28 Σεπτεμβρίου 2014

Η Κύπρος μπροστά στην ισλαμική τρομοκρατία

Του Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη

Οφείλουμε να σχεδιάσουμε ένα σύστημα ασφάλειας για την ιστορία μας…

Η αυγή του 21ου αιώνα χαρακτηρίζεται από έναν κόσμο όπου τα σύνορα και οι φυσικοί φραγμοί έχουν συρρικνωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ζούμε ουσιαστικά σε ένα α-συνοριακό παγκόσμιο περιβάλλον, το επονομαζόμενο παγκόσμιο χωριό…

Η ΕΝΝΟΙΑ της ασύμμετρης απειλής γεννήθηκε από τις αποτυχημένες πολεμικές επεμβάσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στη Μέση Ανατολή, με έμφαση στο Ιράκ και το Αφγανιστάν


Η σημερινή εποχή έχει ως ειδοποιό γνώρισμα και χαρακτηριστικό την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας, την εισαγωγή, χρήση και διάδοση του διαδικτύου και των εφαρμογών που αυτό προσφέρει, την προβολή εικόνων και την αναμετάδοση ηχητικών και οπτικών αρχείων αυτοστιγμεί, τη δυνατότητα μεταφοράς ανθρώπων και αγαθών, αλλά και την παροχή υπηρεσιών κατά τρόπον πρωτόγνωρα ταχύτατο και ρεαλιστικά αποτελεσματικό.

Ως προς τη διάσταση της οικονομίας και του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, το διάστημα μετά το τέλος του 20ού αιώνα διαμόρφωσε τις προϋποθέσεις της ανεμπόδιστης και εν πολλοίς ανεξέλεγκτης μετακίνησης κεφαλαίων, της ελεύθερης ανάπτυξης της οικονομίας της αγοράς, με την ανάδειξη του καπιταλισμού και της φιλελεύθερης προσέγγισης της οικονομίας ως του κυρίαρχου μοντέλου, όπου η υλοποίησή του επιχειρείται κατά τρόπον οικουμενικό.

Η αυγή του 21ου αιώνα χαρακτηρίζεται από έναν κόσμο όπου τα σύνορα και οι φυσικοί φραγμοί μεταξύ των χωρών, των ατόμων και των λαών έχουν συρρικνωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ζούμε ουσιαστικά σε ένα α-συνοριακό παγκόσμιο περιβάλλον, το επονομαζόμενο παγκόσμιο χωριό.

Η έννοια της εκμηδένισης των φραγμών της σημερινής εποχής έναντι άλλων έγκειται κυρίως στο γεγονός πως οι συνθήκες επικοινωνίας αμετακλήτως έχουν καταστεί ασύλληπτες και άμεσες. Αυτό σημαίνει πως άτομα που ζουν στο ένα ημισφαίριο μπορούν να επικοινωνήσουν με ομάδες, θεσμούς ή και μεμονωμένους ανθρώπους στην άλλη άκρη του πλανήτη μέσω της εικόνας, του διαδικτύου, της κινητής ή και δορυφορικής τηλεφωνίας.

Η παγκοσμιοποίηση σηματοδοτεί, ως εκ τούτου, αμετάκλητα και μη αναστρέψιμα την έναρξη μιας νέας εποχής στις ανθρώπινες σχέσεις και στη διεθνή τάξη, επηρεάζοντας έθνη, κράτη, χώρες, πολιτισμούς, λαούς και κοινωνίες σε ολόκληρο τον κόσμο, και διαμορφώνοντας σε πολλαπλά και διασυνδεόμενα επίπεδα την ανθρωπότητα, όπως της ενοποίησης της παγκόσμιας οικονομίας, του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος και της πολιτικής, με την τάση της οικοδόμησης, με αφετηρία τις ΗΠΑ, παγκόσμιου κράτους.

Το τελευταίο εγχείρημα οικοδόμησης ενός παγκόσμιου κράτους, προεξαρχουσών των ΗΠΑ, απέτυχε ήδη παταγωδώς. Αναπόδραστα η παγκοσμιοποιημένη περίοδος που βιώνουμε σήμερα αφορά ιδιαιτέρως και στην πτυχή του πολιτισμού σε μια ευρύτατη οπτική, με την εξ ορισμού προσέγγιση των διαφόρων κουλτούρων και κοινωνικών τάξεων και την τάση αναμόρφωσης των υπαρχόντων σχημάτων ή την πρόκληση διαμόρφωσης ενός ομογενοποιημένου μοντέλου κουλτούρας, με τη σύγκλιση και εναρμόνιση πολιτισμικών αξιών.

Η ανωτέρω περιγραφή αποτυπώνει τη διάρθρωση του κόσμου σε έναν οριζόντιο άξονα, όπου παρατηρείται η ομογενοποίηση των στάσεων και συμπεριφορών της κουλτούρας του ανθρώπου, στην καθημερινότητά του, σε οικουμενικό επίπεδο και η δυνάμει διαμόρφωση ενός ενιαίου παγκόσμιου συνόλου που εκφράζεται στις πρακτικές μορφές της ζωής, όπως είναι το φαγητό, η ενδυμασία, η μουσική, όσο και στην αντίληψη του κόσμου σε μια ενιαία προσέγγιση όλων και προς όλα.

Παράλληλα, αναδεικνύεται και η σύγκρουση των διαφόρων πολιτισμικών μοντέλων, με εμφανείς τις τάσεις για ριζοσπαστική εναντίωση προς τη σύμπλευση με την ιδεολογία του δυτικού φιλελευθερισμού ή τις επιταγές του δυτικοτραφούς και αμερικανικού προτύπου. Το φαινόμενο της διαιρετικής τομής του κόσμου, με έμφαση στην πτυχή του πολιτισμού, δεν εμφανίζεται μόνο στις χώρες που αναπτύσσεται ο εκάστοτε πολιτισμός, αλλά στη σημερινή εποχή αποκτά ευρύτατες διαστάσεις που, όπως καθημερινά παρακολουθούμε, εκδηλώνεται ως ασύμμετρη απειλή και ειδικά στην περίπτωση της ισλαμικής τρομοκρατίας, κατά τρόπο φρικώδη και ασύλληπτα βίαιο.

Η έννοια της ασύμμετρης απειλής γεννήθηκε από τις αποτυχημένες πολεμικές επεμβάσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στη Μέση Ανατολή, με έμφαση στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, όπου με διακηρυγμένο στόχο τη δημοκρατία και την ελευθερία, έφεραν το χάος και την εξαθλίωση, συμβάλλοντας καθοριστικά στη γέννηση του φαινομένου της ισλαμικής τρομοκρατίας.

Η προχειρότητα, η ανευθυνότητα και η επιπολαιότητα με την οποία κινήθηκαν και κινούνται προκαλεί ανασφάλεια παντού, γιατί δεν μπορούμε να εμπιστευόμαστε εκείνους ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τη σημερινή δράση των νεοβαρβάρων του Ισλάμ κατά τρόπον αποτελεσματικό και, κυρίως, χωρίς να προκαλέσουν περαιτέρω παρενέργειες, που να οδηγήσουν στην παγκοσμιοποίηση της σύγκρουσης των ακραίων ισλαμιστών με τον δυτικό κόσμο.

Ο τρόπος που κινούνται, σχεδιάζουν και αντιμετωπίζουν τα προβλήματα οι ΗΠΑ μάς θυμίζει την περίφημη ρήση του Κλεμανσώ, όπου κατ’ αναλογίαν και παραφράζοντάς τον θα λέγαμε πως η εναπόθεση της ευθύνης για την παγκόσμια ειρήνη στις ΗΠΑ είναι εξαιρετικά υψηλού ρίσκου υπόθεση γι' αυτήν τούτην την ειρήνη και την ασφάλεια.

Το νέο αυτό είδος πολεμικής αντιπαράθεσης, που αποκαλείται ασύμμετρη απειλή, δεν μπορεί να συγκριθεί με ό,τι πολεμικό έλαβε χώραν τους προηγούμενους αιώνες, καθώς η σύγκρουση είναι κατά κύριο λόγο πολιτισμικής υφής και δυνητικά μπορεί να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα τεχνολογικής προόδου του 21ου αιώνα.

Η ασύμμετρη απειλή αντανακλάται στις εκδηλώσεις του φαινομένου της ισλαμικής τρομοκρατίας, της παρακίνησης των ομοθρήσκων και ομοϊδεατών να εγκαταλείψουν τον ξένο τρόπο ζωής του δυτικού ανθρώπου που τους αλλοτριώνει, και να επιστρέψουν στις συνθήκες κοινωνικοποίησης με τις οποίες έχουν γαλουχηθεί, κυρίως μέσω της ισλαμικής θρησκείας και κοσμοαντίληψης, αναζητώντας έτσι τη βαθύτερη πολιτισμική τους ταυτότητα.

Παρατηρείται πως ο ξένος, ο «άλλος» δεν ζει σε μιαν απομακρυσμένη χώρα, αλλά αποτελεί μέρος του δυτικού συστήματος οργάνωσης της κοινωνίας, καθώς ως μετανάστης δεύτερης ή τρίτης γενιάς, μουσουλμάνος ή άλλου θρησκεύματος, βιώνει τον τρόπο ζωής σε δυτικές κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες ένταξης. Η υιοθέτηση, πολλές φορές εξαναγκαστικά, ενός άλλου, διαφορετικού τρόπου ζωής από αυτόν που έχει γνωρίσει, η εμφανής πλέον κρίση του δυτικού πολιτισμού και η εν τοις πράγμασι εσωτερική συνειδητοποίηση πως δεν είναι κομμάτι αυτού του πολιτισμού, αναπόδραστα τον οδηγεί στην αναζήτηση της ταυτότητάς του.

Οι εξακτινώσεις αυτής της διεργασίας αποτυπώνονται κατά τρόπο βίαιο, αφού πολεμά έναντι αυτού που τον υποχρεώνουν να είναι και που δεν θέλει να είναι. Αυτή η εσωτερική διελκυστίνδα, με εξωτερικές και σαφώς παγκόσμιες προεκτάσεις, αναφέρεται στην κοινωνικοποίησή του, που είναι συνήθως μουσουλμανική και αποτελεί την υποδομή του χαρακτήρα, της προσωπικότητας, της στάσης ζωής του και της ταυτότητάς του.

Ηφαίστειο σε διαρκή έκρηξη…
ΤΙ σημαίνει όμως για τον Ελληνισμό, Ελλάδα και Κύπρο, το φαινόμενο της διεθνούς ισλαμικής τρομοκρατίας, το οποίο απειλεί, εάν εξαπλωθεί και κερδίσει σε νομιμοποίηση στον ισλαμικό κόσμο, να μετατρέψει την Υδρόγειο σε ένα διαρκή, ανελέητο εμφύλιο πόλεμο, με καταστροφικές συνέπειες για την ανθρωπότητα;

Ευρισκόμενα τα δύο κράτη του Ελληνισμού σε εξαιρετικά σημαντικές γεωστρατηγικές θέσεις και διόδους προς την υπόλοιπη Ευρώπη, οφείλουν να σχεδιάσουν και να πραγματοποιήσουν το σύστημα ασφάλειας εκείνο, που θα τους επιτρέψει να υπερασπιστούν την ιστορία, τις παραδόσεις, τον πολιτισμό και κυρίως την κοινωνία των ανθρώπων του σήμερα, όχι μόνον ως επιβίωση υλική, αλλά ως πνευματική κατάκτηση του παρελθόντος και ως πολιτική προοπτική του μέλλοντος.

Η Κύπρος βρίσκεται στο μαλακό υπογάστριο της Μέσης Ανατολής, που ούτως ή άλλως είναι το ηφαίστειο σε διαρκή έκρηξη, και του τουρκικού ογκόλιθου, ο οποίος αποδεδειγμένα συνεργάζεται με την ISIS και άλλες οργανώσεις ισλαμικής επαναστατικής ανατροπής, που απειλούν εν τοις πράγμασι την ίδια την οργανωμένη κοινωνία της Κύπρου, την ύπαρξη του κυπριακού κράτους, τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία. Η κυπριακή κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει τάχιστα σε συνεργασίες και συμμαχίες, που θα επιτρέψουν στην Κύπρο να αισθάνεται ασφαλής όαση σε μια έρημο φωτιάς και λάβας.

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου