07 Απριλίου 2014

Η ενέργεια στο επίκεντρο


Αθανασόπουλος Αλ. ΆγγελοςΤο ξέσπασμα της ουκρανικής κρίσης και η απάντηση της Μόσχας επανέφεραν δυναμικά στο προσκήνιο το ζήτημα του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης. Άλλωστε, οι ενεργειακοί πόροι υπήρξαν πάντοτε αφορμή ή και αιτία για γεωπολιτικές ανακατατάξεις, οικονομικές κρίσεις, πολεμικές συρράξεις. Επί πολλά χρόνια, είχαμε συνηθίσει η ειδησεογραφία να περιστρέφεται γύρω από τις διενέξεις για τις πλούσιες πλουτοπαραγωγικές πηγές της Μέσης Ανατολής. Πλέον, ο ενεργειακός πυρετός καταλαμβάνει την ευρωπαϊκή ήπειρο. Η ενεργειακή σύνδεση, κατ’ άλλους εξάρτηση, των ευρωπαϊκών χωρών από το ρωσικό φυσικό αέριο καταδεικνύει την ανάγκη για αναζήτηση νέων πηγών και οδών εφοδιασμού σε συνδυασμό με τον «ρωσικό διάδρομο».

Η Ελλάδα έχει κι αυτή αρχίσει να κινείται στους ρυθμούς του «ενεργειακού χορού».  Επιδιώκει τη συμμετοχή της σε σημαντικά ενεργειακά έργα διεθνούς εμβέλειας και διεκδικεί με αξιώσεις να φιλοξενήσει κρίσιμα ενεργειακά δίκτυα και υποδομές για τη διψασμένη ενεργειακά Ευρώπη. Η επιλογή του αγωγού Διαδριατικού Αγωγού (Trans-Adriatic Pipeline – ΤΑΡ) για την υλοποίηση του Νοτίου Eνεργειακού Διαδρόμου (Southern Gas Corridor), που θα συνδέει την Κασπία Θάλασσα με τις ευρωπαϊκές αγορές, αναδεικνύει την κρίσιμη γεωγραφική θέση της χώρας. Δεν πρέπει δε να λησμονείται η ευκαιρία που αναδεικνύεται ώστε η Ελλάδα να διασυνδεθεί, κάθετα, με τις χώρες των Βαλκανίων και της Κεντρικής – Ανατολικής Ευρώπης μέσω «διασυνδετήρων» (interconnectors) που θα αποτελούν εναλλακτικές οδούς τροφοδότησης με φυσικό αέριο.

Ταυτόχρονα, για πρώτη φορά η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου συγκεντρώνει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον λόγω της ανακάλυψης ενεργειακών πόρων. Στο ενεργειακό τρίγωνο Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ κυοφορούνται σημαντικές εξελίξεις με προφανείς γεωπολιτικές, οικονομικές και θεσμικές προεκτάσεις για τις χώρες της περιοχής και την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης. Το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, τόσο των απλών πολιτών όσο και των επιχειρήσεων. είναι προφανές και οξυμένο. Ταυτόχρονα, οι ενεργειακές εξελίξεις γεννούν ελπίδες για τόνωση της ημιθανούς οικονομίας και ενίσχυση της απασχόλησης.

Οι εξελίξεις φαίνεται όμως ότι δεν περιορίζονται στην οικονομία. Στο ίδιο μήκος εμφανίζεται να κινείται και η ακαδημαϊκή κοινότητα, αφουγκραζόμενη τα αιτήματα και τις προσδοκίες της αγοράς και σπεύδει να θεραπεύσει την ανάγκη για ανώτερες σπουδές στο τομέα της ενέργειας με εξειδικευμένα προγράμματα. Σε αυτό το πλαίσιο ξεκινάει μέσα στους επόμενους μήνες το διεπιστημονικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών με τίτλο «Ενέργεια: Στρατηγική, Δίκαιο & Οικονομία», στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

«Πρόκειται για το πρώτο μεταπτυχιακό στην Ελλάδα και ένα από τα ελάχιστα στην Ευρώπη αφιερωμένο στη στρατηγική, στο δίκαιο και στα οικονομικά της ενέργειας» σημειώνει ο κ. Ν. Φαραντούρης, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και επικεφαλής του επιστημονικού κύκλου για την ενέργεια στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Και σημειώνει: «Οι καιροί απαιτούν σφαιρική παιδεία αλλά και εξειδικευμένες γνώσεις με στέρεο θεωρητικό υπόβαθρο προσανατολισμένες στα αιτήματα και τις προσδοκίες τις αγοράς. Η ενέργεια στο επίκεντρο και ο γαρ θερισμός πολύς».