16 Ιουνίου 2014

Αδιαλλαξία και κλιμάκωση

Δέκα μέρες μετά τις συνομιλίες στο Παρίσι το μήνυμα των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ προς τον Πούτιν είναι μια επίδειξη αδιαλλαξίας: Πήρες την Κριμαία, έχασες την Ουκρανία, που είναι η μόνη δυνατή όδευση για την εξαγωγή Φυσικού αερίου, καθώς δεν θα επιτρέψουμε την παράκαμψή της μέσω του αγωγού Southstream.Ετσι οι όποιες υποσχέσεις για παραχωρήσεις του Κιέβου στις Ανατολικές Επαρχίες προσλαμβάνονται πλέον από το Κρεμλίνο ως δόλωμα, που μαζί με την απειλή περαιτέρω κυρώσεων εξανάγκασαν τη Μόσχα να αναγνωρίσει τη νομιμότητα της εκλογής Ποροσένκο. Προφανώς ο νεοεκλεγείς "βαρόνος της σοκολάτας" συνεχίζει τις πολεμικές επιχειρήσεις είτε με παρότρυνση είτε με πίεση των ΗΠΑ. Στην αδιαλλαξία ο Πούτιν απαντά με ελεγχόμενη κλιμάκωση: Στέλνει τεθωρακισμένα και αντιαεροπορικούς πυραύλους στο Λουγκάνσκ και στο Ντανιέτσκ, και με την κατάρριψη του ουκρανικού μεταγωγικού να είναι μια έμπρακτη αιματηρή προειδοποίηση.

Πού μπορεί να φθάσει η κλιμάκωση της ρωσικής επέμβασης; Αν το κόστος της απευθείας εισβολής είναι απαγορευτικό, η μετατροπή των σημερινών συγκρούσεων σε ανταρτοπόλεμο μακράς διάρκειας είναι ρεαλιστική επιλογή και μονόδρομος για το Κρεμλίνο. Μονόδρομος γιατί χωρίς τη διευρυμένη αυτονομία των Ανατολικών Επαρχιών, η Μόσχα δεν θα έχει άλλο εργαλείο να ελέγχει τις εξελίξεις στο Κίεβο, να αποτρέψει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, να νομιμοποιήσει ένα προηγούμενο που αύριο - μεθαύριο θα μπορεί να επαναληφθεί στη Λευκορωσία και τη Μολδαβία.

Πόλεμος θέσεων με πολύμηνη διάρκεια ή, ακόμη χειρότερα, ανταρτοπόλεμος μακράς διαρκείας στην Ουκρανία σημαίνει με βεβαιότητα τη διακοπή της ομαλής ροής του φυσικού αερίου -ό,τι και αν συμφωνήσουν ενδιαμέσως η Γκάζπρομ και η κυβέρνηση Ποροσένκο-, με τον ερχόμενο χειμώνα να προμηνύεται δραματικός όχι μόνο για την Ουκρανία αλλά και για την υπόλοιπη Ευρώπη.

Ο Πούτιν δεν έχει άλλα περιθώρια υποχώρησης: Φοβάται τις κυρώσεις, αλλά δεν μπορεί να αναλάβει το κόστος και την ευθύνη του δεύτερου και οριστικού θανάτου της ρωσικής αυτοκρατορίας, που είναι μια επιστροφή στα σύνορα του 18ου αιώνα, που για λίγο επανήλθαν με τη συνθήκη του Μπρεστ- Λιτόφσκ το 1918 και την εισβολή της Βέρμαχτ το 1941. Βοηθούσης της δραματικής επικαιρότητας στο Ιράκ, ξεχνάμε ότι η Ευρώπη είναι ξανά πεδίο πολέμου έναν αιώνα μετά το 1914...

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ