12 Ιουνίου 2014

Μουντιάλ μπούμερανγκ...

https://lh5.googleusercontent.com/-L9QU04nisy4/U5lEpxuyLZI/AAAAAAAATVs/UQgEazQs4DM/s426/brasil13.jpg
Αρτον και θεάματα έλεγαν στην Αρχαία Ρώμη μια παράδοση εκμαίευσης λαϊκής συναίνεσης και κοινωνικής αποδοχής που συνεχίστηκε ανά τους αιώνες. Κορυφώθηκε τον 19ο αιώνα με τις διεθνείς εκθέσεις στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και με την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων: στο Βερολίνο το 1936 ο Χίτλερ εξέθεσε τα πρώτα του επιτεύγματα, νομιμοποιήθηκε από την παγκόσμια συμμετοχή και τον λαϊκό ενθουσιασμό.
Σήμερα παρατηρείται μια θεαματική αντίστιξη με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Βραζιλία: στη χώρα του ποδοσφαίρου καλώς εχόντων των πραγμάτων η διοργάνωση του Μουντιάλ θα έπρεπε να είναι μια μεγάλη λαϊκή γιορτή, θριαμβευτική επιβεβαίωση της ανάδειξης της χώρας σε περιφερειακή δύναμη. Το Μουντιάλ στη Βραζιλία πυροδότησε εξέγερση και οργή, καθώς καταγράφηκε ως μια διεθνής χρηματοοικονομική και εμπορική επένδυση που όχι μόνον δεν αφορά την πλειοψηφία των πολιτών αλλά γίνεται σε βάρος τους.

Ετσι στη χώρα του ποδοσφαίρου η κεντροαριστερή κυβέρνηση της Βίλμα Ρουσέφ εφαρμόζει σκληρή καταστολή που θυμίζει, αν δεν υπερβαίνει, τις μνήμες από την παρέμβαση του Στρατού το 1964 που ανέτρεψε τον εκλεγμένο πρόεδρο και εγκαθίδρυσε μακρόχρονη δικτατορία. Η διαφορά με τους Ολυμπιακούς, τα Μουντιάλ και τις εκθέσεις του παρελθόντος ήταν ότι τότε ήταν εθνικές διοργανώσεις, ενώ σήμερα υλοποιούνται σε τοπικό επίπεδο με κόστος αλλά και επικοινωνιακά μηνύματα που αποφασίζονται αλλού.
Ετσι πολιτικές ηγεσίες και κυβερνήσεις, αντί να παίρνουν μηνύματα αυτοπεποίθησης θριάμβου και εθνικής περηφάνιας, βλέπουν τις φαντασμαγορίες ή τα κολοσσιαία έργα που φιλοξενούν να γίνονται μάρτυρες της υποταγής τους σε μια μη ελέγξιμη υπερεθνική παγκοσμιοποιημένη ισχύ. Ετσι τροφοδοτούνται η έκρηξη της οργής αλλά και οι ανεξέλεγκτοι λαϊκισμοί και φονταμενταλισμοί που προσπαθούν να την αξιοποιήσουν.
Με την πάνοπλη στρατιά των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας η Ρουσέφ υπέστη φθορά πολλαπλάσια αυτής της αναμενόμενης από κάθε κυβερνητική διαχείριση. Αν οι Βραζιλιάνοι δεν φουσκώνουν από εθνική υπερηφάνεια για μια επίδειξη χλιδής και σπατάλης που δεν τους αφορά, το ίδιο αίσθημα καταγράφεται προς την Κωνσταντινούπολη: ποιος άραγε θα αισθανθεί υπερήφανος Τούρκος επειδή κατασκευάζεται με κόστος τον τελευταίο πνεύμονα πρασίνου το μεγαλύτερο αεροδρόμιο στον κόσμο, όπως δήλωσε πρόσφατα ο Ερντογάν;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ


kapopoulos@pegasus.gr