Ωστόσο, χιλιάδες άνθρωποι που ήθελαν να τιμήσουν την Εργατική Πρωτομαγιά αψήφησαν τις απαγορεύσεις και τα κανόνια νερού των οχημάτων της αστυνομίας και επιχείρησαν να πλησιάσουν την πλατεία-σύμβολο, με πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Επαναστατικών Συνδικάτων αλλά και του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος. Οι συγκρούσεις ξεκίνησαν το μεσημέρι και διήρκεσαν πολλές ώρες, με απολογισμό 90 τραυματίες (οι 12 αστυνομικοί) και 142 συλληφθέντες. Οι δυνάμεις καταστολής επενέβησαν και σε πολλές συνοικίες της Κωνσταντινούπολης με στόχο να διαλύσουν τις προσυγκεντρώσεις των διαδηλωτών. Η υπόδειξη του πρωθυπουργού Erdogan να πραγματοποιηθεί ο εορτασμός στο απομακρυσμένο Yenikpai και όχι στην Πλατεία Taksim όφειλε να τηρηθεί.
Τι εξηγεί το γεγονός ότι η Εργατική Πρωτομαγιά στην Τουρκία εξακολουθεί, σε αντίθεση με τις περισσότερες άλλες χώρες του κόσμου, να αποτελεί αφορμή εκδήλωσης τέτοιων εντάσεων;
Ο κυριότερος λόγος έχει να κάνει με το ιστορικό συμβολικό βάρος που φέρει η ίδια η Πλατεία Taksim, ιδίως για την τουρκική Αριστερά και τα συνδικάτα. Δεν διαγράφεται εύκολα από τη μνήμη η “Σφαγή της Taksim” την Πρωτομαγιά του 1977 όταν σε συγκρούσεις σοβιετόφιλων και μαοϊκών παρεμβλήθηκε πυροβολώντας ένα “τρίτο μέρος”, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 34 άνθρωποι, άλλοι από τα πυρά και άλλοι ποδοπατημένοι μέχρι θανάτου στον πανικό που προκλήθηκε. Τα γεγονότα εκείνης της “μαύρης” Πρωτομαγιάς δεν διερευνήθηκαν ποτέ, αλλά αποτελεί κοινό μυστικό στην Τουρκία ότι το μακελειό φέρει την υπογραφή του “βαθέος κράτους”, το οποίο διέπρεψε σε προβοκάτσιες κατά την τουρκική εκδοχή των “μολυβένιων χρόνων”.
Παρ΄ όλα αυτά, οι πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις συνεχίσθηκαν (αν και με προφανώς μειωμένη προσέλευση) και μετά το 1977. Ήταν το δικτατορικό καθεστώς που εγκαθιδρύθηκε με το πραξικόπημα του Σεπτεμβρίου 1980 το οποίο απαγόρευσε τις διαδηλώσεις στην πλατεία-σύμβολο και η πολιτική αυτή παρέμεινε εν ισχύ για περισσότερες από δύο δεκαετίες. Για τα συνδικάτα η επιστροφή στην Taksim αποτελούσε μόνιμη διεκδίκηση και η Πρωτομαγιά ταυτίσθηκε με τις (έστω και χαμηλής έντασης) συγκρούσεις. Για την κυβέρνηση Erdogan, η οποία προέβαλε ως φορέας εκδημοκρατισμού της Τουρκίας, η αντίφαση έγινε κάτι παραπάνω από φανερή την Πρωτομαγιά του 2008, οπότε σημειώθηκαν οι μεγαλύτερες έως τότε συγκρούσεις. Η συγκυρία ήταν άκρως ιδιόμορφη, διότι λίγους μήνες νωρίτερα το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης είχε επιτύχει τη δεύτερη εκλογική του νίκη (με ποσοστό 47%) και η απάντηση του κεμαλικού κατεστημένου ήταν να κινήσει δικαστική έρευνα για την απαγόρευσή του... Παρ΄ όλα αυτά, στην Πλατεία Taksim, η κυβέρνηση εμφανιζόταν να υπερασπίζεται τη διαιώνιση της συμβολικής κληρονομιάς του στρατηγού Evren.
Εξ ού και το 2010 επιτράπηκε ο εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην Πλατεία Taksim, όπως συνέβη και τα επόμενα δύο χρόνια. Άλλωστε η απαγόρευση συγκεντρώσεων δεν ήταν ποτέ καθολική, εφόσον η επίμαχη πλατεία φιλοξενούσε από τους εορτασμούς για την έλευση του Νέου Έτους, ή την Ημέρα της Δημοκρατίας, μέχρι τους πανηγυρισμούς για αθλητικά γεγονότα και το Istambul Gay Pride.
To 2013, η πλατεία είχε ήδη μετατραπεί σε εργοτάξιο για τα φιλόδοξα σχέδια οικιστικής ανάπτυξης των κυβερνώντων -γεγονός που καθιστούσε “λογική” την απαγόρευση της πρωτομαγιάτικης συγκέντρωσης για λόγους ασφάλειας των συμμετεχόντων. Ωστόσο, στο βαρύ κλίμα της συσσωρευμένης δυσαρέσκειας για την αλαζονεία της διακυβέρνησης του Erdogan μετά την τρίτη εκλογική του νίκη, η απαγόρευση θεωρήθηκε επιστροφή στα παλαιά εξουσιαστικά ήθη. Επρόκειτο για αυτοεκπληρούμενη προφητεία: οι συγκρούσεις με τα συνδικάτα προανήγγειλαν και τροφοδότησαν τις διαδηλώσεις που ξέσπασαν στο τέλος του ίδιου μήνα, με αφορμή τα σχέδια ανοικοδόμησης Mall στη θέση του Πάρκου Gezi. Τα υπόλοιπα είναι ήδη ιστορία. Αν πάντως κανείς αναζητά έναν εμφανή δείκτη της πορείας της Τουρκίας προς την αυθεντική Δημοκρατία, η πρόσβαση διαδηλωτών στην Πλατεία Taksim είναι ο ασφαλέστερος. Και υποδεικνύει ότι όσο και αν άλλαξαν οι φορείς της εξουσίας, η νοοτροπία της παραμένει εξίσου αυταρχική με τις ημέρες του παλαιού κατεστημένου.
