Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗΤουλάχιστον σε επίπεδο ειδήσεων, τα νέα από την πόλη της Νέα Υόρκης, όπου κάθε χρόνο τέτοια εποχή μαζεύονται οι ηγέτες των κρατών μελών του Ο.Η.Ε. για την ετήσια Γενική Συνέλευση των κρατών-μελών του Οργανισμού, είναι θετικά. Αναφέρομαι στην εκεί παρουσία και επαφές του Προέδρου Αναστασιάδη και αυτή του Ερντογάν και θα αρχίσω από τον τελευταίο.
Κατά αρχάς, υπογραμμίζω ότι ο Τούρκος βρίσκεται στην Αμερική για πρώτη φορά με την νέα του ιδιότητα του ως Προέδρου, με το καινούργιο του ” προεδρικό” αεροσκάφος που κατασκευάσθηκε στην Αμερική με πρότυπο αυτό του Αμερικανού Προέδρου, το γνωστό, USA Air Force One, και είναι θέμα χρόνου να αναφέρεται ως “Αir Türk One”.
Και όπως είναι ήδη γνωστό, ο Τούρκος Πρόεδρος μετακομίζει σε καινούργια προεδρική κατοικία στην Άγκυρα, έκτασης χιλιάδων τετραγωνικών και, εκατοντάδων δωματίων, χτισμένη εντελώς παράνομα σε παρθένο δάσος, υπερμοντέρνα αλλά και συνάμα “οθωμανική” για να ταιριάζει, όπως ο ίδιος υπογράμμισε, με το ένδοξο παρελθόν των προγόνων του, αλλά και με την “Νέα Τουρκία” την οποία ο ισλαμιστής ηγέτης και το σινάφι του οικοδομούν. Μιλάμε για ένα κατασκεύασμα “κίτς” (στυλ Λούις-Φαρούκ) που ήδη έχει λάβει το προσωνύμιο “Λευκός Οίκος”. Ναι, υπάρχει μια δόση ειρωνείας εδώ, αλλά θα κάνει μεγάλο λάθος η δική μας πλευρά, αν αγνοεί ή παραβλέπει αυτό το σύνδρομο συμπεριφοράς των εξουσιαστών της Άγκυρας.
Στις επαφές του στη Νέα Υόρκη, ο Τούρκος Πρόεδρος, πέραν της ασφάλειας που του παρέχεται από τις Ομοσπονδιακές Αμερικανικές Υπηρεσίες, κυκλοφορεί με ένα τσούρμο δικών του, που πέρα από ασφάλεια, παρευρίσκονται σε εκδηλώσεις ως χειροκροτητές. Το γεγονός αυτό σημειώθηκε και σχολιάσθηκε δεόντως στην πιο σημαντική επαφή και ομιλία του, που δεν έγινε βέβαια στα πλαίσια του Ο.Η.Ε., αλλά στο πιο σημαντικό φόρουμ για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, στο Council of Foreign Relations το οποίο εκδίδει την πασίγνωστη επιθεώρηση Foreign Affairs.
Εκεί είχε μιλήσει και το 2007, με συντονιστή τον μακαρίτη Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, όπου και αποθεώθηκε. Τούτη την φορά, τα πράγματα ήταν διαφορετικά, παρά το γεγονός ότι ο συντονιστής, ο γνωστός Fareed Zakaria (Αμερικανός, ινδικής καταγωγής μουσουλμάνος) απέφυγε ερωτήσεις που δυσκόλευαν τον υψηλό επισκέπτη. Δεν χρειάσθηκε όμως, αφού ο φιλοξενούμενος δυσκόλεψε τον εαυτό του.
Όπως διαβάζουμε από μαρτυρίες παρευρισκομένων, ο Ερντογάν εισήλθε στην αίθουσα συνοδευόμενος από 35 τουλάχιστον νεαρά άτομα, όλα με σκούρα κουστούμια, που κατέλαβαν τις πρώτες τρεις σειρές καθισμάτων στη υπερπλήρη αίθουσα. Ήταν προφανές, και σχολιάσθηκε, ότι το όλο σκηνικό σχεδιάσθηκε για να προσδώσει αύρα και μεγαλοσχημοσύνη στην παρουσία του ηγέτη. Οι αυλοκόλακες χειροκροτούσαν βέβαια σε κάθε ευκαιρία και κουνούσαν συνεχώς θετικά τα κεφάλια τους σε κάθε σοφιστεία του Μεγάλου (Büyük) Ηγέτη.
Η παρουσία του Ερνντογάν στο μεγαλύτερο σε επιρροή φόρουμ για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, προγραμματίσθηκε από καιρό πρωτίστως για να “επανοικοδομηθει” η εικόνα της Τουρκίας η οποία, κατά γενική παραδοχή, έχει το χειρότερο αρνητικό πρόσημο μεταπολεμικά. Αυτό που εμείς πρέπει να κρατήσουμε εδώ, που είναι πραγματικά πρωτόγνωρο, είναι ότι για πρώτη φορά σημαντική μερίδα του αμερικανικού κατεστημένου- στην κυβέρνηση , στα ΜΜΕ, στις δεξαμενές σκέψεις, στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και σε πανεπιστήμια, έχει παύσει να θεωρεί την Τουρκία ως “ιερή αγελάδα” και αναντικατάστατο γεωπολιτικό πυλώνα στην αέναη μάχη κατά της “ανελευθερίας” και του “σκοταδισμού”. Αυτό είναι από τις πιο θετικές για εμάς εξελίξεις. Υπογραμμίζω εδώ, ότι καταλυτικό ρόλο στη εξέλιξη αυτή διαδραματίζει και η στρατηγική απόφαση του αμερικανο-εβραϊκού λόμπι να βγάλει τα γάντια και να επιτεθεί μετωπικά κατά των ισλαμιστών της Τουρκίας.
Στην περίπου εξηντάλεπτη παρουσία του, ο Ερντογάν παρουσιάστηκε ως αλάθητος και πάνσοφος για όλες του τις αποφάσεις εντός και εκτός Τουρκίας. Τα όποια εσωτερικά προβλήματα της χώρας του τα απέδωσε στον παλιό ισλαμιστή συνεργάτη του και σημερινό του αντίπαλό τον Χότζα Γκιουλέν. Για τον Γκιουλέν, που βρίσκεται στις ΗΠΑ και την απέλαση του οποίου ζητά, αφιέρωσε τον μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας. Τα όποια προβλήματα της οικονομίας τα απέδωσε στα ξένα “λόμπι των επιτοκίων” που φοβούνται την αναδυόμενη Μεγάλη Τουρκία. Κατηγόρησε ευθέως Οίκους αξιολόγησης, ότι παίζουν αυτό το παιγνίδι και ότι θα τους αντιμετωπίσει. Κατηγόρησε επίσης τα αμερικάνικα ΜΜΕ ως νεροκουβαλητές αυτών που αδίκως κτυπούν την Τουρκία. Τέλος προσπάθησε να εξομαλύνει τη μεγαλύτερη ζημιά – κατηγορία εναντίον του, αυτή του αντισημιτισμού. Σε κάθε δεύτερη περίπου φράση υπογράμμιζε “δεν είμαι αντισημίτης”, είμαι μόνο εναντίον της πολιτικής του Ισραήλ. Οποίος γνωρίζει στοιχειώδες τα πράγματα τα στις ΗΠΑ καταλαβαίνει ότι η συχνή αναφορά στο, “δεν είμαι αντισημίτης”, επιβεβαιώνει το αντίθετο.
Σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, παρουσιάσθηκε επίσης αλάνθαστος σε όλα. Στην Λιβύη, στην Αίγυπτο, στη Συρία , στο Ιράκ, στην Γάζα στο θέμα της τρομοκρατίας.
Αν οι δυτικοί ακολουθούσαν τη συμβουλή του υπογράμμισε, που προέρχεται από τη ιστορική εμπειρία της διαχείρισης της ευρύτερης περιοχής από τους Οθωμανούς, όταν όλα λειτουργούσαν δίκαια, αποτελεσματικά και παραδειγματικά, όλα όσα κακά συμβαίνουν σήμερα θα είχαν αποφευχθεί.
Η εκτίμηση αυτών που παρακολούθησαν τη ομιλία Ερντογάν και που κατεγράφη στα ΜΜΕ ήταν, η επιβεβαίωση της υφιστάμενης εικόνας του ως ενός καχύποπτου, αυταρχικού, ακόμη και παρανοϊκού ηγέτη που λειτουργεί, και αυτό είναι και το χειρότερο, πιστεύοντας ότι ο Αλλάχ έχει προσωπικά τοποθετήσει άσο στο μανίκι του.
Σε άλλα ζητήματα, που μας αφορούν άμεσα, καταγράφω την ξεκάθαρη βούληση του ισλαμιστή ηγέτη να αποκλείσει κάθε εκτόνωση με δυο κρίσιμα κράτη, την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Και στις δυο περιπτώσεις, ο Ερντογάν χρησιμοποίησε προσβλητικούς χαρακτηρισμούς εναντίων των, προεξαρχούσης της Αιγύπτου. Και αυτό το τελευταίο μας φέρνει στον Πρόεδρο Αναστασιάδη και την δική του παρουσία στη έδρα του Ο.Η.Ε.
Καλώς πράττει ο Κύπριος Πρόεδρος ασκούμενος στη πολυμερή διπλωματία. Και καλώς παίζει το παιγνίδι των εντυπώσεων, εφόσον κατανοεί και γνωρίζει ότι είναι και αυτό, το παιγνίδι εντυπώσεων που πρέπει να κερδίζεται. Το ζητούμενο όμως είναι άλλο, και αυτό είναι, η αύξηση της διαπραγματευτικής δύναμης του κράτους, με πολιτικές συνεργασίες και συνασπισμούς στη περιοχή . Και όπως υποστήριξα στη στήλη μου της περασμένης Κυριακής (21/9/2014) η στρατηγική που ενδείκνυται είναι μια “Νότια Στρατηγική”. Αφορά στην προσπάθεια δημιουργίας ενός υποσυστήματος συνεργασίας και ασφάλειας με κράτη της περιοχής με συνδετικό κρίκο την ενέργεια και τον αντι-ηγεμονισμό. Σε αυτό μπορεί να συνεργασθούν Κύπρος, Αίγυπτος, Ισραήλ, Ιορδανία , Παλαιστινιακή Αρχή, Λίβανος και μελλοντικά, γιατί όχι και μια δημοκρατική Συρία.
Ο Χένρι Κίσινγκερ έγραψε σε ένα βιβλίο του για τις Ευρω-ατλαντικές σχέσεις ότι υπάρχουν δυο ειδών ρεαλιστές. Αυτοί που εκμεταλλεύονται τα γεγονότα και αυτοί που τα δημιουργούν. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αρέσκεται να αυτοπροσδιορίζεται ως “ρεαλιστής”. Η Κύπρος σίγουρα δεν μπορεί να δημιουργήσει γεγονότα. Μπορεί όμως να τα εκμεταλλευθεί. Ο Κύπριος πρόεδρος έχει δυο επιλογές. Να συνεχίσει μια χρεοκοπημένη πολιτική που θα τον αφήσει στην ιστορία ως τον πρώτο και τελευταίο ηγέτη κράτους που αυτοκαταργήθηκε. Ή να εκμεταλλευτεί τα γεγονότα που κυριολεκτικά τον σπρώχνουν. Τα νέα από τις ευρύτερες διεργασίες στη Νέα Υόρκη είναι ευοίωνα. Οψόμεθα.
Photo via United Nations
http://mignatiou.com/2014/09/o-erntogan-ke-i-epiloges-anastasiadi/#more-40038
