«Νάρκες» κατά Σαμαρά από τον Νταβούτογλου

Αλέξανδρος ΤάρκαςΟ Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου ναρκοθετεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας της 5ης-6ης Δεκεμβρίου, δηλώνοντας ότι θα συζητήσει ιδέες περί συνεκμετάλλευσης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων με τον ομόλογό του Αντώνη Σαμαρά.Ασφαλώς, οι απλές συζητήσεις δεν απαγορεύονται ούτε συνεπάγονται ανάληψη δεσμεύσεων. Η δε σύγκληση του συμβουλίου ήταν και παραμένει απαραίτητη, καθώς η Αθήνα και η Αγκυρα οφείλουν να διατηρούν ζωντανό τον διάλογο, προλαμβάνοντας αμοιβαίες παρεξηγήσεις που θα λειτουργούσαν ως σπίθα διμερούς ανάφλεξης και ως καύσιμο μεγαλύτερης αστάθειας στην ευρύτερη περιοχή. Ωστόσο, οι επισημάνσεις του κ. Νταβούτογλου δείχνουν τρία προβλήματα που ίσως επιδεινωθούν κατά τη διάρκεια του συμβουλίου:

Πρώτον, η Αγκυρα εκμεταλλεύεται «ιδέες» του υπουργού Εξωτερικών Ευ. Βενιζέλου και του γ.γ. του υπουργείου Αν. Μητσιάλη («διάσημος» για τις απαράδεκτες δηλώσεις του για το Κυπριακό τον Ιούλιο). Αμφότεροι είχαν κρίνει, εδώ και πολλούς μήνες, το κεφάλαιο της ενέργειας ως ιδανικό (ελλείψει άλλου) για την ατζέντα του Γ΄ Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, καθώς δεν είχε υπάρξει πρόοδος στα θέματα του Β΄ Συμβουλίου, του Μαρτίου 2013. Ισως η εξωτερική πολιτική μας πληρώσει άλλη μια «ιδέα» του κ. Βενιζέλου, όπως έχουν πληρώσει η οικονομία και οι παραγωγικές τάξεις τις εμπνεύσεις του για ποικίλες πτυχές του Μνημονίου από τον Μάιο του 2010 ως την άνοιξη του 2012.

Δεύτερον, είναι άξιον απορίας με ποια ιδιότητα Ελλάδα και Τουρκία θα συζητήσουν περί των πλουτοπαραγωγικών πηγών ενός τρίτου κράτους, της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αν η συζήτηση είναι θεωρητική και συνδέεται με τη σταθερότητα στην περιοχή, έχει καλώς. Αν όμως ο κ. Νταβούτογλου επιθυμεί πρακτικό χαρακτήρα των συζητήσεων, αυτός πού θα στηρίζεται; Στην ιδιότητα των δύο χωρών ως εγγυητριών δυνάμεων των Συμφωνιών του 1959-60 που η ίδια η Αγκυρα παραβίασε και εξακολουθεί να καταπατά με τις κατοχικές δυνάμεις της στη Μεγαλόνησο;

Τρίτον, ο κ. Νταβούτογλου, αν και αναφερόταν στο φυσικό αέριο της Κύπρου, πρόσθεσε ότι «δεν μπορεί να μας πουν ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι κλειστή για τους Τούρκους και τους Τουρκοκυπρίους. Αυτό δεν γίνεται»… Αν και δεν ανέφερε το αρκτικόλεξο «ΑΟΖ» ούτε τον γεωγραφικό προσδιορισμό «Καστελόριζο» (και την επήρειά του στον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών), είναι φανερό ότι με τον όρο «Ανατολική Μεσόγειος» δεν θέλει να παρέμβει μόνον στην Κύπρο, αλλά και στα κοιτάσματα δυτικότερα.

Προφανώς, πριν καν αφιχθεί στην Αθήνα, ο κ. Νταβούτογλου επιμένει στην τεχνητή διάκριση Αιγαίου και Θάλασσας της Λεβαντίνης με διάσπαση του ενιαίου συνόλου των θαλάσσιων συνόρων Ελλάδας-  Τουρκίας από τον Εβρο έως το Καστελόριζο. Αμφισβητεί, ταυτόχρονα, το ανατολικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας που επηρεάζεται από τη νήσο Στρογγύλη του συμπλέγματος του Καστελόριζου. Πρόκειται για τη μικρή νήσο που είναι κρίσιμη για τη διαμόρφωση της οριοθετικής γραμμής με την Τουρκία, την Κύπρο και την Αίγυπτο.Η ελληνική πλευρά δεν μπορεί να μπει σε τέτοια συγκεκριμένη συζήτηση, που θα αποτελούσε την αφετηρία μεταγενέστερης συγκυριαρχίας στον εθνικό πλούτο. Η δε τουρκική επιμονή, ειδικά σήμερα (με κρίσεις στην Ουκρανία κι αλλού), θα δυναμίτιζε τις κοινές στρατηγικές επιδιώξεις Ε.Ε. - ΗΠΑ για την ενεργειακή ανεξαρτησία και σταθερότητα της Ευρώπης και των Βαλκανίων.

Αλέξανδρος Τάρκας
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη