της συμμετοχής του Προέδρου Αναστασιάδη στις διαπραγματεύσεις «δοκιμάζει» την έννοια της στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ Κύπρου-ΗΠΑ (κατά πόσο η έννοια είναι πραγματική ή ρητορική). Η Τουρκία, σύμφωνα με τον Dr Vural , αποτελεί διαχρονικό στρατηγικό σύμμαχο των ΗΠΑ, ενώ πρόσφατα, οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέστησαν την Κύπρο στρατηγικό τους εταίρο. Οι ΗΠΑ δημιουργούν ουσιαστικά «στρατηγικούς εταίρους» και στη συνέχεια, μέσω αυτής της σχέσης και υπό αυτή την ιδιότητα, προσεγγίζουν τις δύο «αντιμαχόμενες» πλευρές.

Ακολουθεί αυτούσια η συνέντευξη στην ελληνική και την αγγλική

• Πώς αποκωδικοποιείτε τη στάση της Τουρκίας και για πόσο θα συνεχίσει τις ενέργειές της στην κυπριακή ΑΟΖ; Ποιες παράμετροι θα καθορίσουν τις εξελίξεις;

Οι ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ, της ελεγχόμενης από την ε/κ πλευρά Κυπριακής Δημοκρατίας , αντιπροσωπεύουν την πρόθεση της χώρας να διασφαλίσει τα γεωπολιτικά της συμφέροντα, παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως μια περιφερική δύναμη. Η Τουρκία απαιτεί ουσιαστικά αναγνώριση της δυνατότητάς της να γίνει αποδεκτή ως περιφερειακή δύναμη από άλλα κράτη της περιφέρειας. Όπως εκφράστηκε από τον Τούρκο Πρόεδρο, η Τουρκία δεν προτίθεται να αποδεχθεί τη διαμόρφωση οποιασδήποτε γεωπολιτικής κατάστασης, η οποία θα απομονώνει την ίδια από τις δραστηριότητες εξερεύνησης για εξεύρεση υδρογονανθράκων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η Τουρκία είναι ιστορικά ένας σημαντικός στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ. Όπως επιβεβαιώνεται από τις πρόσφατες εξελίξεις, οι ΗΠΑ φαίνεται να επεκτείνουν τις συνεργασίες τους στην περιοχή, ώστε να καλύψουν και την Κύπρο. Επομένως, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι ΗΠΑ έχουν την ικανότητα να χειριστούν τη σύγκρουση μεταξύ Κύπρου-Τουρκίας, χρησιμοποιώντας τη «στρατηγική εταιρική σχέση». Από τις πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή αποδεικνύεται στο έπακρον ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τη διπλωματική ικανότητα να πείσουν τους στρατηγικούς τους εταίρους, να αναθεωρήσουν τις πολιτικές τους, αναφορικά με τα εθνικά τους συμφέροντα.

• Πώς αποκωδικοποιείτε τη στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας και πώς τη στάση της τουρκοκυπριακής πλευράς;

H αντίδραση της Κυπριακής Δημοκρατίας απέναντι στις τουρκικές ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ έχει ως στόχο «να δοκιμάσει» την έννοια των «στρατηγικών εταιρικών σχέσεων», μεταξύ ΗΠΑ-Κύπρου. Μήπως η έννοια της  στρατηγικής εταιρικής σχέσης ΗΠΑ-Κύπρου, κινείται σε ρητορικό επίπεδο ή μήπως πρόκειται για μια νέα πολιτική πραγματικότητα, με μια δυναμική, η οποία θα οδηγήσει σε αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου;
Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν χρησιμοποίησε αυτό τον όρο για να τονίσει την πρόθεση της Αμερικής να διατηρήσει τον καταλυτικό της ρόλο στη διαπραγματευτική διαδικασία στο νησί. Αν η έννοια της στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ των ΗΠΑ -Κύπρου είναι μόνο ρητορική, τότε θα ήταν πολύ δύσκολο και οδυνηρό για την ελληνοκυπριακή πλευρά να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Όπως, όμως, εμμέσως έθεσα, η σύγκρουση είναι μεταξύ των Ελληνοκυπρίων (της ελεγχόμενης από την ε/κ πλευρά Κυπριακής Δημοκρατίας) και της Τουρκίας.
Συνεπώς, φαίνεται ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει έναν ανεξάρτητο ρόλο σε αυτή την αντιπαράθεση.

• Θεωρείτε ότι η Κύπρος αντιμετωπίζει κάποιον μεγάλο κίνδυνο αυτήν τη στιγμή;

Η διαπραγματευτική διαδικασία και οι δύο κοινότητες αντιμετωπίζουν ένα σημαντικό πρόβλημα, που δεν μπορεί να ξεπεραστεί χωρίς την εμπλοκή εξωτερικών δυνάμεων. Παρόλα αυτά, η εμπλοκή ξένων δυνάμεων δεν είναι αρκετή για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες, οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά τη διαπραγματευτική διαδικασία. Ο βασικός λόγος αφορά στη μεγάλη δυσπιστία μεταξύ της ε/κ πλευράς και της Τουρκίας.

Φαίνεται ότι η μοναδική συνεισφορά των ξένων δυνάμεων, δηλαδή των ΗΠΑ και της ΕΕ, αφορά στην ενθάρρυνση των δύο πλευρών [Τουρκίας –ελεγχόμενης από την ε/κ πλευρά κυβέρνησης της Κύπρου (σσ. όπως ο Dr Vural αναφέρεται στην ΚΔ σε αυτή την περίπτωση)], να εμπλακούν σε έναν εποικοδομητικό διάλογο, με στόχο την οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης, η οποία μπορεί να συνεισφέρει στην επίλυση προβλημάτων. Μέσω αυτού του διαλόγου, θα αναμέναμε ότι η Τουρκία θα αποδεχτεί την υπογραφή μιας συμφωνίας με την Κύπρο, για οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Κύπρου-Τουρκίας. Ως αντάλλαγμα γι’ αυτήν τη χειρονομία, από πλευράς Τουρκίας, η ε/κ πλευρά (σσ. Κυπριακή Δημοκρατία )θα αναμενόταν να σχηματίσει μια δικοινοτική τεχνική επιτροπή, η οποία θα είναι υπεύθυνη για την παραγωγή πολιτικών, σε σχέση με την πιθανή εξερεύνηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ.

Follow @AthanasiouTh
athanasiout@sigmalive.com