ΟΡΑΤΕΣ ΠΛΕΟΝ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΥ «Λευκός καπνός» στα μέτωπα Ουκρανίας - Ιράν

Του Γιώργου Παυλόπουλου
Σε καλό δρόμο φαίνεται πως έχουν εισέλθει οι εξελίξεις σε δύο από τα πιο επικίνδυνα «μέτωπα» που υπάρχουν στον πλανήτη: της Ουκρανίας και του Ιράν. Την ώρα που τα μάτια όλης της ανθρωπότητας (και των ΜΜΕ, φυσικά) έχουν στραφεί στον νέο «πόλεμο κατά των τζιχαντιστών» (αναλυτικό ρεπορτάζ στις σελίδες 18 και 53), υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι είναι πολύ πιθανός ένας αμοιβαία αποδεκτός συμβιβασμός ανάμεσα στις άμεσα ενδιαφερόμενες πλευρές -κάτι που εφόσον συμβεί, προφανώς και θα έχει θετικές επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα, της οικονομίας συμπεριλαμβανομένης.

«Ποτέ δεν ήμασταν τόσο κοντά σε μια συμφωνία όσο τώρα (...) Τώρα είναι η στιγμή να βάλουμε τέλος σε αυτή τη διαμάχη», δήλωσε από τη Νέα Υόρκη ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαγερ, μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο του Ιράν, Χασάν Ρουχανί, στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ. Δεν επρόκειτο, μάλιστα, για κεραυνό εν αιθρία, καθώς την προηγούμενη μέρα είχε γίνει άλλη μια ιστορική συνάντηση -ανάμεσα στον Ρουχανί και τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά μετά την ανατροπή του Σάχη, το 1979, και επί της ουσίας σηματοδοτεί την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στην Τεχεράνη και το Λονδίνο.

Ετσι, μετά και τα (δειλά και προσεκτικά) ανοίγματα των Αμερικανών προς το Ιράν, μπορούμε βάσιμα να υποθέσουμε ότι οι διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του τελευταίου με την «Ομάδα των Έξι» προχωρούν ικανοποιητικά προς την ημερομηνία-«κλειδί» της 24ης Οκτωβρίου, οπότε και θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί.Κι αυτό συμβαίνει την ίδια στιγμή που πληθαίνουν οι αισιόδοξες ενδείξεις και από την πλευρά της Ουκρανίας και δημιουργούν ελπίδες για αποκλιμάκωση των οικονομικών κυρώσεων.

Η Αγκ. Μέρκελ και οι γερμανικές επιχειρήσεις θα είναι από τους κερδισμένους ενός συμβιβασμού, κυρίως στην Ουκρανία αλλά και στο Ιράν.

Για του λόγου το αληθές, χθες, μία δηλαδή ημέρα μετά τη δήλωση του προέδρου της χώρας, Πέτρο Ποροσένκο, ότι «τα χειρότερα στον πόλεμο έχουν περάσει», πραγματοποιήθηκε βορείως του Ντόνετσκ συνάντηση υψηλόβαθμων Ρώσων και Ουκρανών στρατιωτικών, παρουσία εκπροσώπων των αυτονομιστών και του ΟΑΣΕ, προκειμένου να συζητήσουν τις λεπτομέρειες για τη δημιουργία μιας «νεκρής ζώνης» πλάτους 30 χιλιομέτρων, ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές. Πρόκειται, πρακτικά, για την υλοποίηση ενός από τα μέτρα που είχαν συμφωνηθεί στη συνάντηση του Μινσκ, στις 19 Σεπτεμβρίου, με σκοπό τη διατήρηση της εκεχειρίας της 5ης Σεπτεμβρίου.

Προφανώς δε οι εξελίξεις αυτές καλλιεργούν σταδιακά το έδαφος για το «κυρίως μενού», που δεν είναι άλλο από τη συνολική διευθέτηση του καθεστώτος που θα διέπει τις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας, γεγονός που θα αποφορτίσει το κλίμα και σταδιακά θα επηρεάσει τις οικονομικές σχέσεις Ρωσίας και Δύσης. Εκεί όπου, παρά τις ψυχροπολεμικές κραγές που συνεχίζουν να έρχονται από την πλευρά των «γερακιών» του Κιέβου -ο πρωθυπουργός Γιάτσενιουκ, από το βήμα του ΟΗΕ, κατηγόρησε τη Μόσχα ότι θέλει να «πεθάνει στο κρύο» τους Ουκρανούς και απαίτησε από την Ε.Ε. και τη Δύση να μην άρουν τις κυρώσεις σε βάρος της- η κατάσταση που δημιουργείται de facto οδηγεί με διπλωματική ακρίβεια σε ένα καθεστώς διευρυμένης αυτονομίας, που πιθανότατα θα αφήσει τους πάντες (εκτός από τους Ουκρανούς νοσταλγούς των Ες-Ες...) ικανοποιημένους.
 
Δύο ημερομηνίες-«κλειδιά»
26 Οκτωβρίου: Η διεξαγωγή των πρόωρων βουλευτικών εκλογών στην Ουκρανία θα φέρει, πιθανότατα, στην κυβέρνηση ένα σχήμα πολύ πιο διαλλακτικό από το υπάρχον, του οποίου ηγείται ο Αρσένι Γιάτσενιουκ και έχει μεγάλη επιρροή το Σβόμποντα και ο Δεξιός Τομέας. Άλλωστε, αυτή την ευχή έχει εκφράσει, εμμέσως πλην σαφώς, και ο ίδιος ο Ποροσένκο.
24 Νοεμβρίου: Η ημερομηνία αυτή έχει οριστεί ως καταληκτική προκειμένου να υπάρξει συμφωνία του Ιράν με την «Ομάδα των Έξι» για το πυρηνικό του πρόγραμμα, μετά την παράταση που δόθηκε τον περασμένο Ιούλιο. Η επίτευξη μιας τέτοιας συμφωνίας θα απομακρύνει τον κίνδυνο ενός καταστροφικού πολέμου στον Περσικό Κόλπο και τη Μέση Ανατολή.

Ενδεχόμενες συμφωνίες σε Ιράν και Ουκρανία «κρύβουν» μια νέα γεωπολιτική τάξη πραγμάτων

 

Ο συμβιβασμός θα αφορά πολλά περισσότερα...

Για την ώρα, η Ε.Ε. (και φυσικά οι ΗΠΑ) δεν φαίνεται έτοιμη να άρει τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, παρά την πρόοδο που αναμφίβολα συντελείται στα πολεμικά μέτωπα. Ωστόσο -και παρά τις απειλές που συνεχίζουν να εκτοξεύονται εκατέρωθεν- είναι φανερό ότι ανοίγει ο δρόμος προς μια τέτοια απόφαση, τόσο λόγω των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει οι «28» όσο και εξαιτίας των πιέσεων που θα ασκήσουν ορισμένοι εταίροι για να μπει οριστικά τέλος στον οικονομικό «πόλεμο» με τη Μόσχα, οι δυσμενείς συνέπειες του οποίου είναι ήδη ορατές. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και μάλιστα σχεδόν παράλληλα, με το Ιράν. Η επίτευξη συμφωνίας για τα πυρηνικά του θα οδηγήσει στην άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί σε βάρος του από τη Δύση, απελευθερώνοντας μια ακόμη σημαντική αγορά, ειδικά όσον αφορά στην ενέργεια.

Φυσικά, οι πάντες θα επιχειρήσουν να παρουσιάσουν μια τέτοια εξέλιξη ως επιτυχία τους. Μόσχα και Τεχεράνη θα «πουλήσουν» στους λαούς και τους συμμάχους τους το επιχείρημα ότι «άντεξαν και δικαιώθηκαν», ενώ Ευρωπαίοι και Αμερικανοί θα ισχυριστούν ότι η επίδειξη πυγμής και οι κυρώσεις ανάγκασαν τους Ρώσους και τους Ιρανούς να υποχωρήσουν και να συμβιβαστούν. Ωστόσο, πίσω από τα επικοινωνιακά τερτίπια, η ουσία είναι ότι αυτές οι συμφωνίες -εφόσον δεν ανατραπούν στο παρά πέντε...- θα σηματοδοτούν ένα νέο γεωπολιτικό πλαίσιο στα ανατολικά της Ευρώπης και την αναγνώριση αναβαθμισμένου ρόλου τόσο στο Ιράν όσο και, κυρίως, στη Ρωσία.
ΗΜΕΡΗΣΙΑ