Αν και στη θεωρία ο τομέας της ενέργειας λειτούργησε θετικά
προκειμένου να γεφυρωθούν οι διαφορές που χώριζαν το Ισραήλ και την
Αίγυπτο, το Αλ Τζαζίρα,
με μια αποκαλυπτική έρευνα, ξεδιπλώνει μια ιστορία με πικρές αλήθειες
για το πως η Αίγυπτος έχει καταλήξει σήμερα ενεργειακά εξαρτώμενη από το
ισραηλινό φυσικό αέριο. Η διαφθορά πολιτικών και άλλων αξιωματούχων, τα
αμαρτωλά συμβόλαια δισεκατομμυρίων, οι μυστικές συμφωνίες μεταξύ πρώην
αξιωματούχων των μυστικών υπηρεσιών των δύο χωρών, προκάλεσαν ζημιές για
τον αιγυπτιακό λαό οι οποίες σήμερα εκτιμώνται στα 11 δις δολάρια. Στην
ουρά της ιστορίας, κάποιος μπορεί να ερμηνεύσει και την πρόθεση της
εταιρείας Noble, για υγροποίηση του ισραηλινού ΦΑ στα τερματικά της
Union Fenosa στην Αύγυπτο, μια εξέλιξη που αν πάρει σάρκα και οστά,
επηρεάζει άμεσα και τις ενεργειακές εξελίξεις στην Κύπρο.
Πίσω στο χρόνο Μετά την εισβολή του Ισραήλ στην Χερσόνησο του Σινά το 1967, άρχισε η
εκμετάλλευση του πετρελαίου κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70. Το
1979, οι συμφωνίες Camp David, προνοούσαν την επιστροφή του Σινά στην
Αίγυπτο, αλλά παράλληλα και την προμήθεια πετρελαίου από την Αίγυπτο στο
Ισραήλ για τα επόμενα χρόνια.«Οι συμφωνίες του Camp David, εγγυόντουσαν το δικαίωμα του Ισραήλ να
καταθέτει προσφορές για εκμετάλλευση του πετρελαίου στο Σινά. Επειδή το
Ισραήλ κατέστη εξαρτώμενο από τις πηγές πετρελαίου του Σινά, ήθελε να
διασφαλίσει ότι θα συνεχίσει να ικανοποιεί τις ανάγκες της εσωτερικής
του αγοράς με τη συνέχιση της εκμετάλλευσης των συγκεκριμένων
κοιτασμάτων. Επιπλέον οι εν λόγω συμφωνίες έφεραν κοντά τις δύο χώρες σε
επίπεδο στρατού και μυστικών υπηρεσιών, μια σχέση η οποία διαρκεί μέχρι
σήμερα», εξηγεί στο Αλ Τζαζίρα ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Stocker of
Trinity Washington, James Stocker.
Μίζες δισεκατομμυρίων
To 1994, μετά τις συμφωνίες του Όσλο, όταν δηλαδή οι Παλαιστίνοι αναγνώρισαν επίσημα το κράτος του Ισραήλ, οι σχέσεις της χώρας με την Αίγυπτο μπήκαν σε τροχιά σταθεροποίησης. Οι ισραηλινές επενδύσεις στην Αίγυπτο έφτασαν τα 1,2 δις δολάρια ενώ παράλληλα το κομμάτι της ενέργειας τύγχανε διαχείρισης από τις μυστικές υπηρεσίες των δύο χωρών. Μάλιστα, το Υπουργείο ενέργειας της Αιγύπτου, είχε αναλάβει ο πρώην αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών Sameh Fahmy κάτι που σήμανε τη νέα εποχή στα ενεργειακά της Αιγύπτου. Τα επόμενα χρόνια σημαδεύτηκαν με μίζες δισεκατομμυρίων τις οποίες έλαβαν διάφοροι εμπλεκόμενοι, τόσο από την κατασκευή υποδομών όσο και από τη σύναψη συμφωνιών. Συστάθηκε επίσης η ιδιωτική εταιρεία East Mediterranean Gas Company (ΕΜG), η οποία ανέλαβε την κατασκευή αγωγού ο οποίος θα ένωνε την παραθαλάσσια πόλη της Αιγύπτου El Arish με την Ισραηλινή Ashkelon, με ένα και μοναδικό στόχο. Την προμήθεια φυσικού αερίου στο Ισραήλ.
Η μεγαλύτερη κλοπή εις βάρος του λαού της Αιγύπτου
Με την εμπλοκή πρώην αξιωματούχου των αιγυπτιακών μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος διατηρούσε στενές σχέσεις με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ αλλά και τον Υπουργό Ενέργειας της χώρας, η εταιρεία EMG, ανέλαβε την πώληση φυσικού αερίου στο Ισραήλ σε εξευτελιστική τιμή.
Σύμφωνα με αναλυτές του τομέα της ενέργειας, την ίδια χρονιά, δηλαδή το 2008, οι τιμές πώλησης φυσικού αερίου σε άλλες χώρες, ήταν μέχρι και 8 φορές υψηλότερες απ’ ότι η τιμή που πωλούσε η EMG το αιγυπτιακό φυσικό αέριο στο Ισραήλ. Συγκεκριμένα η EMG, αγόραζε το φυσικό αέριο στην τιμή των 3 δολαρίων και το πωλούσε για 4,50 στους Ισραηλινούς.
Ο αναλυτής, Mika Minio-Paluello, με τη χρήση εμπιστευτικών εγγράφων που εξασφάλισε το Αλ Τζαζίρα, υπολόγισε ότι εάν η Αίγυπτος πωλούσε το φυσικό της αέριο σε κανονικές τιμές, θα εξασφάλιζε 11 δις δολάρια περισσότερα. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο λαός της Αιγύπτου εξεγέρθηκε ενάντια στον Χόσνι Μουμπάρακ, ενώ την ίδια περίοδο σημειώθηκε αριθμός δολιοφθορών στον αγωγό.
Όταν στέρεψαν οι πηγές ενέργειας…
Το ενεργειακό σκάνδαλο της Αιγύπτου σε συνδυασμό με την ενεργειακή ανεπάρκεια, σημειώνουν κάποιοι αναλυτές, ήταν ο λόγος που οδήγησε τους στρατιωτικούς και άλλους ηγέτες στο πραξικόπημα κατά του Μόρσι. Ωστόσο άλλοι αναλυτές εκτιμούν ότι μετά το πραξικόπημα εναντίον του Μόρσι, όλα επέστρεψαν σε κανονικούς ρυθμούς, κάτι που δημιουργεί υποψίες, ότι η έλλειψη καυσίμων, ήταν σκόπιμα στημένη από έξω.
Η Αύγυπτος ενώπιων αγωγών ύψους 20 δις
Μετά την ανάληψη της Προεδρίας από τον ηγέτη του πραξικοπήματος, Abdel Fattah el-Sisi, ο ίδιος βρέθηκε ενώπιον μιας νέας μαζικής ενεργειακής κρίσης. Ο στρατός την ίδια ώρα διέκοψε την παροχή φυσικού αερίου προς το Ισραήλ. Η EMG, απάντησε σε αυτή την κίνηση με αγωγή εναντίον της Αιγύπτου, για παραβίαση του 15χρονου συμβολαίου για απρόσκοπτη παροχή ΦΑ στο Ισραήλ. Η αγωγή έγινε σε διεθνή δικαστήρια, με την EMG, να διεκδικεί απώλειες ύψους 8 δις δολαρίων, ενώ την ίδια ώρα η Union Fenosa, η οποία διατηρεί τερματικό υγροποίησης στην Αίγυπτο, διεκδικεί αποζημιώσεις ύψους 6 δις δολαρίων λόγω της μειωμένης προμήθειας ΦΑ στην Ισπανία.
Συνολικά η Αίγυπτος σήμερα έχει να αντιμετωπίσει αγωγές οι οποίες φτάνουν τα 20 δις δολάρια, για παραβιάσεις συμβολαίων τα οποία είχαν υπογραφεί υπό την Προεδρία Μουμπάρακ.
Η επόμενη μέρα
Μετά την ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην ισραηλινή ΑΟΖ, ο el-Sissi, προσπαθεί να καταλήξει σε συμφωνία με το Ισραήλ για εισαγωγή ΦΑ, σε χαμηλότερη τιμή, όπως ακριβώς οι Ισραηλινοί απολάμβαναν το αιγυπτιακό ΦΑ στο παρελθόν.
Τον Ιανουάριο του 2014, ο el-Sisi, προχώρησε στην άρση των περιορισμών σε ότι αφορά τις ενεργειακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Αίγυπτο, επιτρέποντας τους να εισάγουν ΦΑ από οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο.
Η Noble μπαίνει στο παιχνίδι
Προς αυτή την κατεύθυνση, κινείται και η πρόθεση της εταιρείας Νοble, για μεταφορά ΦΑ από τα ισραηλινά οικόπεδα στο τερματικό της Union Fenosa στην Αίγυπτο για υγροποίηση. Αυτό θα επιτρέψει την εξαγωγή υγροποιημένου ΦΑ με πλοία. Ωστόσο κάτι τέτοιο σημαίνει ότι θα χρειαστεί και το πράσινο φως της Αιγύπτου για χρήση της διώρυγας του Σουέζ, προκειμένου το ΦΑ να εξάγεται στις αγορές της Ασίας.
Πώς επηρεάζουν τα πιο πάνω την Κύπρο και ποια μηνύματα στέλλουν
Η πιο πάνω ιστορία δεν μπορεί παρά να επιστήσει την προσοχή της Κύπρου η οποία έχει ήδη μπει για τα καλά στον «χορό» των ενεργειακών εξελίξεων της περιοχής. Από τη μια, έχει ιδιαίτερη σημασία να κατανοήσουμε ότι η διαφάνεια και η ορθή λειτουργία όλων των θεσμών που εμπλέκονται στα ενεργειακά, είναι αδήριτη ανάγκη προκειμένου η ευλογία να μην γίνει κατάρα. Αυτό ήταν ένα από τα θέματα που αναδείξαμε και σε διαδικτυακή εκπομπή μας στο SigmaLive.
Από την άλλη, η πρόθεση της Noble για μεταφορά φυσικού αερίου από τα ισραηλινά οικόπεδα στα τερματικά υγροποίησης της Union Fenosa στην Αίγυπτο, η οποία εκφράστηκε και με επίσημη επιστολή προθέσεων, σαφώς και πρέπει να προβληματίσει ανέφεραν αναλυτές στο SigmaLive, καθώς οι σχεδιασμοί για το τερματικό υγροποίησης στο Βασιλικό επηρεάζονται άμεσα. Όπως είναι γνωστό, οι ποσότητες ΦΑ που έχουν πιστοποιηθεί μέχρι στιγμής, δεν αρκούν προκειμένου να καταστεί βιώσιμο το τερματικό, κάτι που παρατείνει τα σχέδια δημιουργίας του.
Επιπλέον, υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να γίνει αναθεώρηση του στρατηγικού μας σχεδιασμού, επανεκτιμόντας τα σημερινά δεδομένα, ούτως ώστε να εξεταστούν περεταίρω λύσεις εξαγωγής του φυσικού μας αερίου. Σε περίπτωση μη δημιουργίας τερματικού, τότε εκτιμάται ότι δυσκολεύουν τα πράγματα και σε ότι αφορά την ντόπια κυπριακή αγορά, καθώς ο στόχος για φθηνό ΦΑ για
παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας καθίσταται δύσκολος.
Τονίζουν δε ότι θα πρέπει να εξεταστεί επίσης και η λύση των πλωτών μονάδων υγροποίησης τουλάχιστον για την περίπτωση του οικοπέδου 12. Τέλος δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε, υποστηρίζουν, πώς η συμφωνία-μαμμούθ Ρωσίας-Κίνας θα επηρεάσει και τις τιμές στην αγορά της Ασίας.Από την πλευρά του ο Σόλωνας Κασίνης, εκφράζει την άποψη ότι όποιες και να είναι οι εξελίξεις, το τερματικό υγροποίησης είναι βιώσιμο και θα πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα μας.
zannettos@sigmalive.com
- See more at: http://www.sigmalive.com/news/energia/134621#sthash.fZ9IUwdt.dpuf
Μίζες δισεκατομμυρίων
To 1994, μετά τις συμφωνίες του Όσλο, όταν δηλαδή οι Παλαιστίνοι αναγνώρισαν επίσημα το κράτος του Ισραήλ, οι σχέσεις της χώρας με την Αίγυπτο μπήκαν σε τροχιά σταθεροποίησης. Οι ισραηλινές επενδύσεις στην Αίγυπτο έφτασαν τα 1,2 δις δολάρια ενώ παράλληλα το κομμάτι της ενέργειας τύγχανε διαχείρισης από τις μυστικές υπηρεσίες των δύο χωρών. Μάλιστα, το Υπουργείο ενέργειας της Αιγύπτου, είχε αναλάβει ο πρώην αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών Sameh Fahmy κάτι που σήμανε τη νέα εποχή στα ενεργειακά της Αιγύπτου. Τα επόμενα χρόνια σημαδεύτηκαν με μίζες δισεκατομμυρίων τις οποίες έλαβαν διάφοροι εμπλεκόμενοι, τόσο από την κατασκευή υποδομών όσο και από τη σύναψη συμφωνιών. Συστάθηκε επίσης η ιδιωτική εταιρεία East Mediterranean Gas Company (ΕΜG), η οποία ανέλαβε την κατασκευή αγωγού ο οποίος θα ένωνε την παραθαλάσσια πόλη της Αιγύπτου El Arish με την Ισραηλινή Ashkelon, με ένα και μοναδικό στόχο. Την προμήθεια φυσικού αερίου στο Ισραήλ.
Η μεγαλύτερη κλοπή εις βάρος του λαού της Αιγύπτου
Με την εμπλοκή πρώην αξιωματούχου των αιγυπτιακών μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος διατηρούσε στενές σχέσεις με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ αλλά και τον Υπουργό Ενέργειας της χώρας, η εταιρεία EMG, ανέλαβε την πώληση φυσικού αερίου στο Ισραήλ σε εξευτελιστική τιμή.
Σύμφωνα με αναλυτές του τομέα της ενέργειας, την ίδια χρονιά, δηλαδή το 2008, οι τιμές πώλησης φυσικού αερίου σε άλλες χώρες, ήταν μέχρι και 8 φορές υψηλότερες απ’ ότι η τιμή που πωλούσε η EMG το αιγυπτιακό φυσικό αέριο στο Ισραήλ. Συγκεκριμένα η EMG, αγόραζε το φυσικό αέριο στην τιμή των 3 δολαρίων και το πωλούσε για 4,50 στους Ισραηλινούς.
Ο αναλυτής, Mika Minio-Paluello, με τη χρήση εμπιστευτικών εγγράφων που εξασφάλισε το Αλ Τζαζίρα, υπολόγισε ότι εάν η Αίγυπτος πωλούσε το φυσικό της αέριο σε κανονικές τιμές, θα εξασφάλιζε 11 δις δολάρια περισσότερα. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο λαός της Αιγύπτου εξεγέρθηκε ενάντια στον Χόσνι Μουμπάρακ, ενώ την ίδια περίοδο σημειώθηκε αριθμός δολιοφθορών στον αγωγό.
Όταν στέρεψαν οι πηγές ενέργειας…
Το ενεργειακό σκάνδαλο της Αιγύπτου σε συνδυασμό με την ενεργειακή ανεπάρκεια, σημειώνουν κάποιοι αναλυτές, ήταν ο λόγος που οδήγησε τους στρατιωτικούς και άλλους ηγέτες στο πραξικόπημα κατά του Μόρσι. Ωστόσο άλλοι αναλυτές εκτιμούν ότι μετά το πραξικόπημα εναντίον του Μόρσι, όλα επέστρεψαν σε κανονικούς ρυθμούς, κάτι που δημιουργεί υποψίες, ότι η έλλειψη καυσίμων, ήταν σκόπιμα στημένη από έξω.
Η Αύγυπτος ενώπιων αγωγών ύψους 20 δις
Μετά την ανάληψη της Προεδρίας από τον ηγέτη του πραξικοπήματος, Abdel Fattah el-Sisi, ο ίδιος βρέθηκε ενώπιον μιας νέας μαζικής ενεργειακής κρίσης. Ο στρατός την ίδια ώρα διέκοψε την παροχή φυσικού αερίου προς το Ισραήλ. Η EMG, απάντησε σε αυτή την κίνηση με αγωγή εναντίον της Αιγύπτου, για παραβίαση του 15χρονου συμβολαίου για απρόσκοπτη παροχή ΦΑ στο Ισραήλ. Η αγωγή έγινε σε διεθνή δικαστήρια, με την EMG, να διεκδικεί απώλειες ύψους 8 δις δολαρίων, ενώ την ίδια ώρα η Union Fenosa, η οποία διατηρεί τερματικό υγροποίησης στην Αίγυπτο, διεκδικεί αποζημιώσεις ύψους 6 δις δολαρίων λόγω της μειωμένης προμήθειας ΦΑ στην Ισπανία.
Συνολικά η Αίγυπτος σήμερα έχει να αντιμετωπίσει αγωγές οι οποίες φτάνουν τα 20 δις δολάρια, για παραβιάσεις συμβολαίων τα οποία είχαν υπογραφεί υπό την Προεδρία Μουμπάρακ.
Η επόμενη μέρα
Μετά την ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην ισραηλινή ΑΟΖ, ο el-Sissi, προσπαθεί να καταλήξει σε συμφωνία με το Ισραήλ για εισαγωγή ΦΑ, σε χαμηλότερη τιμή, όπως ακριβώς οι Ισραηλινοί απολάμβαναν το αιγυπτιακό ΦΑ στο παρελθόν.
Τον Ιανουάριο του 2014, ο el-Sisi, προχώρησε στην άρση των περιορισμών σε ότι αφορά τις ενεργειακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Αίγυπτο, επιτρέποντας τους να εισάγουν ΦΑ από οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο.
Η Noble μπαίνει στο παιχνίδι
Προς αυτή την κατεύθυνση, κινείται και η πρόθεση της εταιρείας Νοble, για μεταφορά ΦΑ από τα ισραηλινά οικόπεδα στο τερματικό της Union Fenosa στην Αίγυπτο για υγροποίηση. Αυτό θα επιτρέψει την εξαγωγή υγροποιημένου ΦΑ με πλοία. Ωστόσο κάτι τέτοιο σημαίνει ότι θα χρειαστεί και το πράσινο φως της Αιγύπτου για χρήση της διώρυγας του Σουέζ, προκειμένου το ΦΑ να εξάγεται στις αγορές της Ασίας.
Πώς επηρεάζουν τα πιο πάνω την Κύπρο και ποια μηνύματα στέλλουνΗ πιο πάνω ιστορία δεν μπορεί παρά να επιστήσει την προσοχή της Κύπρου η οποία έχει ήδη μπει για τα καλά στον «χορό» των ενεργειακών εξελίξεων της περιοχής. Από τη μια, έχει ιδιαίτερη σημασία να κατανοήσουμε ότι η διαφάνεια και η ορθή λειτουργία όλων των θεσμών που εμπλέκονται στα ενεργειακά, είναι αδήριτη ανάγκη προκειμένου η ευλογία να μην γίνει κατάρα. Αυτό ήταν ένα από τα θέματα που αναδείξαμε και σε διαδικτυακή εκπομπή μας στο SigmaLive.
Από την άλλη, η πρόθεση της Noble για μεταφορά φυσικού αερίου από τα ισραηλινά οικόπεδα στα τερματικά υγροποίησης της Union Fenosa στην Αίγυπτο, η οποία εκφράστηκε και με επίσημη επιστολή προθέσεων, σαφώς και πρέπει να προβληματίσει ανέφεραν αναλυτές στο SigmaLive, καθώς οι σχεδιασμοί για το τερματικό υγροποίησης στο Βασιλικό επηρεάζονται άμεσα. Όπως είναι γνωστό, οι ποσότητες ΦΑ που έχουν πιστοποιηθεί μέχρι στιγμής, δεν αρκούν προκειμένου να καταστεί βιώσιμο το τερματικό, κάτι που παρατείνει τα σχέδια δημιουργίας του.
Επιπλέον, υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να γίνει αναθεώρηση του στρατηγικού μας σχεδιασμού, επανεκτιμόντας τα σημερινά δεδομένα, ούτως ώστε να εξεταστούν περεταίρω λύσεις εξαγωγής του φυσικού μας αερίου. Σε περίπτωση μη δημιουργίας τερματικού, τότε εκτιμάται ότι δυσκολεύουν τα πράγματα και σε ότι αφορά την ντόπια κυπριακή αγορά, καθώς ο στόχος για φθηνό ΦΑ για
παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας καθίσταται δύσκολος.
Τονίζουν δε ότι θα πρέπει να εξεταστεί επίσης και η λύση των πλωτών μονάδων υγροποίησης τουλάχιστον για την περίπτωση του οικοπέδου 12. Τέλος δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε, υποστηρίζουν, πώς η συμφωνία-μαμμούθ Ρωσίας-Κίνας θα επηρεάσει και τις τιμές στην αγορά της Ασίας.Από την πλευρά του ο Σόλωνας Κασίνης, εκφράζει την άποψη ότι όποιες και να είναι οι εξελίξεις, το τερματικό υγροποίησης είναι βιώσιμο και θα πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα μας.
zannettos@sigmalive.com
