Αποσταθεροποίηση στην Ιβηρική

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ Ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Σόκρατες έρχεται δεύτερος, καθώς την πρωτιά της σύλληψης πρώην ηγέτη ευρωπαϊκής χώρας την έχει ο Σαρκοζί, με την 24ωρη κράτησή του πριν από λίγους μήνες για απόπειρα επηρεασμού της Δικαιοσύνης. Η περίπτωση Σόκρατες είναι διαφορετική, όχι γιατί οι κατηγορίες που του αποδίδονται είναι βαρύτερες, αλλά γιατί είναι η πρώτη φορά μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Πορτογαλία το 1974 που συλλαμβάνεται πρώην πρωθυπουργός.Ανεξάρτητα από το αν ευσταθούν τα όσα του αποδίδονται, ο Σόκρατες είναι για τους συμπολίτες του ο ηγέτης που υπέγραψε το Μνημόνιο την άνοιξη του 2011 και η σύλληψή του εκ των πραγμάτων καταγράφεται από μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης όχι τόσο ως προσπάθεια εξυγίανσης του πολιτικού συστήματος, αλλά ως τιμωρία για την επιβολή μίας αντιλαϊκής πολιτικής. Ανεξάρτητα από τη δικαστική εξέλιξη, από την επιβεβαίωση ή όχι αν ευσταθούν οι κατηγορίες για φοροδιαφυγή, για διαφθορά και "ξέπλυμα μαύρου χρήματος", η σύλληψη του Σόκρατες στη σημερινή Πορτογαλία δεν λειτουργεί ως "σταθεροποιητική εξυγίανση", αλλά ως προαναγγελία ευρύτερης αποσταθεροποίησης ενός απαξιωμένου πολιτικού συστήματος.

Ας ρίξουμε μία ματιά στη γειτονική Ισπανία: το κίνημα Podemos, που προέκυψε από τις κινητοποιήσεις των "Αγανακτισμένων", είναι πρώτο στις δημοσκοπήσεις και απειλεί τη δικομματική σταθερότητα, ενώ η αμφισβήτηση έχει αγγίξει και τη μοναρχία, με κορυφαία απαξίωση του θεσμού τη δίωξη για διαφθορά του συζύγου της κόρης του Χουάν Κάρλος, που παραιτήθηκε πριν από λίγους μήνες από τον θρόνο για να ανακόψει τη φθορά του θεσμού. Η Ιβηρική χερσόνησος κλυδωνίζεται από την πολιτική λιτότητας του Βερολίνου. Τα πολιτικά συστήματα αμφισβητούνται τόσο στην Ισπανία της ομαλής μετεξέλιξης από τον Φράνκο στη Δημοκρατία την περίοδο 1976-'77, όσο και στην Πορτογαλία της τομής και της ανατροπής της Επανάστασης των Γαρυφάλλων και την ταραγμένη διετία 1974-'76 που ακολούθησε.

Ειρωνεία της Ιστορίας τότε και στη Μαδρίτη και στη Λισαβόνα, η Δυτική Γερμανία είχε συμβάλει στη σταθεροποίηση και τη διαμόρφωση δικομματισμού, με το SPD του Μπραντ και του Σμιτ να στηρίζει τους Σοσιαλιστές, στην Πορτογαλία τον Σοάρες και στην Ισπανία ο Γκονζάλες. Σήμερα η Μέρκελ κατεδαφίζει το έργο των προκατόχων της. Οταν αντί εναλλακτικής πρότασης κυριαρχεί ο κολασμός της διαφθοράς, είναι δείγμα κρίσης. Ας μην ξεχνάμε ότι από την επιχείρηση "καθαρά χέρια" του Ντι Πιέτρο ξεπήδησε ο Μπερλουσκόνι.
kapopoulos@pegasus.gr