Το 2013 οι εθνικιστικές και φιλο-φασιστικές οργανώσεις μαζεύτηκαν στη
Μαϊντάν. Στην ουσία, η κατάσταση έχει γίνει πλέον πολυδιάστατη και η
ανάλυσή της είναι επομένως ακόμα πιο σημαντική. Οι αντιφάσεις που
σπαράσσουν την Ουκρανία πρέπει να γίνουν κατανοητές και με όρους των
κοινωνικο-οικονομικών, των πολιτικο-ιδεολογικών και των
πολιτιστικο-ιστορικών τους διαστάσεων. Η σύγχρονη Ουκρανία
αντιπροσωπεύει τη διασταύρωση βαθιών αντιφάσεων, και όχι απλώς τις
αντιφάσεις της ίδιας της Ουκρανίας.
Η χώρα αποτελείται από εργάτες χαλυβουργίας και από «πλαγκτόν γραφείου», από εκπαιδευτικούς και αγρότες, από ιδιοκτήτες εταιρειών παροχής υπηρεσιών και ολιγάρχες, με τους τελευταίους να χωρίζονται σε διάφορες «φυλές». Η χώρα έχει φιλοδυτικά, φιλο-ρωσικά και «ανεξάρτητα» συνδικάτα και δημόσιους οργανισμούς. Αυτοί οι τελευταίοι αποτελούνται κυρίως από κυνικά πραγματιστικά κοινοβουλευτικά κόμματα που προσεγγίζουν το ζήτημα της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάνω απ' όλα μέσα από το πρίσμα των εκλογικών προκλήσεων που βρίσκουν μπροστά τους. Η Ουκρανία είναι επίσης πρώτα ένας ουκρανόφωνος πληθυσμός και ένας κυρίως ρωσόφωνος πληθυσμός. Τέλος, η Ουκρανία αντιπροσωπεύει αιώνες πολέμων ενάντια σε -αλλά και ενσωμάτωσης με- Πολωνία και Λιθουανία. Είναι ο ηρωισμός των αντιφασιστών ανταρτών αλλά και τα εγκλήματα των Μπαντεριστών υποστηρικτών του φασισμού.
Με τα επιτεύγματα των πολιτών, έχουμε κατά νου πάνω απ' όλα τα επιτεύγματα των εργατών, των συνδικάτων τους, των αριστερών και κεντρο-αριστερών κομμάτων κοινωνικών κινημάτων…(Ωστόσο) οι κυβερνήσεις του ΝΑΤΟ, ως «δρώντες παράγοντες» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι υπεύθυνες για τον θάνατο χιλιάδων ειρηνικών πολιτών της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Είναι επίσης υπεύθυνες για την οικονομική κρίση που από το 2008 έπληξε σχεδόν όλους τους λαούς του κόσμου, για τη μαζική ανεργία στις χώρες της Νότιας Ευρώπης κ.λπ. Το πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι η ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν σημαίνει ότι οι Ουκρανοί πολίτες στο ορατό μέλλον θα ζουν με τον ίδιο τρόπο όπως και οι πολίτες της Γερμανίας ή της Αυστρίας. Όπως και ο κόσμος σαν όλο, έτσι και η Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίζεται σε πλούσιες και φτωχές περιοχές.
Στη μία πλευρά αυτής της διαίρεσης βρίσκονται οι «πατρίδες» των ευρωπαϊκών πολυεθνικών, οι χώρες που συγκεντρώνουν στα χέρια τους τις μεγάλες μάζες του κεφαλαίου και τις περισσότερες από τις καινοτόμες τεχνολογίες, μαζί με τις εξαιρετικά πολύτιμες προσομοιώσεις που διατρέχουν όλη την γκάμα από μάρκες προϊόντων μέχρι κάθε είδους σκουπίδι της μαζικής κουλτούρας και των μέσων.
Από την άλλη πλευρά είναι οι χώρες όπου συγκεντρώνεται η φτηνή (για τα ευρωπαϊκά πρότυπα) εργατική δύναμη, μαζί με τις βιομηχανίες πρώτων υλών, τις ρυπογόνες διεργασίες, τα εργοστάσια συναρμολόγησης, και πληθυσμοί έτοιμοι να εργαστούν για 12 έως 14 ώρες υπό πίεση, χωρίς ρεπό, προκειμένου να συμμετάσχουν στον «ευρωπαϊκό τρόπο ζωής». Στις χώρες της περιφέρειας της ΕΕ, οι κανονικότητες των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων παραβιάζονται με μια ευκολία που χτυπάει στο μάτι. Εν τω μεταξύ, η γραφειοκρατία των Βρυξελλών δείχνει μια εκπληκτική τύφλωση «παραλείποντας να παρατηρήσει» αυτές τις παραβιάσεις, εκτός αν επηρεάζουν τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών πολυεθνικών ή των γειτόνων τους -εκεί στις Βρυξέλλες- στα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ.
*Ο Κώστας Γουλιάμος είναι αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Ερευνών «Προμηθέας».
