Στο παρελθόν φαίνεται ότι
ανήκει πλέον η περίοδος ηρεμίας στις σχέσεις ΝΑΤΟ - Ρωσίας. Με αφορμή
την κρίση στην Ουκρανία η Συμμαχία ετοιμάζεται να προχωρήσει σε μία
σειρά άμεσων και μακροπρόθεσμων κινήσεων που σκοπό έχουν να προσφέρουν
διασφαλίσεις στα κράτη - μέλη από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη
έναντι της «νέας επιθετικότητας» της Μόσχας.Ήδη, η στρατιωτική δομή της Συμμαχίας έχει ζητήσει από τα κράτη
- μέλη (και από την Αθήνα) να καταγράψουν πιθανές συνεισφορές που θα
μπορούσαν να παράσχουν στο προσεχές και πιο μακρινό μέλλον ώστε να
ικανοποιηθεί τόσο η ενίσχυση του επιπέδου ετοιμότητας (action readiness
plan), όσο επίσης ο αριθμός των ασκήσεων αλλά και πρόσθετη ανάπτυξη
δυνάμεων σε κράτη όπως αυτά της Βαλτικής ή στην Πολωνία.
Η προετοιμασία αυτή ενισχύεται από τη δημόσια δέσμευση του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα
από τη Βαρσοβία να ενισχύσει τη στρατιωτική παρουσία των Ηνωμένων
Πολιτειών στην Ευρώπη. Για τον σκοπό αυτό αναμένεται να ζητήσει από το
Κογκρέσο την έγκριση ποσού 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων για την εκ
περιτροπής παρουσία αεροπορικών και χερσαίων δυνάμεων στη «γηραιά
ήπειρο». Παράλληλα, το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό θα ήθελε να
ενισχύσει την παρουσία του τόσο στη Βαλτική όσο και στη Μαύρη Θάλασσα
- κίνηση που αναμένεται να δημιουργήσει εκνευρισμό τόσο στη Μόσχα όσο
και στην Άγκυρα, η οποία πάντοτε επιδεικνύει ιδιαίτερη ευαισθησία σε
παρουσία ξένων ναυτικών δυνάμεων στον Εύξεινο Πόντο.
Ωστόσο, το ενδεχόμενο μόνιμης (substantial and permanent) παρουσίας
νατοϊκών δυνάμεων στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης μοιάζει δύσκολη,
καθώς την απαγορεύει η συμφωνία ΝΑΤΟ - Ρωσίας (NATO Founding Act) του
1997. Αυτό όμως που έχει ανησυχήσει τους στρατηγικούς εγκεφάλους του
ΝΑΤΟ είναι το γεγονός ότι σε σχέση με την προηγούμενη στρατιωτική
επιχείρηση της Μόσχας, εναντίον της Γεωργίας, το καλοκαίρι του 2008,
στην περίπτωση της Κριμαίας αλλά και της κινητοποίησης για την Ανατολική
Ουκρανία, οι ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις έδειξαν ότι ο εκσυγχρονισμός τους
έχει προχωρήσει πολύ τα τελευταία χρόνια.
Η επιστροφή όμως του ΝΑΤΟ σε εποχές Ψυχρού Πολέμου, όπως έσπευσε να δηλώσει ο ρώσος μόνιμος αντιπρόσωπος στο ΝΑΤΟ Αλεξάντερ Γκρούσκο
θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία νέα κούρσα εξοπλισμών. Τόσο οι
συμμαχικές κινήσεις όμως όσο και οι αντίστοιχες αμερικανικές μοιάζουν να
λειτουργούν ως το… μαστίγιο που συμπληρώνει το… καρότο μίας μελλοντικής
φιλανδοποίησης της Ουκρανίας ως συμβιβαστικής λύσης για το ξεπέρασμα
της κρίσης. Σύμφωνα δε με πληροφορίες, το Στέητ Ντιπάρτμεντ ζήτησε και
έλαβε από τις αρμόδιες υπηρεσίες του μελέτη για τα πλεονεκτήματα και τα
μειονεκτήματα της αντίστοιχης πολιτικής που ακολουθήθηκε για τη Φιλανδία
κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Το θέμα της Ουκρανίας αναμένεται πάντως να κυριαρχήσει και στις
διπλωματικές διαβουλεύσεις που θα διεξαχθούν στο περιθώριο των εορτασμών
της 70ης επετείου από την απόβαση στη Νορμανδία, στη Γαλλία, όπου θα παραστεί τόσο ο Μπαράκ Ομπάμα όσο και ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν.
Πάντως, η επιστροφή του ΝΑΤΟ στην «ανατολικοευρωπαϊκή γειτονιά
του», έπειτα από σχεδόν μία 15ετία η οποία αφιερώθηκε σε αποστολές out
of area (με αποκορύφωμα το Αφγανιστάν), δεν θα είναι εύπεπτη - ιδιαίτερα
αν συνδυαστεί πχ με ασκήσεις που έχουν ως εμφανή στόχο τη Ρωσία.
Αρκετές συμμαχικές χώρες - μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα - θεωρούν ότι η
Μόσχα έχει ρόλο και λόγο στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και δεν θα ήθελαν να
απομονώσουν τη Ρωσία.
Αυτό θα επιδιώξει να καταστήσει σαφές και στις διαβουλεύσεις που
είχε την Τρίτη 3 Ιουνίου στη Μόσχα ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου
Εξωτερικών πρέσβης κ. Αν. Μητσιάλης. Την ίδια στιγμή
πάντως, πληροφορίες του «Βήματος» αναφέρουν ότι η χώρα μας ίσως
συνεισφέρει, ενδεχομένως, με επιπλέον μικρό αριθμό αξιωματικών σε
νατοϊκές εγκαταστάσεις (πχ Νάπολη) ή με την παραχώρηση της βάσης του
Ακτίου για αεροσκάφη AWACS. Όλα αυτά όμως βρίσκονται ακόμη στο στάδιο
του αρχικού σχεδιασμού.
