Γιώργος Παυλόπουλος Οι πρόσφατες ευρωεκλογές έδειξαν ότι το
πολιτικό σκηνικό έχει αλλάξει σημαντικά στην Ευρώπη. Στη νέα Ευρωβουλή,
τα δύο παραδοσιακά στρατόπεδα διατηρούν τυπικά την πλειοψηφία, όμως
εμφανίζονται εξαιρετικά αποδυναμωμένα, με το συνολικό τους ποσοστό στις
28 χώρες-μέλη να είναι λίγο πάνω από το 50%. Με δεδομένο, επιπλέον, ότι
στις κάλπες προσήλθε μόλις το 43% όσων έχουν δικαίωμα ψήφου, μια απλή
μαθηματική αναγωγή δείχνει πως το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και οι
Σοσιαλιστές αντιπροσωπεύουν μόλις και μετά βίας το 20% των «ενήλικων»
Ευρωπαίων -με άλλα λόγια, τον έναν στους πέντε!
Την ίδια στιγμή, σε όλες σχεδόν τις χώρες, καταγράφηκαν με σημαντικά έως εντυπωσιακά ποσοστά κόμματα και κινήσεις που είτε δεν υπήρχαν πριν από πέντε χρόνια (Κίνημα των Πέντε Αστέρων στην Ιταλία, Εναλλακτική για τη Γερμανία, «Podemos» (Μπορούμε) στην Ισπανία κ.λπ.) είτε παρέμεναν ουσιαστικά στο πολιτικό περιθώριο (όπως το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία, το Βρετανικό Κόμμα Ανεξαρτησίας, το Λαϊκό Κόμμα της Δανίας και άλλα).
Οι δημοσκόποι, από την πλευρά τους, διαπίστωσαν ότι οι μετακινήσεις των ψηφοφόρων γίνονται με πολύ μεγαλύτερη ευκολία, καθώς οι παλιές διαχωριστικές γραμμές έχουν ατονήσει ή κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Η δυσφορία και η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων από τους πολίτες είναι πλέον αδιαμφισβήτητη. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ βρίσκονται στο στόχαστρο και κανείς δεν διακινδυνεύει να πάρει όρκο πως θα είναι στη θέση τους, χωρίς να έχουν υποστεί μετάλλαξη, στις ευρωεκλογές του 2019. Άλλωστε, οι πιέσεις για επιστροφή στο έθνος-κράτος και οι φυγόκεντρες δυνάμεις έχουν ενισχυθεί τρομακτικά -και θα ενισχυθούν περαιτέρω όσο οι ισχυροί γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια το μήνυμα της κάλπης, όπως αποδεικνύει το σίριαλ για το νέο πρόεδρο της Κομισιόν.
Δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι όλα αυτά είναι, σε μεγάλο βαθμό, αποτέλεσμα της κρίσης που σαρώνει την Ευρώπη την τελευταία πενταετία και δεν λέει να κοπάσει. Δεν προκαλεί έκπληξη, επίσης, ότι είναι πολύ πιο έντονα στις χώρες εκείνες οι οποίες επλήγησαν περισσότερο και πιο βίαια από την κρίση και τις πολιτικές που εφαρμόστηκαν για να αντιμετωπιστεί.
Λογικά, λοιπόν, πρώτη στη λίστα βρίσκεται η Ελλάδα. Η χώρα στην οποία η «συμμορία» της Χρυσής Αυγής εκτινάχθηκε από το 0,5% στο 9,5%, το «απροσδιόριστο» Ποτάμι πήρε 6,6% με λιγότερους από τρεις μήνες ζωής και ο αριστερούτσικος ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε πρώτος με 26,5%, όταν το 2009 είχε 4,70%. Η χώρα όπου, στην ίδια πενταετία, το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ «βυθίστηκε» από το 36,7% στο 8%, ενώ η Κεντροδεξιά (ας πούμε...) ΝΔ βρέθηκε από το 32,3% στο 22,7% -με τα δύο κόμματα να διαθέτουν μαζί ποσοστό μικρότερο του 31%.
Όλα δείχνουν, μάλιστα, ότι τα παραπάνω φαινόμενα δεν είναι συγκυριακά. Οι ανατροπές θα συνεχιστούν μέχρι να διαμορφωθεί ένα νέο πολιτικό σκηνικό, που θα αποτυπώνει καλύτερα τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες και αντιθέσεις στην Ευρώπη. Τα ρετάλια των παλιών συστημικών κομμάτων, βεβαίως, αρνούνται ή αδυνατούν να δουν αυτή τη νέα πραγματικότητα και γι' αυτό συνεχίζουν να βγάζουν άναρθρες πολιτικές κραυγές, νομίζοντας ότι τραγουδούν ακόμα.
Αλλοι, πάλι, νομίζουν ότι η Ε.Ε. μπορεί να γίνει σταδιακά κάτι σαν τις ΗΠΑ, όπου Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι εναλλάσσονται στην εξουσία, χωρίς να αλλάζουν δραματικά τα δεδομένα. Μόνο που ξεχνούν ότι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού δεν παίζουν ρόλο οι εθνικές διαφορές, δεν υπάρχει κοινωνικό κράτος για να κατεδαφιστεί, το δολάριο είναι παγκόσμιο νόμισμα και τα αεροπλανοφόρα επεμβαίνουν για να... επιβάλουν την τάξη, όταν αυτή απειλείται. Ας σοβαρευτούν.
Την ίδια στιγμή, σε όλες σχεδόν τις χώρες, καταγράφηκαν με σημαντικά έως εντυπωσιακά ποσοστά κόμματα και κινήσεις που είτε δεν υπήρχαν πριν από πέντε χρόνια (Κίνημα των Πέντε Αστέρων στην Ιταλία, Εναλλακτική για τη Γερμανία, «Podemos» (Μπορούμε) στην Ισπανία κ.λπ.) είτε παρέμεναν ουσιαστικά στο πολιτικό περιθώριο (όπως το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία, το Βρετανικό Κόμμα Ανεξαρτησίας, το Λαϊκό Κόμμα της Δανίας και άλλα).
Οι δημοσκόποι, από την πλευρά τους, διαπίστωσαν ότι οι μετακινήσεις των ψηφοφόρων γίνονται με πολύ μεγαλύτερη ευκολία, καθώς οι παλιές διαχωριστικές γραμμές έχουν ατονήσει ή κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Η δυσφορία και η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων από τους πολίτες είναι πλέον αδιαμφισβήτητη. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ βρίσκονται στο στόχαστρο και κανείς δεν διακινδυνεύει να πάρει όρκο πως θα είναι στη θέση τους, χωρίς να έχουν υποστεί μετάλλαξη, στις ευρωεκλογές του 2019. Άλλωστε, οι πιέσεις για επιστροφή στο έθνος-κράτος και οι φυγόκεντρες δυνάμεις έχουν ενισχυθεί τρομακτικά -και θα ενισχυθούν περαιτέρω όσο οι ισχυροί γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια το μήνυμα της κάλπης, όπως αποδεικνύει το σίριαλ για το νέο πρόεδρο της Κομισιόν.
Δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι όλα αυτά είναι, σε μεγάλο βαθμό, αποτέλεσμα της κρίσης που σαρώνει την Ευρώπη την τελευταία πενταετία και δεν λέει να κοπάσει. Δεν προκαλεί έκπληξη, επίσης, ότι είναι πολύ πιο έντονα στις χώρες εκείνες οι οποίες επλήγησαν περισσότερο και πιο βίαια από την κρίση και τις πολιτικές που εφαρμόστηκαν για να αντιμετωπιστεί.
Λογικά, λοιπόν, πρώτη στη λίστα βρίσκεται η Ελλάδα. Η χώρα στην οποία η «συμμορία» της Χρυσής Αυγής εκτινάχθηκε από το 0,5% στο 9,5%, το «απροσδιόριστο» Ποτάμι πήρε 6,6% με λιγότερους από τρεις μήνες ζωής και ο αριστερούτσικος ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε πρώτος με 26,5%, όταν το 2009 είχε 4,70%. Η χώρα όπου, στην ίδια πενταετία, το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ «βυθίστηκε» από το 36,7% στο 8%, ενώ η Κεντροδεξιά (ας πούμε...) ΝΔ βρέθηκε από το 32,3% στο 22,7% -με τα δύο κόμματα να διαθέτουν μαζί ποσοστό μικρότερο του 31%.
Όλα δείχνουν, μάλιστα, ότι τα παραπάνω φαινόμενα δεν είναι συγκυριακά. Οι ανατροπές θα συνεχιστούν μέχρι να διαμορφωθεί ένα νέο πολιτικό σκηνικό, που θα αποτυπώνει καλύτερα τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες και αντιθέσεις στην Ευρώπη. Τα ρετάλια των παλιών συστημικών κομμάτων, βεβαίως, αρνούνται ή αδυνατούν να δουν αυτή τη νέα πραγματικότητα και γι' αυτό συνεχίζουν να βγάζουν άναρθρες πολιτικές κραυγές, νομίζοντας ότι τραγουδούν ακόμα.
Αλλοι, πάλι, νομίζουν ότι η Ε.Ε. μπορεί να γίνει σταδιακά κάτι σαν τις ΗΠΑ, όπου Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι εναλλάσσονται στην εξουσία, χωρίς να αλλάζουν δραματικά τα δεδομένα. Μόνο που ξεχνούν ότι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού δεν παίζουν ρόλο οι εθνικές διαφορές, δεν υπάρχει κοινωνικό κράτος για να κατεδαφιστεί, το δολάριο είναι παγκόσμιο νόμισμα και τα αεροπλανοφόρα επεμβαίνουν για να... επιβάλουν την τάξη, όταν αυτή απειλείται. Ας σοβαρευτούν.
